×
COVID-19: wiarygodne źródło wiedzy

Torbiel jajnika

Pytanie nadesłane do redakcji

Moja 85-letnia babcia była ostatnio w szpitalu, właściwie nic jej nie dolegało - leżała 2 dni, by zrobiono jej "badania kontrolne". Po pobycie babci ordynator rozmawiał z moją mamą i stwierdził, że babcia powinna udać się do ginekologa, gdyż podczas USG brzucha, które jej robiono, zauważono torbiel na jajniku. Babcia nie odczuwa dolegliwości ginekologicznych, jak to sama określiła. Czy należy tym wieku usuwać taką zmianę? Proszę o odpowiedź.

Odpowiedziała

prof. dr n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta
ginekolog położnik, endokrynolog, seksuolog
Kierownik Katedry Zdrowia Kobiety Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Torbiel jajnika jest to choroba polegająca na występowaniu w obrębie jajnika patologicznej przestrzeni otoczonej ścianą. Torbiele jajnika najczęściej mają charakter łagodny, ale mogą być także złośliwą odmianą guza. Guzy łagodne jajnika występują najczęściej w 2. i 3. dziesiątku lat życia natomiast złośliwe w 4. i 5. Co roku w Polsce rozpoznaje się 3300 przypadków raka jajnika.

Ani łagodne, ani złośliwe zmiany w obrębie jajnika nie dają wczesnych objawów. Pacjentka zgłasza się do lekarza zwykle na rutynową kontrolę i wówczas przypadkowo wykrywana jest zmiana w obrębie jajnika. W przypadku większych zmian, zlokalizowanych między blaszkowo lub uwięźnięcia guza może wystąpić ból w podbrzuszu i okolicy krzyżowej, uczucie wypełnienia, ucisku na pęcherz moczowy i odbytnicę. Zmiany o charakterze złośliwym wykrywane są zwykle w zaawansowanych stadiach rozwoju - wówczas pacjentka zgłasza się do lekarza z powodu powiększenia obwodu brzucha, zmniejszenia masy ciała, czy dolegliwości podczas oddawania moczu lub stolca.

Guzy jajnika rozpoznaje się na podstawie badania ginekologicznego oraz badania ultrasonograficznego. Od chorych należy zebrać wywiad w kierunku występowania nowotworów w rodzinie ze szczególnym uwzględnieniem raka jajnika oraz raka gruczołu piersiowego. Obligatoryjnie przy rozpoznaniu guza jajnika należy wykonać oznaczenie antygenu Ca 125.

Postępowanie u kobiet z rozpoznanym guzem jajnika jest uzależnione od wieku pacjentki oraz wielkości zmiany. U kobiet przed menopauzą, gdy torbiel jajnika jest mniejsza niż 6 cm zwykle związana jest z czynnością hormonalną. Powtarzamy badanie ginekologiczne oraz ultrasonograficzne przez kolejne cykle (maksymalnie trzy). W przypadku stałego wzrostu zmiany należy ją usunąć operacyjnie. Guzy, które są większe niż 6 cm stanowią wskazanie do leczenia operacyjnego. Operację laparoskopową można wykonać jedynie, gdy guz jest mniejszy niż 10 cm oraz nie ma cech złośliwości w badaniu ultrasonograficznym.

Postępowanie u kobiet po menopauzie jest odmienne. Rozpoznanie guza jajnika dowolnej wielkości jest wówczas wskazaniem do leczenia operacyjnego. Laparoskopia jest dozwolona przy braku cech złośliwości w badaniu USG przy prawidłowym stężeniu Ca125.

Piśmiennictwo:

Opracowano na podstawie Rekomendacji PTG - 2006

01.03.2013
Wybrane treści dla Ciebie
  • Rak jajnika
  • Depresja okołomenopauzalna
Inne pytania

Publikacje, którym ufa Twój lekarz

Medycyna Praktyczna jest wiodącym krajowym wydawcą literatury fachowej. 98% lekarzy podejmuje decyzje diagnostyczne lub terapeutyczne z wykorzystaniem naszych publikacji.