×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Choroba Stilla

lek. med. Paulina Brożek

Co to jest choroba Stilla u dorosłych i jakie są jej przyczyny?

Choroba Stilla u dorosłych to postać młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów, która występuje u osób powyżej 16. roku życia. Choroba Stilla u dorosłych jest rzadką chorobą tkanki łącznej (tkanki, która zapewnia podporę narządom i spaja inne tkanki) i charakteryzuje się zapaleniem stawów oraz wielu narządów wewnętrznych, gorączką i wysypką.

Przyczyna powstawania choroby nie jest znana.

Choroba Stilla najczęściej zaczyna się przed 16. rokiem życia. Jej objawy mogą nawrócić lub wystąpić po raz pierwszy u osób dorosłych. Przebieg choroby ma trzy postaci. Pierwsza to tylko jeden epizod choroby w życiu, który już nigdy się nie powtórzy. Druga to postać nawracająca, kiedy choroba powraca rzutami w różnych odstępach czasu, między którymi pacjent nie odczuwa jej objawów. Trzecia to postać przewlekła, w której objawy choroby są obecne cały czas od momentu zachorowania.

Jak często występuje choroba Stilla u dorosłych?

Chorobę Stilla u dorosłych rozpoznaje się u około 1–10 osób na milion w ciągu roku. Choroba występuje tak samo często u kobiet, jak u mężczyzn i zazwyczaj rozpoczyna się w wieku 16–35 lat.

Jak się objawia choroba Stilla u dorosłych?

Objawy występujące w chorobie Stilla u dorosłych nie są charakterystyczne i zazwyczaj występują nagle.

Wyróżniamy 4 główne objawy choroby:

  • Gorączka >39°C
    Gorączka utrzymuje się długo, nie reaguje na leczenie antybiotykami, czasem jest jedynym objawem choroby. Występuje głównie wieczorem lub dwukrotnie w ciągu doby, a w pozostałym czasie temperatura ciała jest prawidłowa lub obniżona.
  • Bóle stawów
    Ból nasila się podczas gorączki. Głównie zajęte są stawy kolanowe i nadgarstkowe, może dotyczyć również stawów skokowych, łokciowych, barkowych i biodrowych. Może również występować usztywnienie stawów.
  • Wysypka
    Koloru łososiowego, pojawia się głównie podczas gorączki, o charakterze plamek lub grudek, rzadko jest swędząca. Przede wszystkim zlokalizowana na tułowiu, udach i ramionach, niekiedy na twarzy. Wysypkę może wywołać ciepło (np. gorąca kąpiel) lub podrażnienie skóry (ręcznik, odzież).
  • Zapalenie stawów
    Obejmuje jednocześnie kilka stawów, objawia się bólem stawów, zaczerwienieniem, ociepleniem i obrzękiem. Charakterystyczne dla choroby jest występowanie tzw. izolowanego bloku kostnego w nadgarstku (zrośnięcie kości).

Do dodatkowych objawów należą: ból lub zapalenie gardła, bóle mięśni (nasilające się podczas gorączki), powiększenie wątroby lub śledziony, powiększenie węzłów chłonnych, (głównie okolicy szyi), sSpadek masy ciała, złe samopoczucie,bóle w nadbrzuszu.

Co robić w przypadku wystąpienia objawów choroby Stilla u dorosłych?

Jeśli u pacjenta pojawi się nagle wysoka gorączka, z towarzyszącym bólem stawów i wysypką, a objawy narastają szybko, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub na SOR, ponieważ powyższe objawy mogą występować w wielu chorobach i zawsze wymagają szybkiej diagnostyki.

Jeśli objawy utrzymują się od dłuższego czasu i nie są bardzo nasilone, np. gorączka trwająca dłużej niż tydzień lub ból stawów trwający ponad dwa tygodnie, należy zgłosić się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.

Pacjenci, którzy przebyli chorobę Stilla, powinni zwracać uwagę na występowanie charakterystycznych objawów, ponieważ mogą one świadczyć o nawrocie choroby.

W jaki sposób lekarz ustala rozpoznanie choroby Stilla u dorosłych?

Należy pamiętać, że choroba Stilla u dorosłych występuje rzadko. Dlatego lekarz początkowo będzie starał się wykluczyć choroby o podobnym przebiegu, które występują znacznie częściej (np. posocznica, toczeń rumieniowaty układowy, zapalenie naczyń, reumatoidalne zapalenie stawów).

Najpierw lekarz zbierze dokładny wywiad dotyczący objawów, ich zmienności w czasie, nasilenia, a także chorób towarzyszących, przyjmowanych leków.

Następnie lekarz zbada pacjenta, ze szczególnym uwzględnieniem badania stawów i oglądania skóry. Następnie lekarz zleci badania dodatkowe. W badaniach krwi wykonuje się morfologię, oznacza stężenie ferrytyny i CRP (białka stanu zapalnego, nazywane białkami ostrej fazy), aktywność – AlAT i AspAT (enzymy biorące udział w przemianach białek, mogą wskazywać m.in. na stan zapalny wątroby, mięśni), dehydrogenazy kwasu mlekowego LDH (enzym obecny w wątrobie, mięśniach i jelitach) oraz OB (opad Biernackiego). Ponadto wykonuje się badania laboratoryjne krwi na obecność autoprzeciwciał.

Lekarz może także zlecić dodatkowe badania obrazowe. Należą do nich RTG zajętych stawów oraz USG jamy brzusznej.

Jakie są metody leczenia choroby Stilla u dorosłych?

Leczenie w ostrej fazie choroby Stilla u dorosłych ma na celu opanowanie objawów. W celu obniżenia gorączki i zmniejszenia bólu stawów i mięśni zazwyczaj podaje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Przy nasilonym bólu stosuje się lek opioidowy, tramadol. Jeśli powyższe leczenie nie przyniesie efektu, wprowadza się glikokortykosteroidy (głównie prednizon), które hamują proces zapalny.

Równocześnie należy rozpocząć odpowiednią rehabilitację, która ma na celu utrzymanie ruchomości stawów, ponieważ istnieje ryzyko powstania zrostów kostnych, tzw. bloków kostnych.

W przewlekłym zapaleniu stawów, jeśli żadna powyższa metoda leczenia nie przyniesie efektów stosuje się leki immunosupresyjne, które hamują aktywność układu odpornościowego (metotreksat, cyklosporyna A, anakinra) lub leki biologiczne, mające na celu regulowanie procesu zapalnego. Leki biologiczne wpływają na układ odpornościowy.

Powyższe leczenie kontynuuje się do chwili normalizacji parametrów stanu zapalnego (m.in. OB, CRP) i trwa przynajmniej 12 miesięcy.

W rzadkich przypadkach znacznego uszkodzenia stawów, spowodowanych chorobą Stilla, stosuje się endoprotezy. Operacja polega na usunięciu zniszczonego przez chorobę stawu (głównie biodrowego) i wszczepieniu sztucznej protezy (implantu) stawu.

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie choroby Stilla u dorosłych?

Chorobę Stilla u dorosłych można całkowicie wyleczyć przy zastosowaniu leków zmniejszających aktywność stanu zapalnego. Nawroty choroby zdarzają się rzadko, wiele lat po zakończonym leczeniu.

Jeśli choroba rozpoczęła się zapaleniem wielu stawów, w tym stawu biodrowego lub ramiennego, istnieje większe ryzyko przejścia choroby Stilla w postać przewlekłą.

Co trzeba robić po zakończeniu leczenia choroby Stilla u dorosłych?

Choroba Stilla u dorosłych po całkowitym wyleczeniu może nawracać nawet po kilku latach, dlatego w razie pojawienia się charakterystycznych objawów należy zgłosić się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub reumatologa i poinformować o przebytej w przeszłości chorobie Stilla u dorosłych.

Pacjenci z przewlekłą postacią choroby Stilla pozostają pod opieką lekarza reumatologa, lekarza rodzinnego lub internisty. Dodatkowo pacjenci powinni stosować odpowiednią rehabilitację. Jeśli dojdzie do deformacji stawów, lekarz ortopeda planuje dalsze postępowanie i ewentualne leczenie operacyjne.

Co robić, aby uniknąć zachorowania na chorobę Stilla u dorosłych?

Nie ma potwierdzonej metody profilaktyki choroby Stilla u dorosłych. Prawdopodobnie choroba związana jest z zakażeniami, dlatego jedyną możliwą profilaktyką jest unikanie zakażeń i wczesne ich leczenie.

Niektórzy pacjenci z chorobą Stilla rozpoznaną w wieku dorosłym zgłaszają w wywiadzie przebytą w dzieciństwie gorączkę reumatyczną. Dlatego u dorosłych pacjentów, którzy chorowali na gorączkę reumatyczną w dzieciństwie, po pojawieniu się nagłej gorączki, bólu stawów i wysypki można podejrzewać chorobę Stilla.

20.03.2017
Zobacz także
  • Odczyn Biernackiego – OB – szybkość opadania krwinek czerwonych
  • Ból stawów
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta