Jaka jest dawka toksyczna ibuprofenu w przeliczeniu na kilogram masy ciała dziecka?

Ibuprofen – niesteroidowy lek przeciwzapalny o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i przeciwgorączkowym – jest częstą przyczyną przedawkowania (głównie u dzieci), ale ciężkie objawy zatrucia występują rzadko. W Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej w 2015 roku zatrucie ibuprofenem rozpoznano u około 51 tys. dzieci i młodzieży. Lek ten stanowi jednocześnie najczęstszą izolowaną przyczynę intoksykacji w tej grupie pacjentów (ok. 9%).

Z analizy dostępnego piśmiennictwa wynika, że spożycie przez dziecko dawki <100 mg/kg mc. nie powinno wywołać ostrego zatrucia. Natomiast dawka ≥400 mg/kg mc może być przyczyną wystąpienia ciężkich, zagrażających życiu objawów.

Każde dziecko po przedawkowaniu ibuprofenu powinien zbadać lekarz. W przypadku przyjęcia toksycznej dawki leku, ≥100 mg/kg mc., objawy ostrego zatrucia zwykle występują po 4–6 godzinach od spożycia. Najczęściej stwierdza się łagodne dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego: nudności, wymioty oraz ból brzucha. Mogą również wystąpić: wzmożona senność, zaburzenia równowagi, ból głowy, a także oczopląs, podwójne widzenie, szumy uszne i przemijające upośledzenie słuchu.

W przebiegu ciężkiego zatrucia ibuprofenem obserwuje się zaburzenia neurologiczne: ilościowe zaburzenia świadomości do śpiączki włącznie, drgawki, a u małych dzieci epizody bezdechu. Charakterystyczne są także: ostre uszkodzenie nerek, zaburzenia elektrolitowe, rabdomioliza, wzrost aktywności transaminaz, hipotensja, zaburzenia rytmu serca, a nawet rozsiane krzepnięcie wewnątrznaczyniowe.
Ostre zatrucia ibuprofenem leczy się objawowo.

Piśmiennictwo

1. Hall A.H., Smolinske S.C., Conrad F.L. i wsp.: Ibuprofen overdose: 126 cases. Ann. Emerg. Med., 1986; 15 (11): 1308–1313
2. Hall A.H., Smolinske S.C., Kulig K.W., Rumack B.H.: Ibuprofen overdose – a prospective study. West J. Med., 1988; 148 (6): 653–656
3. Zuckerman G.B., Uy C.C.: Shock, metabolic acidosis, and coma following ibuprofen overdose in a child. Ann. Pharmacother., 1995; 29 (9): 869–871
4. Sheridan D.C., Hendrickson R.G., Lin A.L. i wsp.: Adolescent Suicidal Ingestion: National Trends Over a Decade. J Adolesc Health, 2017; 60:191-195