Jak postępować z dzieckiem, u którego występują nawracające zapalenia kącików ust? Czy takie dziecko wymaga diagnostyki?

26-09-2018
prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk
Zakład Stomatologii Dziecięcej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Zapaleniu kątów ust sprzyja wiele czynników miejscowych i ogólnych. U dzieci istotnym czynnikiem miejscowym może być częsta ekspozycja naskórka kątów ust na ślinę, na przykład w związku z nawykowym oblizywaniem warg, ssaniem palca lub smoczka oraz wypływaniem śliny w przypadku nadmiernego wydzielania lub problemów z jej połykaniem. Wypływanie śliny obserwuje się m.in. w okresie wyrzynania zębów, u dzieci z niektórymi wadami zgryzu oraz u pacjentów z chorobami ośrodkowego układu nerwowego (OUN) i mięśni, upośledzeniem umysłowym, ze zmianami chorobowymi w jamie ustnej, nosowo-gardłowej i przełyku, z chorobą refluksową oraz stosujących niektóre leki (np. uspokajające, przeciwdrgawkowe). Maceracja naskórka sprzyja namnażaniu się Candida albicans, Staphylococcus aureus oraz ß-hemolizujących paciorkowców, co wiąże się z rozwojem zapalenia kątów ust.

Wśród przyczyn zapaleń kątów ust wymienia się także niewłaściwe wykonywanie zabiegów higienicznych w jamie ustnej (np. uszkodzenie nicią dentystyczną), alergie kontaktowe (np. na nikiel w aparacie ortodontycznym), niedobory żywieniowe (zwłaszcza żelaza i witamin z grupy B: kwasu foliowego, wit. B2, B6 i B12), niedokrwistość, zapalenie jelit, cukrzycę, atopowe lub łojotokowe zapalenie skóry oraz stosowanie glikokortykosteroidów wziewnych. Zapaleniu kącików ust sprzyjają również niedobory odporności (zwłaszcza dotyczące granulocytów oraz odpowiedzi komórkowej).

Leczenie zapalenia kątów ust polega na eliminacji czynników wywołujących oraz miejscowym stosowaniu środków przeciwbakteryjnych i przeciwgrzybiczych.

Piśmiennictwo

  1. Hockstein N.G., Samadi D.S., Gendron K. i wsp.: Sialorrhea: A management. Am. Fam. Physician, 2004; 69 (11): 2628–2635
  2. Devani A.: Answer: can you identify this condition? Can. Fam. Physician, 2007; 53 (6): 1022–1023
  3. Scully C., Van Bruggen W., Diz Dios P. i wsp.: Down syndrome: lip lesions (angular stomatitis and fissures) and Candida albicans. Br. J. Dermatol., 2002; 147 (1): 37–40
  4. Olczak-Kowalczyk D., Gozdowski D., Grenda R. i wsp.: Blastomyces in pathological lesions on oral mucous membrane in children and adolescents after transplant and with kidney or liver diseases. J. Stoma., 2012; 65 (5): 676–692
  5. Yesudian P.D., Memon A.: Nickel-induced angular cheilitis due to orthodontic braces. Contact Dermatitis, 2003; 48 (5): 287–288
  6. Kahana M., Yahalom R., Schewach-Millet M.: Recurrent angular cheilitis caused by dental flossing. J. Am. Acad. Dermatol., 1986; 15 (1): 113–114
  7. Lankarani K.B., Sivandzadeh G.R., Hassanpour S.: Oral manifestation in inflammatory bowel disease: a review. World J. Gastroenterol., 2013; 19 (46): 8571–8579
  8. Daley T.D., Armstrong J.E.: Oral manifestations of gastrointestinal diseases. Can. J. Gastroenterol., 2007; 21 (4): 241–244
  9. Olczak-Kowalczyk D., Kowalczyk W., Krasuska-Sławińska E. i wsp.: Oral health and liver function in children and adolescents with cirrhosis of the liver. Prz. Gastroenterol., 2014; 9 (1): 24–31
  10. Krishnan P.A., Kannan R.: Comparative study on the microbiological features of angular cheilitis in HIV seropositive and HIV seronegative patients from South India. J. Oral. Maxillofac. Pathol., 2013; 17 (3): 346–350

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej