W jakich sytuacjach zamiast biopsji wątroby można wykonać badanie elastograficzne? Na czym ono polega?

Przezskórna biopsja wątroby jest badaniem inwazyjnym, związanym z ryzykiem powikłań. U dzieci zwykle wymaga znieczulenia ogólnego, dlatego wskazania do jego wykonania są ściśle określone i ograniczone.

Od lat poszukuje się nieinwazyjnej metody oceny wątroby, która w praktyce mogłaby zastąpić biopsję wątroby.

Elastografia dynamiczna (FibroScan®, Echosens™) jest nową metodą pozwalającą na nieinwazyjną, ilościową ocenę twardości miąższu (a tym samym pośrednio włóknienia wątroby) poprzez pomiar prędkości rozchodzenia się fali akustycznej w miąższu wątroby. Jest to fizyczna metoda oceniająca prędkość fali dźwiękowej o niskiej częstotliwości (50 Hz) i energii przechodzącej przez miąższ wątroby. Prędkość fali jest wprost proporcjonalna do twardości (stiffness), a tym samym pośrednio do włóknienia wątroby (kPA). Dodatkowe oprogramowanie aparatu (controlled attenuation parameter – CAP) umożliwia ilościową ocenę stłuszczenia wątroby. Dotychczasowe doniesienia wskazują na dużą czułość i swoistość elastografii w ocenie włóknienia (zwłaszcza nasilonego włóknienia i marskości wątroby) oraz stłuszczenia wątroby u dorosłych z chorobami wątroby, m.in. z zakażeniem HCV, alkoholowym uszkodzeniem wątroby i niealkoholową chorobą stłuszczeniową wątroby. Wyniki badań autorów również są zachęcające i wskazują na dobrą korelację parametrów włóknienia i stłuszczenia wątroby ocenianych za pomocą elastografii i biopsji u dzieci z przewlekłymi chorobami wątroby.

Należy jednak pamiętać o ograniczeniach elastografii dynamicznej. W porównaniu z biopsją wątroby na podstawie tej metody nie można ustalić stopnia zapalenia, jego typu oraz charakteru stłuszczenia wątroby. Rutynowe stosowanie elastografii dynamicznej u dzieci ogranicza także brak walidacji i wyznaczonych norm referencyjnych w tej grupie wiekowej. Wydaje się, że aktualnie elastografia, w porównaniu z zalecaną biopsją wątroby, ma znaczenie pomocnicze w diagnostyce chorób wątroby u dzieci. W celu potwierdzenia jej przydatności konieczne są dalsze badania. Metoda ta może być przydatna przede wszystkim w monitorowaniu postępu choroby.

Piśmiennictwo

1. Dezsőfi A., Baumann U., Dhawan A. i wsp.; ESPGHAN Hepatology Committee: Liver biopsy in children: position paper of the ESPGHAN Hepatology Committee. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 2015; 60 (3): 408–420
2. de Lédinghen V., Le Bail B., Rebouissoux L. i wsp.: Liver stiffness measurement in children using FibroScan: feasibility study and comparison with Fibrotest, aspartate transaminase to platelets ratio index, and liver biopsy. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 2007; 45 (4): 443–450