Czy zapalenie spojówek u niemowlęcia zawsze wymaga konsultacji okulistycznej?

Zapalenie spojówek u niemowlęcia najczęściej jest objawem niedrożności dróg łzowych. Pojedynczy epizod łagodnego ropnego zapalenia spojówek, w przypadku nieznacznie nasilonych objawów i skąpej ilości ropnej wydzieliny, może leczyć pediatra lub lekarz rodzinny (p. Jak postępować w przypadku nawrotu ropnej wydzieliny u dzieci z niedrożnością kanalików łzowych? – przyp. red.). Skuteczne są antybiotyki o szerokim zakresie działania (np. fluorochinolony) w postaci kropli.

U niektórych noworodków przyczyną zapalenia może być podrażnienie chemiczne będące efektem wykonania zabiegu Credégo. Zwykle podrażnienie to mija samoistnie po kilku dniach. W celu skrócenia tego czasu można zastosować krople nawilżające (tzw. sztuczne łzy), najlepiej preparaty na bazie hialuronianu sodu, bez konserwantów.

Warto podkreślić, że u niemowląt zapalenie spojówek wyjątkowo rzadko ma etiologię alergiczną. Miejscowe (dospojówkowe) glikokortykosteroidy może zlecać wyłącznie okulista.

Konsultacja okulistyczna jest uzasadniona zawsze w przypadku przewlekającego się zapalenia, nawrotów albo ciężkiego przebiegu (duża ilość wydzieliny lub wystąpienie dodatkowych objawów, np. światłowstrętu). Bezwzględnym wskazaniem do konsultacji jest ponadto podejrzenie urazu, uszkodzenia mechanicznego lub chemicznego, ciała obcego, owrzodzenia lub zapalenia głębszych struktur gałki ocznej (np. błony naczyniowej [uveitis]) bądź brak poprawy po 3 dniach leczenia. Należy wykluczyć zapalenie wywołane zakażeniem dwoinką rzeżączki. Okulista powinien ocenić za pomocą biomikroskopu stan rogówki, ponieważ niektóre zakażenia (np. dwoinką rzeżączki, wirusem opryszki zwykłej lub ospy wietrznej i półpaśca) mogą powodować jej uszkodzenie.

Piśmiennictwo

1. Grałek M., Niwald A.: Zapalenie spojówek u dzieci. Okulistyka, 2010; 3: 38–40
2. Grałek M., Kaniowska K.: Zastosowanie antybiotyków w leczeniu schorzeń zapalnych narządu wzroku u dzieci. Klin. Pediatr., 2005; 13 (1): 10–15
3. Hautz W., Loba P., Rękas M. (red.): Okulistyka dziecięca i zez. Basic and Clinical Science Course. Wrocław, Edra Urban & Partner, 2021