Choroby układu oddechowego – postępy 2020/2021. Część 1. Choroby obturacyjne dróg oddechowych
04.03.2022
dr hab. n. med. Filip Mejza1, prof. dr hab. n. med. Ewa Niżankowska-Mogilnicka1, prof. dr hab. n. med. Adam Barczyk2
1 II Katedra Chorób Wewnętrznych, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum w Krakowie
2 Katedra i Klinika Pneumonologii, Wydział Nauk Medycznych w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Wybrane treści dla pacjenta
-
Astma u palaczy
Oskrzela chorych na astmę są bardzo wrażliwe na szkodliwe działanie dymu tytoniowego. Nabłonek wyścielający oskrzela chorych jest często uszkodzony i odsłania głębsze warstwy ściany oskrzeli. W wyniku tego są one bardziej wrażliwe na czynniki drażniące niż oskrzela osoby zdrowej.
-
Próba rozkurczowa u chorych na astmę
Dla chorych na astmę charakterystyczna jest odwracalność obturacji, czyli ustępowanie skurczu oskrzeli samoistnie lub pod wpływem leczenia. Do oceny tego zjawiska w badaniach czynnościowych używana jest próba odwracalności obturacji, potocznie zwana próbą rozkurczową.
-
Astma aspirynowa
Astma aspirynowa, obecnie określana jako choroba układu oddechowego nasilana przez aspirynę jest szczególną postacią astmy. Podstawową jej cechą jest nadwrażliwość na aspirynę (kwas acetylosalicylowy) i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne, oznaczane często skrótem NLPZ lub pochodzącym z języka angielskiego skrótem NSAID.
-
POChP a astma - podobieństwa i różnice
POChP i astma to choroby dotyczące głównie oskrzeli. Ich istotą jest obturacja, czyli zwężenie oskrzeli, prowadzące do duszności i kaszlu. U niektórych pacjentów objawy obu chorób są podobne, a wiele leków jest stosowanych zarówno w leczeniu astmy, jak i POChP.
-
PEF - szczytowy przepływ wydechowy
Lekarz prowadzący może zalecić pacjentowi z astmą oskrzelową, szczególnie w przypadku trudności z osiągnięciem kontroli objawów, domowe monitorowanie tzw. PEF za pomocą pikflometru
-
Spirometria u chorych na POChP
Spirometria to najważniejsze badanie u chorych na POChP i złoty standard oceny czynności płuc. Jest niezbędna dla rozpoznania POChP
-
Badania w kierunku niedoboru alfa1-antytrypsyny u chorych na POChP
Niedobór α1-antytrypsyny jest rzadką, genetycznie uwarunkowaną przyczyną POChP.
-
Astma ciężka (oporna na leczenie)
Pacjenci z ciężką astmą doświadczają dużego obciążenia objawami, zaostrzeniami i działaniami niepożądanymi leków. Towarzyszą im częste duszności, świszczący oddech, ucisk w klatce piersiowej oraz kaszel, które przeszkadzają w codziennym życiu, aktywności fizycznej i spaniu. Niestosowanie się do zaleceń lekarza to najczęstsza przyczyna problemów z kontrolą astmy.
-
Astma zawodowa
U większości chorych możliwe jest uzyskanie i utrzymanie kontroli choroby,
dzięki czemu nie powinna przeszkadzać ona w podjęciu lub kontynuowaniu pracy i
nauki.
-
Kaszel palacza
Kaszel palacza to przewlekły kaszel występujący u osób palących tytoń lub narażonych na dym tytoniowy (palenie bierne). Zwykle kaszel palacza pojawia się w ciągu kilku miesięcy lub lat od rozpoczęcia palenia. Jedynym sposobem leczenia jest zaprzestanie palenia.