Pytanie nadesłane do redakcji
Mam problem, który prześladuje mnie od lat, wcześniej nie zwracałam na niego uwagi, ale martwię się, jak poradzę sobie dalej w życiu.
Najpierw wspomnę, że jako małe dziecko późno opanowałam podstawowe czynności typu wiązanie sznurowadeł, jazda na rowerze. Jestem beznadziejna z wf-u, mam ogromne problemy z pływaniem (na razie tego nie robię, bo mam epilepsję). Niedawno przeprowadziłam się do miasta, ale martwi mnie to, że mimo wcześniejszych w miarę częstych w nim wizyt, to nie potrafię się po nim poruszać. W dodatku ciągle się potykam, np. o schody, potrafię nawet o wykładzinę, wpadam na framugi od drzwi, uderzam ciągle biodrem, np. o kant zlewu w kuchni. Wcześniej nie miałam na punkcie tego kompleksów, ale to powoli robi się męczące, w dodatku nie chcę być wyrzutkiem. Zapomniałam też dodać, że łatwo się denerwuję i dużo ludzi ma mnie dość. Moje przyjaźnie zwykle nie trwały długo, a jak były, to ciągle były jakieś kłótnie. Więc mam pytanie: czy jest to dyspraksja, czy moja niezdarność jest wrodzona??
Odpowiedziała
dr med. Grażyna Zwolińska
Specjalista neurolog
U człowieka układ ruchu może uczestniczyć w niemal nieskończonej liczbie czynności ruchowych. Celem jest możliwość ludzi do wchodzenia w interakcje ze środowiskiem. Uczymy się, kiedy rozpocząć ruch, kiedy nie, kiedy kontynuować lub podtrzymać ruch albo podstawę lub kiedy ruch zatrzymać.
Układ nerwowy ruchowy u człowieka dojrzewa długo, przez pierwsze kilka lat życia. Konieczne jest wtedy sprawne funkcjonowanie wszystkich płatów półkul mózgowych, a zwłaszcza płatów czołowych, jeśli chodzi o zaplanowanie czynności ruchowych. Sprawne muszą być połączenia pomiędzy półkulami mózgu a móżdżkiem i w konsekwencji przesłania impulsów do rdzenia, włókien nerwowych i mięśni, dzięki tym ostatnim dokonuje się ostatecznie ruch.
U każdego człowieka rozwój układu nerwowego jest sprawą indywidualną, niektórzy szybko uzyskują bardzo dobrą sprawność ruchową, u niektórych przebiega to nieco wolniej i nigdy nie uzyskują znakomitej sprawności, tak jak tylko niektórzy będą świetnie rysowali, malowali. W przypadku istnienia padaczki, która świadczy o zaburzeniach w ośrodkowym układzie nerwowym należy rozważyć czy na jakimś etapie rozwoju nie doszło do nieprawidłowości co spowodowało napady padaczkowe i zaburzony rozwój ruchowy.
Praksjami nazywamy ruchy użyteczne, które mają charakter wyuczony. Na codzienną aktywność człowieka składa się wiele praksji od sznurowania butów, zapinania guzików, posługiwaniu się sztućcami aż do tak skomplikowanych czynności, jak prowadzenie samochodu. O dyspraksji możemy mówić wtedy, kiedy wskutek schorzenia dochodzi do ich upośledzenia, a więc pierwsze uczymy się wykonywać różne, złożone czynności ruchowe, a później tracimy tę zdolność w różnym stopniu nasilenia.
