Jakie są wskazania do leczenia hormonem wzrostu w Polsce?

14-02-2019
dr hab. n. med. Małgorzata Wójcik
Klinika Endokrynologii Dzieci i Młodzieży, Katedra Pediatrii Instytutu Pediatrii UJ CM w Krakowie

Pytanie nadesłane do Redakcji

Jakie są wskazania do leczenia hormonem wzrostu w Polsce? Czy takie leczenie jest skuteczne (jakie są dowody, jaki efekt bezwzględny zależnie od wskazania)?

Odpowiedź

W Polsce refundowane leczenie rhGH jest realizowane w ramach pięciu programów lekowych Ministerstwa Zdrowia, które wymieniono poniżej. Lista wskazań medycznych, w których udowodniono skuteczność i bezpieczeństwo leczenia rhGH, jest oczywiście znacznie dłuższa, ale obecnie w Polsce nie są one objęte refundacją, dlatego ich nie omówiono. W ocenie skuteczności leczenia należy koniecznie uwzględnić wskazania, ponieważ cel terapii może być różny w poszczególnych grupach chorych mimo stosowania tego samego preparatu (rekombinowana somatotropina).

  • Leczenie niskorosłych dzieci z somatotropinową niedoczynnością przysadki

Leczenie ma charakter substytucji GH. Odpowiednio prowadzone pozwala osiągnąć wzrost ostateczny zgodny z prognozą wykonaną na podstawie obliczenia średniego wzrostu rodziców. Według danych z piśmiennictwa poprawa wzrostu końcowego (zysk wzrostowy) w tej grupie chorych wynosi średnio 1,5 SD. Należy zaznaczyć, że substytucja rhGH ma także u tych chorych bardzo istotne korzystne działanie metaboliczne.

  • Leczenie niskorosłych dzieci z zespołem Turnera

W leczeniu stosuje się większe niż substytucyjne dawki rhGH. Głównym celem leczenia jest poprawa wzrostu końcowego definiowana jako uzyskanie wzrostu niewyróżniającego w porównaniu ze zdrową populacją. U większości pacjentek za taką sytuację uznaje się uzyskanie wzrostu równego albo wyższego niż 151 cm. Na podstawie danych z piśmiennictwa poprawa wzrostu końcowego (zysk wzrostowy) w tej grupie chorych wynosi śr. 1,24 SD.

  • Leczenie niskorosłych dzieci z przewlekłą niewydolnością nerek

Celem leczenia rhGH w okresie przeddializacyjnym, w czasie leczenia nerkozastępczego i niekiedy po przeszczepieniu nerki, jest zapobieganie utrwaleniu i pogłębieniu niedoboru wzrostu związanego z przewlekłą niewydolnością nerek. W przypadku niepodjęcia takiego leczenia, nawet po udanej transplantacji nerki, dziecko pozostaje patologicznie niskie. Ze względu na ogromną heterogenność tej grupy pacjentów trudno jest ocenić odpowiedź na leczenie i zysk wzrostowy. Ocenia się, że poprawa tempa wzrastania wynosi średnio 4 cm/rok.

  • Leczenie rhGH niskorosłych dzieci urodzonych jako zbyt małe w stosunku do wieku ciążowego (SGA lub IUGR)

Celem leczenia jest przyśpieszenie tempa wzrastania oraz zwiększenie ostatecznego wzrostu w wieku dorosłym u dzieci, które nie nadrobiły niedoboru wzrostu w pierwszych czterech latach życia. Na podstawie danych z piśmiennictwa poprawa wzrostu końcowego (zysk wzrostowy) w tej grupie chorych wynosi średnio 9–12 cm. Leczenie rhGH ma w tej grupie chorych korzystne działanie metaboliczne.

  • Leczenie zespołu Pradera i Williego

Celem leczenia rhGH w tej grupie chorych jest przede wszystkim wyrównanie zaburzeń metabolicznych spowodowanych bezwzględnym i/lub względnym niedoborem GH. Poprawa przebiegu wzrastania ma znaczenie drugorzędne, niemniej jednak na podstawie danych z piśmiennictwa poprawa wzrostu końcowego (zysk wzrostowy) w tej grupie chorych wynosi średnio 1,6 SD.

Piśmiennictwo

  1. Starzyk J., Wójcik M.: Ludzki biosyntetyczny hormon wzrostu w leczeniu niedoboru wzrostu u dzieci. (W:) Jaworek J., Czupryna A. (red.): Biologia medyczna a zdrowie człowieka. Kraków, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius, 2007: 19–26
  2. www.mz.gov.pl
  3. www.hormonwzrostu.czd.pl

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej