Jakie są przeciwwskazania do stosowania tryptanów? Jakie działania niepożądane występują po ich zastosowaniu?

Obecnie tryptany stanowią „złoty” standard w leczeniu migreny u dorosłych. Wykazują one działanie agonistyczne wobec receptorów 5-HT1B/1D, których aktywacja w migrenie powoduje obkurczenie rozszerzonych naczyń mózgowych, hamowanie uwalniania neuroleptyków z zakończeń nerwowych zlokalizowanych w oponie twardej oraz hamowanie przewodnictwa czuciowego w pierwszej gałęzi nerwu trójdzielnego. Receptory 5-HT1B, choć w znacznie mniejszym odsetku niż w naczyniach ośrodkowego układu nerwowego, znajdują się również w naczyniach wieńcowych, dlatego tryptany są przeciwwskazane u pacjentów z ciężką postacią nadciśnienia tętniczego, chorobą niedokrwienną serca, dławicą Prinzmetala, chorobami naczyń obwodowych, po przebytym zwale serca, udarze mózgu, przemijającym napadzie niedokrwiennym oraz u pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby. Tryptany należy stosować ostrożnie w migrenie podstawnej oraz w migrenie połowiczoporaźnej ze względu na ryzyko wystąpienia objawów niepożądanych związanych ze skurczem naczyń.

Leki te są dobrze tolerowane i rzadko wywołują działania niepożądane, które na ogół są łagodne i szybko ustępują. Do najczęstszych działań niepożądanych należą: nudności, zawroty głowy, astenia, ból lub uczucie ściskania w klatce piersiowej i zaburzenia czucia (parestezje, niedoczulica). Obserwowano także przemijający wzrost ciśnienia tętniczego bezpośrednio po podaniu leku, nagłe zaczerwienie na twarzy, nudności, wymioty i uczucie gorąca. Stosowanie tryptanów u zdrowych osób nie zwiększa ryzyka udaru, zawału mięśnia sercowego i choroby niedokrwiennej serca. W badaniach klinicznych działania niepożądane obserwowano z podobną częstością jak po podaniu placebo. Należy jednak pamiętać, że nadużywanie tryptanów, czyli stosowanie ich przez ≥10 dni w miesiącu, przez co najmniej 3 miesiące, zwiększa ryzyko bólu głowy związanego z nadużywaniem leków.

Piśmiennictwo

1. Stępień A.: Bóle głowy. Patofizjologia. Diagnostyka. Leczenie. Warszawa, Medical Tribune Polska, 2017
2. Jamieson D.G.: The safety of triptans in the treatment of patients with migraine. Am. J. Med., 2002; 112 (2): 135–140
3. Dodick D.W., Martin V.T., Smith T., Silberstein S.: Cardiovascular tolerability and safety of triptans: a review of clinical data. Headache, 2004; 44 Suppl 1: S20–S30
4. Roberto G., Raschi E., Piccinni C. i wsp.: Adverse cardiovascular events associated with triptans and ergotamines for treatment of migraine: systematic review of observational studies. Cephalalgia, 2015; 35 (2): 118–131
5. Hall G.C., Brown M.M., Mo J., MacRae K.D.: Triptans in migraine: the risks of stroke, cardiovascular disease, and death in practice. Neurology, 2004; 62 (4): 563–568
6. Liston H., Bennett L., Usher B. Jr., Nappi J.: The association of the combination of sumatriptan and methysergide in myocardial infarction in a premenopausal woman. Arch. Int. Med., 1999; 159 (5): 511–513