Od czterech lat mam wątpliwą przyjemność bycia "liźniętym" przez szpiczaka (guz w nosogardle). Jestem po dwóch chemioterapiach rozdzielonych radioterapią. W trakcie drugiej chemioterapii zaczęły się zawroty głowy i pewnego dnia straciłem przytomność na ulicy.
Chemioterapię przerwano. Od tamtego zdarzenia co kwartał mam wykonywaną standardową morfologię. Wykonano mi już w sumie 5 tomografii i 3 RTG.
Odpowiedział
Lek. med. Marek JasiówkaCentrum Onkologii
Instytut im. Skłodowskiej-Curie w Krakowie
Z literatury o szpiczaku wiem, że dla oceny stopnia zaawansowania choroby stosuje się np. system stopniowania wg Durie i Salmona lub system ISS. Od chwili przerwania chemioterapii (dwa lata) ani razu nie sprawdzano mi poziomu beta2-mikroglobuliny czy albuminy w surowicy. W związku z tym mam pytanie: czy w moim przypadku rzeczywiście sprawdzanie poziomu beta2-mikroglobuliny czy albuminy w surowicy jest zbędne?
Poziom beta2-mikroglobuliny oraz albumin należą do czynników prognostycznych w przypadku pacjentów z rozpoznaniem szpiczaka mnogiego. Są to podstawowe parametry oceniane w ramach klasyfikacji Międzynarodowej Szpiczakowej Grupy Roboczej ISS wspomnianej przez Pana1. Klasyfikacja Durie i Salmona ich nie uwzględnia2.
Zarówno klasyfikacja ISS jak i Durie Salmona służą do oceny stopnia zaawansowania przede wszystkim u nowo zdiagnozowanych pacjentów przed podjęciem decyzji terapeutycznych o planowanym leczeniu.
W Pana przypadku chodzi o monitorowanie uzyskanej dotychczasowym leczeniem odpowiedzi i uchwycenie momentu nawrotu lub progresji choroby. Zgodnie z wytycznymi NCCN3 do monitorowania odpowiedzi na leczenie zalecane są następujące parametry:- ocena ilościowa immunoglobulin i białka M w moczu i surowicy
- morfologia krwi z rozmazem oraz płytki krwi
- poziom mocznika kreatyniny i wapnia w surowicy
- ocena zmian kostnych w badaniach obrazowych
- biopsja szpiku ze wskazań klinicznych
- inne badania obrazowe w przypadku wystąpienia dodatkowych objawów lub umiejscowienia choroby poza układem kostnym (MRI, PET/CT).
Zaznaczam, że powyższe wytyczne są wskazówkami dla lekarzy hematologów/onkologów, a o wyborze najbardziej odpowiednich badań do monitorowania schorzenia w Pana przypadku zdecyduje lekarz prowadzący.
Piśmiennictwo:
- Greipp PR, San Miguel J, Durie BG, et al.: International staging system for multiplemyeloma. J Clin Oncol 23 (15): 3412-20, 2005.
- Durie BG, Salmon SE (1975). "A clinical staging system for multiple myeloma. Correlation of measured myeloma cell mass with presenting clinical features, response to treatment, and survival". Cancer 36 (3): 842–54.
- National Comprehensive Cancer Network Guidelines Version 1.2011.