×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Toaleta drzewa oskrzelowego

Pytanie nadesłane do redakcji

Jak wykonuje się toaletę drzewka oskrzelowego przy rozstrzeniach oskrzeli?

Odpowiedziała

lek. med. Iwona Witkiewicz
specjalista chorób płuc
Ordynator Oddziału Chorób Płuc i Gruźlicy Specjalistycznego Szpitala im. prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie
Konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc i gruźlicy województwa zachodniopomorskiego

Toaleta drzewa oddechowego ma na celu oczyszczenie oskrzeli z nadmiaru zalegającej wydzieliny, która u chorych z rozstrzeniami zalega w zniszczonych fragmentach oskrzeli i stanowi nieustanne źródło zakażenia, w zalegającej bowiem wydzielinie namnażają się drobnoustroje chorobotwórcze.

Usunięciu wydzieliny służy kilka metod, wśród których istotną rolę odgrywa drenaż ułożeniowy.

Drenaż ułożeniowy polega na przyjmowaniu przez chorego takiej pozycji, aby drenowany odcinek dróg oddechowych znajdował się powyżej wnęki płuca (mniej więcej w połowie mostka), co powoduje, że wydzielina może swobodnie spływać w wyniku działania siły grawitacji oskrzelem drenującym chory odcinek do tchawicy. Efekt spływania wydzieliny można uzyskać w pozycji Trendelenburga. Jest to pozycja, w której pacjent leży na plecach, a głowa, górna część klatki piersiowej i tułów znajdują się poniżej poziomu kończyn dolnych. Możliwość przyjmowanie takiej pozycji należy wcześniej skonsultować z lekarzem, bo z zasady nie powinno się jej przyjmować w wielu chorobach i stanach, m.in. w przypadku ostrej niewydolności krążenia, przebytych operacji ośrodkowego układu nerwowego, zatorowości płucnej, świeżego zawału serca, krwawienia z dróg pokarmowych i oddechowych, wodobrzusza czy refluksu żołądkowo-przełykowego.

Zabieg najlepiej przeprowadzić na specjalnych łóżkach drenażowych z możliwością regulacji pozycji chorego. Przy ich braku można zastosować 20-30 cm podkładkę pod tylne nogi łóżka lub sztywny wałek podkładany pod biodra chorego, tak aby głowa była 10-20 stopni niżej. Zabieg przeprowadza się kilkakrotnie w ciągu dnia w zależności od ilości zalegającej wydzieliny i stanu pacjenta. Czas trwania pojedynczego zabiegu wynosi przeciętnie 15?20 minut. Drenaż powinien być poprzedzony zażyciem przez chorego leku rozrzedzającego wydzielinę.

Drugim zabiegiem pomocnym w pozbywaniu się wydzieliny oskrzelowej jest oklepywanie. Trzy kilkuminutowe serie oklepywania pomagają w odrywaniu się wydzieliny od ścian oskrzeli; w przerwach między oklepywaniem pacjent powinien odkrztuszać wydzielinę i wykonywać ćwiczenia oddechowe. Nie należy zapominać o tzw. efektywnym kaszlu, który może być wykonywany w pozycji „woźnicy” - chory siedzi z pochyloną ku przodowi głową. Kaszel można prowokować, wymawiając literę R lub Ch, a także pokasłując podczas szybkiego wydechu. Obok oklepywania możemy także stosować masaż wibracyjny klatki piersiowej.

Skuteczną toaletę drzewa oskrzelowego ułatwiają inhalacje z leków mukolitycznych. W rozrzedzeniu wydzieliny może również pomóc ogrzanie klatki piersiowej poprzez wypicie ciepłego napoju, ciepły prysznic czy zastosowanie lampy soluks.

Toaleta drzewa oskrzelowego powinna trwać od pół godziny do godziny. U chorych w dobrym stanie ogólnym najważniejsza jest poranna toaleta drzewa oskrzelowego, u chorych leżących należy ją wykonać kilka razy dziennie.

Piśmiennictwo:

Antczak A. (red.): Pulmonologia Medical Tribune POLSKA
Chałubiński M.: Rehabilitacja w POChP usprawnia oddychanie. Puls medycyny 2012
Kuna P., Pierzchała W., Jankowski M.: Astma i POChP w pytaniach i odpowiedziach, Medycyna Praktyczna, Kraków 2008
09.12.2014
Zobacz także
Wybrane treści dla Ciebie
  • Astma
Inne pytania
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta

Polecają nas