×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Amyloidoza (skrobawica)

lek. med. Magdalena Wiercińska

Co to jest amyloidoza i jakie są jej przyczyny?

Amyloidoza (skrobawica) to choroba polegająca na nieprawidłowym gromadzeniu się w tkankach i narządach nierozpuszczalnych białek określanych jako amyloid.

Przyczyna amyloidozy nie jest w pełni znana, wiadomo jednak, że choroba ta towarzyszy przewlekłym stanom zapalnym w organizmie, na przykład reumatoidalnemu zapaleniu stawów, młodzieńczemu idiopatycznemu zapaleniu stawów, zesztywniającemu zapaleniu stawów kręgosłupa, łuszczycowemu zapaleniu stawów, chorobie Leśniowskiego i Crohna czy przewlekłym ropniom.

Na zachorowanie bardziej narażone są osoby po 55. roku życia, u których przewlekła choroba zapalna trwa dłużej niż 8 lat i ma dużą aktywność oraz występują towarzyszące infekcje bakteryjne.

Jak często występuje amyloidoza?

Ponieważ istnieje kilka rodzajów tej choroby, trudno dokładnie określić częstość jej występowania. Częstość tak zwanej amyloidozy pierwotnej wynosi mniej więcej 5 przypadków na 100 000 osób i dotyczy głównie pacjentów po 40. roku życia.

Amyloidoza związana z reumatoidalnym zapaleniem stawów rozwija się u około 11-30% pacjentów dotkniętych tą chorobą.

Jak się objawia amyloidoza?

Początek amyloidozy jest zazwyczaj bezobjawowy i trudny do uchwycenia.

Często pierwszym objawem jest powiększenie się wątroby lub śledziony. Inne objawy to obrzęki (często wokół oczu), objawy związane z uszkodzeniem nerwów (np. zespół cieśni nadgarstka), biegunki lub zaparcia, nagłe spadki ciśnienia związane ze zmianą pozycji ciała z leżącej lub siedzącej na stojącą, duszność (zwłaszcza podczas wysiłku), kołatanie serca, omdlenia, powiększenie się języka, krwawe podbiegnięcia (przypominające siniaki), zwłaszcza wokół oczu, zmiany na paznokciach, zmniejszenie się ilości wydalanego moczu, pienienie się moczu. Ponadto mogą wystąpić złamania kości przy niewielkich urazach czy zaburzenia czucia na kończynach dolnych.

Co robić w przypadku wystąpienia objawów amyloidozy?

Osoby z przewlekłymi chorobami zapalnymi, które mogą sprzyjać rozwojowi amyloidozy, powinny zgłaszać pojawienie się niepokojących objawów lekarzowi prowadzącemu. Natomiast osoby dotychczas zdrowe, które zaobserwowały u siebie niepokojące objawy powinny się zwrócić do lekarza rodzinnego. Amyloidoza jest chorobą przewlekłą o zwykle powolnym przebiegu.

W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie amyloidozy?

Ustalenie rozpoznania amyloidozy opiera się na przeanalizowaniu dolegliwości zgłaszanych przez pacjenta, badaniu fizykalnym oraz badaniach dodatkowych. Ponieważ amyloidoza to choroba niezbyt częsta i powodująca niecharakterystyczne objawy, jej zdiagnozowanie nie jest łatwe.

Amyloidoza jest często związana z chorobami przewlekłymi, szczególnie o charakterze zapalnym, dlatego szczególnie ważne, aby pacjent poinformował lekarza, jeżeli takie choroby występują u niego aktualnie lub występowały w przeszłości. Także występowanie amyloidozy u członków rodziny jest ważną wskazówką dla lekarza.

Lekarz badając pacjenta zwróci uwagę na ewentualne powiększenie wątroby lub śledziony, języka, zmiany skórne (wokół oczu), obrzęki, zmiany na paznokciach, zaburzenia czucia, zaburzenia rytmu serca. Zleci też szereg badań laboratoryjnych, w tym badanie moczu, w którym zazwyczaj pojawia się białko (u osób zdrowych nie wykrywa się białka w moczu), stężenie kreatyniny i tak zwanych enzymów cholestatycznych (GGTP, fosfatazy alkalicznej) w surowicy krwi, a także badania skierowane na wykrycie białek monoklonalnych lub wolnych łańcuchów w moczu.

Aby potwierdzić rozpoznanie, wykonuje się biopsję tkanki tłuszczowej podskórnej brzucha, którą bada się pod mikroskopem. W rzadkich niepewnych przypadkach wykonuje się biopsję nerki lub wątroby.

Jakie są metody leczenia amyloidozy?

Przede wszystkim należy leczyć chorobę podstawową, której towarzyszy amyloidoza. Ponadto w leczeniu stosuje się kolchicynę, cyklofosfamid, a w ciężkich przypadkach niekiedy konieczne może być przeszczepienie wątroby.

Czy jest możliwe całkowite wyleczenie amyloidozy?

Amyloidoza (skrobawica) jest chorobą przewlekłą, a jej całkowite wyleczenie nie jest możliwe. Terapia ma za zadanie opanowanie objawów oraz spowolnienie przebiegu choroby.

20.03.2017
Zobacz także
  • Powiększenie wątroby
  • Reumatoidalne zapalenie stawów
Wybrane treści dla Ciebie
  • Skrobiawica nerek
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta