Jaki jest cel badania stężenia wapnia?
Badanie ma na celu określenie stężenia wapnia w surowicy krwi. Wapń występuje w surowicy w postaci zjonizowanej (Ca+2) oraz w postaci związanej, głównie z białkami krwi, czyli albuminami. Oznacza się stężenie wapnia całkowitego, czasem także stężenie wapnia zjonizowanego.
Prawidłowe stężenie wapnia całkowitego wynosi 2,12–2,62 mmol/l (8,5–10,5 mg/dl), wapnia zjonizowanego 0,98–1,13 mmol/l. Na wynik badania wpływa poziom albumin i pH krwi.
Jakie są wskazania do wykonania badania stężenia wapnia?
Wskazaniem do badania stężenia wapnia jest podejrzenie zaburzeń jego gospodarki, kontrolowanej głównie przez witaminę D oraz hormony: parathormon (wytwarzany przez przytarczyce) i kalcytoninę (wytwarzany przez tarczycę).
Zmniejszone stężenia wapnia w organizmie (hipokalcemia) objawia się skurczami mięśni, bólami stawowymi, mrowieniem i drętwieniem kończyn, obniżeniem ciśnienia krwi, zaburzeniami rytmu serca, zaburzeniami krzepnięcia (np. krwawieniami z nosa), ubytkami w zębach, częstymi złamaniami kości, stanami lękowymi lub depresyjnymi, a u dzieci ponadto – zahamowaniem wzrostu i wypadaniem zębów. Badanie stężenia wapnia powinno być także wykonane u pacjentów z rozpoznaną osteoporozą, tężyczką, niedoczynnością przytarczyc, niedoborem witaminy D oraz u osób stosujących dietę z ograniczeniem lub bez nabiału.
Po stwierdzeniu hipokalcemii konieczne może być wykonanie dalszych badań: wapnia zjonizowanego (zwłaszcza przy rozpoznaniu tężyczki), stężenia magnezu, albumin i pH krwi (gazometrii), stężenia: witaminy D, parathormonu, żelaza i cynku, a także ocena wydalania wapnia z moczem. Przy podejrzeniu osteoporozy konieczne jest wykonanie densytometrii. Po określeniu przyczyny hipokalcemii należy wdrożyć odpowiednie postępowanie (np. zmiana diety, włączenie preparatów wapnia i witaminy D3).
Zwiększone stężenie wapnia (hiperkalcemia) powoduje gorszy apetyt, nudności, zaparcia. Hiperkalcemia prowadzi do zaburzeń wchłaniania żelaza i cynku oraz powstania kamieni nerkowych. Badanie stężenia wapnia należy zatem wykonać u pacjentów z rozpoznaną kamicą dróg moczowych.
Jak przebiega badanie stężenia wapnia?
Krew do badania stężenia wapnia całkowitego pobierana jest z żyły. W laboratorium, po odwirowaniu surowicy, oznaczane jest stężenie wapnia. Krew do badania wapnia zjonizowanego pobierana jest do probówki z heparyną.
Jak przygotować się do badania stężenia wapnia?
Nie jest wymagane żadne przygotowanie do badania, nie musi być ono wykonywane na czczo.
Jakie są przeciwwskazania do badania stężenia wapnia?
Nie ma przeciwwskazań do wykonania tego badania.
Jakie są powikłania badania stężenia wapnia?
W miejscu wkłucia może powstać krwiak, który powinien wchłonąć się w ciągu kilku dni.
