Pytanie nadesłane do redakcji
Jestem 43-letnim mężczyzną. Czy po operacji wymiany aorty z zastawką mitralną (metalowa w 2010 r.) istnieje możliwość zachorowania na hipofosfatemię w 2014 r? Czy na odwrót, cierpiąc na hipofosfatemię (ukrytą), była możliwość rozwarstwienie aorty i uszkodzenia zastawki serca? W moim przypadku w 2015 r., określono chorobę nerek, która powoduje brak fosforu w organizmie (bez uzupełniania spada poniżej 0,3 mmol/l). Leczenie: Phosphate Sandoz 3 x 1000 mg/dobę. Przy stałym zażywaniu wyniki utrzymują się na wysokości 0,6-0,85 mmol/l.
Odpowiedziała
dr n. med. Ewa Krajewska-Siuda
endokrynolog, pediatra
Centrum Leczenia Chorób Serca i Naczyń Unicardia
Hipofosfatemię definiuje się jako zmniejszenie stężenia fosforanów w surowicy krwi poniżej 2,5 mg/dl (0,8 mmol/l), a w postaci ciężkiej poniżej 1 mg/dl (0,32 mmol/l). Ciężka hipofosfatemia jest przyczyną 4-krotnego wzrostu śmiertelności.
Do głównych przyczyn hipofosfatemii zaliczamy:
- niedostateczną podaż fosforanów nieorganicznych (Pi) z pokarmami (dieta ubogobiałkowa, np. u alkoholików, żywienie pozajelitowe),
- upośledzone wchłanianie Pi z przewodu pokarmowego (leki, uporczywe wymioty lub biegunka)
- nadmierne przemieszczenie Pi z przestrzeni wodnej pozakomórkowej do śródkomórkowej (u chorych poparzonych, po ciężkich urazach, zespół „głodnych kości” po usunięciu gruczolaka przytarczyc, zasadowica oddechowa)
- nadmierna utrata Pi z moczem (nadmiar parathormonu, fosfatonin, niedobór witaminy D lub jej aktywnych metabolitów, nadmiar glikokortykosteroidów, kwasice cewkowe)
U chorych z ciężką hipofosfatemią mogą się pojawić zaburzenia:
- neurologiczne i psychiczne - encefalopatia, drgawki, porażenie wstępujące, parestezje
- krążeniowe - arytmie, dysfunkcja skurczowa mięśnia sercowego
- oddechowe - porażenie mięśni oddechowych
- metaboliczne - niedokrwienie tkanek
- hematologiczne - niedokrwistość hemolityczna, małopłytkowość
- immunologiczne - skłonność do zakażeń bakteryjnych
- kostne - ból, osteomalacja
- mięśniowe - ból i osłabienie mięśni, rabdomioliza
- nerkowe - ostra niezapalna niewydolność nerek, tubulopatie
- żołądkowo-jelitowe - wymioty, brak apetytu.
Rozumiem, że u Pana ustalono ostateczne rozpoznanie i zaproponowano leczenie. Kompetentnie więc na Pana pytanie może odpowiedzieć jedynie lekarz prowadzący, który ma wgląd w historię choroby i wyniki badań.
Piśmiennictwo:
Buell J.F., Berger A.C., Plotkin J.S. i wsp.: The clinical implications of hypophosphatemia following major hepatic resection or cryosurgery. Arch. Surg., 1998; 133: 757-761Kokot F.: Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej w stanach fizjologii i patologii. Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL
Kokot F., Ficek R., Bułanowski M.: Zaburzenia gospodarki fosforanowej. 59-letni mężczyzna z hipofosfatemią. Med. Prakt. 2005; 11: 245-248