U 4-letniej dziewczynki rozpoznano zapalenie pęcherza moczowego. Dolegliwości ustąpiły po leczeniu furazydyną. W badaniu bakteriologicznym stwierdzono znamienny bakteriomocz Proteus mirabilis – naturalnie oporny na nitrofurantoinę. W USG jamy brzusznej nie stwierdzono nieprawidłowości. Czy należy leczyć bakteriomocz i zlecić badania kontrolne?

12-11-2019
dr n. med. Monika Miklaszewska
Klinika Nefrologii Dziecięcej i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie

W opisanej sytuacji należy uwzględnić dodatkowe informacje, które mogą wpłynąć na dalsze postępowanie:

  • Czy zakażenie pęcherza moczowego rozpoznano na podstawie objawów czy też było to przypadkowe stwierdzenie bakteriurii w rutynowym badaniu ogólnym moczu?

  • Jaki był wynik badania ogólnego moczu?

  • W jaki sposób pobrano mocz? Czy przy pobraniu zachowano wszelkie procedury?

  • Czy w posiewie wyhodowano tylko Proteus mirabilis? W jakim mianie?

  • Jaki był wynik badania ogólnego i bakteriologicznego moczu już po leczeniu furazydyną?

W przypadku ustąpienia objawów po leczeniu oraz uzyskania prawidłowego wyniku badania ogólnego i bakteriologicznego moczu, prawidłowego USG układu moczowego i badań czynnościowych nerek (stężenie kreatyniny, wartość przesączania kłębuszkowego [estimated glomerular filtration rate – eGFR]) pacjentowi należy zalecić odpowiednią higienę mikcji (częste i pełne mikcje, prawidłowa pozycja ciała podczas mikcji), unikanie i leczenie zaparcia, a także dbałość o prawidłowe nawodnienie.

Leczenia farmakologicznego nie wymagają także pacjenci z bezobjawową, znamienną bakteriurią w badaniu bakteriologicznym, u których objawy ustąpiły po zastosowanym leczeniu, a także uzyskano prawidłowe wyniki badania ogólnego moczu, USG układu moczowego i badań czynnościowych nerek (stężenie kreatyniny, wartość eGFR). Jednak po kilku tygodniach warto wykonać kontrolne badanie ogólne i bakteriologiczne moczu.

Bezobjawowa bakteriuria, która oznacza kolonizację dróg moczowych bakteriami niewywołującymi stanu zapalnego, występuje u 1–3% niemowląt i małych dzieci oraz u około 1% dzieci w wieku szkolnym.

Zgodnie z wytycznymi PTNFD zdrowych dzieci z bezobjawową bakteriurią nie należy leczyć. Leczenia bezobjawowej bakteriurii wymagają natomiast dzieci z obniżoną odpornością (np. leczone immunosupresyjnie) oraz przed planowanymi zabiegami chirurgicznymi lub diagnostycznymi układu moczowego.

Nie należy stosować rutynowo profilaktyki przeciwbakteryjnej u zdrowych dzieci po pierwszym epizodzie ZUM, u których w USG układu moczowego nie stwierdza się nieprawidłowości, ale należy ją rozważyć u dzieci z wadą układu moczowego oraz nawrotowymi ZUM.

Piśmiennictwo

  1. Żurowska A., Wasilewska A., Jung A. i wsp.: Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczące postępowania z dzieckiem z zakażeniem układu moczowego. Forum Medycyny Rodzinnej, 2016; 10 (4): 159–178

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej