Ryzyko chorób przenoszonych drogą płciową
Konsekwencją kontaktów seksualnych jest narażenie na choroby, które przenoszą się drogą płciową. Należą one do najczęstszych chorób zakaźnych. Szczególnie niebezpieczne z powodu nieuleczalnego charakteru oraz wysokiej chorobowości i śmiertelności jest zakażenie ludzkim wirusem nabytego niedoboru odporności (human immune-deficency virus - HIV). Jak przedstawiono na rycinie 11., kontakty seksualne są obarczone największym ryzykiem zakażenia HIV w krajach „Czarnej Afryki”, Indiach, Azji Południowo-Wschodniej, w tym w Tajlandii oraz na Karaibach. Co ważne, odsetek zakażonych HIV oraz innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową jest znacznie wyższy wśród pracowników seksbiznesu (prostytutek). Zakażenie inną chorobą przenoszoną drogą seksualną znaczne zwiększa podatność na zakażenie HIV, a tym samym ryzyko związane z kontaktami seksualnymi. Na rycinie 11 zobrazowano ryzyko zakażenia HIV w poszczególnych krajach.
Ryc. 11. Zakażenia HIV na świecie*
Wielkość państw jest proporcjonalna do liczby mieszkańców w wieku 15-49 lat zakażonych HIV.
HIV Prevalence
*Mapki użyte do graficznego zobrazowania ryzyka wykonane przez Worldmapper powstały w ten sposób, że powierzchnię każdego kraju przeliczono proporcjonalnie do odwzorowywanego ryzyka i kraje, w których liczba przypadków jest mniejsza od średniej światowej, zmalały, a kraje, gdzie liczba zakażenia HIV jest większa niż przeciętnie, zwiększyły swoją powierzchnię.
Podróżni, którzy odbywają stosunki seksualne z przypadkowymi partnerami (seks przygodny) narażają się na ryzyko chorób przenoszonych drogą płciową (sexually-transmitted diseases - STD). Ponadto spożywanie alkoholu i środków odurzających zmniejsza zahamowania i dodatkowo może się przyczynić do ryzykownych zachowań seksualnych. Przez przygodne stosunki seksualne można się zarazić ponad 25 chorobami zakaźnymi przenoszonymi drogą płciową, takimi jak HIV, opryszczka, kiła i rzeżączka i inne. Co prawda wiele z tych chorób jest w pełni uleczalnych (kiła, rzeżączka, zakażenia Chlamydia spp.), niemniej zapobieganie pozostaje zawsze najlepszym sposobem uniknięcia problemów towarzyszących chorobom przenoszonym drogą płciową.
Co można zrobić, by zmniejszyć ryzyko zakażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową?
Najpewniejszym sposobem zapobiegania wszelkim chorobom przenoszonym drogą płciową jest powstrzymanie się od uprawiania seksu. W razie podejmowania aktywności seksualnej można podjąć kroki zmniejszające ryzyko zakażenia. Należy je rozpocząć jeszcze przed rozpoczęciem podróży. Z powodu zwiększonego zagrożenia STD, przed wyjazdem warto zaszczepić się przeciwko WZW typu A oraz typu B, jak też przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (human papilloma virus - HPV) - zakażenia te także przenoszą się drogą stosunków seksualnych. Przy kontaktach płciowych zawsze należy używać prezerwatyw, najlepiej kupionych przed wyjazdem, gdyż miejscowe produkty mogą być niskiej jakości, mogą być dostępne w złym rozmiarze lub może nie być czasu potrzebnego do ich zakupu.
Nie należy uprawiać seksu z prostytutkami, nawet jeśli prostytucja jest legalna w danym kraju. Prostytutki są zakażone chorobami przenoszonymi drogą płciową w znacznie większym odsetku niż ogólna populacja, zatem ryzyko zakażenia przez kontakty z prostytutkami jest odpowiednio większe. Należy ograniczyć i kontrolować ilość spożywanego alkoholu i nie używać narkotyków. Po spożyciu alkoholu czy przyjęciu narkotyków ludzie podejmują większe ryzyko. Ponadto częściej zdarzają się wówczas przypadki kradzieży, pobicia i inne przestępstwa kryminalne.Jakie są objawy STD?
Objawy chorób przenoszonych drogą płciową są różne w zależności od rodzaju zakażenia. W praktyce, wiele STD nie powoduje początkowo żadnych objawów - u większości ludzi zakażenia te są bezobjawowe. Jeśli podróżni uprawiali seks bez zabezpieczenia, powinni po powrocie lub jeszcze w czasie podróży zasięgnąć konsultacji lekarskiej i wykonać badania w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową. Otwarta i szczera rozmowa z lekarzem pomoże określić ryzyko zakażenia STD i dobrać odpowiednie testy. Pomimo że większość chorób przenoszonych drogą płciową przebiega wstępnie bezobjawowo, część zakażonych osób ma objawy. Osoby zakażone chorobami przenoszonymi drogą płciową najczęściej zgłaszają następujące dolegliwości: ból lub pieczenie podczas oddawania moczu lub uprawiania seksu. Wydzielina (śluzowa lub ropna) z pochwy, penisa, odbytu lub gardła. Niewyjaśnione, nowe zmiany miejscowe, zwłaszcza na narządach płciowych i innych błonach śluzowych (owrzodzenia, nadżerki, „brodawki” stwardnienia), wysypka lub żółtaczka.
Co należy zrobić w razie podejrzenia STD?
Wczesne leczenie chorób przenoszonych drogą płciową jest ważne, gdyż zmniejsza ryzyko rozwoju ich poważnych i długotrwałych powikłań. Ponadto przerywa przeniesienie zakażenia na partnerów seksualnych. Dlatego, jeśli podróżny podejrzewa, że mógł ulec zakażeniu chorobą z grupy STD, powinien natychmiast całkowicie powstrzymać się od uprawiania seksu oraz skontaktować się z lekarzem. W czasie wizyty należy poinformować lekarza o odbytej podróży, gdyż może to pomóc w ustaleniu rozpoznania - pewne egzotyczne choroby przenoszone drogą płciową występują endemicznie tylko w niektórych krajach, ponadto zdarzają się lokalne różnice w lekowrażliwości. O rozpoznaniu choroby przenoszonej drogą płciową powinno się poinformować swoich obecnych i niedawnych partnerów seksualnych.
