Pytanie nadesłane do redakcji
Witam! Mam problem z moją matką. Od dłuższego czasu ma objawy depresji, niestety dopiero dzisiaj się zorientowałam. Ciężko się z nią żyje, czasem mam jej po prostu dosyć. Jest apatyczna, nerwowa, nie zwraca na mnie uwagi, twierdzi, że ma pustkę w głowie, nic jej nie cieszy i wszystko ją boli, ponadto ciągle chodzi zmęczona. Gdy próbuję namówić ją na wizytę u lekarza mówi, że nie ma na to czasu i nie będzie brała żadnych leków. Gdy powiedziałem, że inaczej sobie nie poradzi i będzie coraz gorzej, to tylko wzruszyła ramionami.
Co mam robić? Jest coraz gorzej!
Odpowiedziała
dr n. med. Joanna Borowiecka-Kluza
specjalista psychiatra
NZOZ Centrum Dobrej Terapii, Kraków
Przedstawione objawy: poczucie braku radości życia, apatia, rozdrażnienie, poczucie „pustki w głowie” oraz poczucie długo trwającego „bólu całego ciała” i zmęczenia mogą (ale nie muszą) świadczyć o zespole depresyjnym; w takiej sytuacji możliwe jest jednak występowanie innego zaburzenia stanu zdrowia psychicznego lub somatycznego. Opisywane objawy mogą też być m.in. charakterystyczną dla danej osoby reakcją na aktualne wydarzenia dziejące się w jej życiu i sposób ich przeżywania. Jednak w zależności od poczucia cierpienia danej osoby, czasu trwania tych objawów i stopnia ich nasilenia oraz sposobów i możliwości radzenia sobie z nimi, wskazana byłaby konsultacja u lekarza rodzinnego i ewentualnie psychiatry lub psychologa. Także konsultacja ginekologiczna, w zależności od wieku pacjentki, i ewentualnie rozpoczynających się objawów klimakterium.
W omawianej sytuacji, bez informacji m.in. o tym, czy dana osoba do tej pory leczyła się psychiatrycznie, czy wychodzi samodzielnie z domu, spożywa samodzielnie posiłki, nie ma przesłanek do proponowanych konsultacji specjalistycznych bez zgody pacjentki. Dlatego szczególnie istotna jest tutaj rola najbliższych w stałym motywowaniu danej osoby do wizyty, przede wszystkim u lekarza rodzinnego i wykonania pełnej oceny jej stanu zdrowia somatycznego (m.in. pełnego wywiadu na temat przedstawionych objawów oraz badań laboratoryjnych w zakresie poziomu hormonów tarczycy i morfologii krwi). Lekarz rodzinny po badaniu pacjentki może skierować ją do dalszej diagnostyki u innych specjalistów lub sam włączyć adekwatne leczenie.
Jeśli pacjentka wyrazi jednak zgodę, po wizycie u lekarza rodzinnego, może zgłosić się bez skierowania na konsultację psychiatryczną. Lekarz psychiatra po pełnej ocenie stanu zdrowia pacjentki podejmie decyzję o potrzebie i kierunku dalszej diagnostyki oraz leczenia. Nie zawsze musi być to leczenie farmakologiczne (leki).
Niekiedy leczeniem z wyboru jest np. wyłącznie psychoterapia. W omawianym przypadku można także zastanowić się nad wizytą domową lekarza, ale także za zgodą danej osoby.