Pytanie nadesłane do redakcji
Ortodonta prosił mnie o zrobienie zdjęcia cefalometrycznego – czy jest ono naprawdę konieczne?
Odpowiedziała
lek. stom. Wioletta Bereziewicz
Zakład Epidemiologii i Badań Populacyjnych IZP CMUJ w Krakowie
Zakład Stomatologii Zintegrowanej IS CMUJ w Krakowie
Europejskie Centrum Profilaktyki w Krakowie
Badanie ortodontyczne składa się z rzetelnie przeprowadzonego wywiadu, badania klinicznego oraz badań dodatkowych.1 Decyzja o konieczności wykonania badań dodatkowych, m.in. zdjęcia cefalometrycznego (ryc. 1.), jest uzależniona od wyników badania klinicznego. W diagnostyce wad zgryzu w ramach badań dodatkowych wykonuje się :
Ryc. 1. Zdjęcie cefalometryczne czaszki w projekcji bocznej (fot. W. Bereziewicz)- ortopantomogram (OPG), służący do oceny ogólnego obrazu rozwijającego się uzębienia oraz rozwijających się szczęki i żuchwy,
- boczne cefalometryczne zdjęcie czaszki (ryc. 1.), wykorzystywane do oceny zaburzeń szkieletowych przed rozpoczęciem leczenia, a także do prognozowania i monitorowania dalszego wzrostu – obrazują obrysy części szkieletowych oraz miękkich profilu; badanie to ma również na celu wykrycie urazów, chorób i nieprawidłowości rozwojowych,
- cefalometryczne zdjęcie tylno-przednie żuchwy (PA), wykorzystywane do oceny zaburzeń poprzecznych lub braku symetrii twarzy,
- zdjęcia zgryzowe szczęki, wykorzystywane do oceny zębów położonych poza wyrostkiem zębodołowym lub zębów zatrzymanych i zębów nadliczbowych,
- analizę modeli, stanowiącą podstawę oceny dostępnego miejsca w łuku zębowym.1,2
Zdjęcia cefalometryczne mogą być wykorzystane do oceny proporcji zębowo-wyrostkowych oraz do wyjaśnienia anatomicznych podstaw zgryzu.3 Lekarz ortodonta dzięki analizie cefalometrycznej na podstawie zdjęcia uzyskuje informacje na temat wzajemnych relacji pomiędzy podstawą czaszki, szczęk i zębów; analiza ta pozwala również lepiej zrozumieć przyczynę wady zgryzu.3
Wykonanie zdjęcia cefalometrycznego jest niezbędne przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego w celu przeprowadzenia rzetelnej diagnostyki, która pomaga odpowiednio zaplanować leczenie ortodontyczne i pozwala na porównanie udokumentowanych zmian przed leczeniem oraz po jego zakończeniu.
Piśmiennictwo:
1. Cameron A.C., Widmer R.P.: Stomatologia dziecięca. Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2005: 278–283.2. White S.C., Pharoah M.J.: Radiologia stomatologiczna. Wydawnictwo Czelej Sp. z o.o., Lublin 2002: 212–214.
3. Proffit W.R., Fields Jr H.W.: Ortodoncja współczesna. Wydawnictwo Czelej Sp. z o.o., Lublin 2001: 180–181.