Co to są sterole zawarte w margarynach? Czy są niezbędne w diecie niemowląt?

Niektóre margaryny zawierają w swoim składzie sterole lub stanole roślinne. Sterole/fitosterole roślinne należą do tej samej grupy związków co cholesterol, ale nie są syntetyzowane endogennie w organizmie człowieka. Fitosterole występują w wielu roślinach oleistych (rzepak, słonecznik, nasiona dyni, sezam i orzechy) i konkurują z cholesterolem o przyłączanie do wolnych receptorów w strukturze miceli tłuszczowych, przez co zmniejszają wchłanianie cholesterolu z przewodu pokarmowego. W surowicy krwi zmniejsza się stężenie cholesterolu całkowitego oraz frakcji LDL. Skuteczną dawkę steroli obniżającą cholesterol ustalono na podstawie wyników badań klinicznych na 1–3 g/24 h. Warto jednak pamiętać, że sterole działają, gdy spożywa się je w niedługim czasie po posiłku zawierającym cholesterol.

U dzieci do 3. roku życia nie zaleca się ograniczania cholesterolu w diecie. Nie powinny one spożywać margaryn zawierających sterole lub stanole roślinne.

Piśmiennictwo

1. De Smet E., Mensik R.P., Jogchum P.: Effects of plant sterol and stanols on intestinal cholesterol metabolism: Suggested mechanisms from past to present. Mol. Nutr. Food Res., 2012; 56: 1058–1072
2. Denke M.A.: Dietary fats, fatty acids, and their effects on lipoproteins. Curr. Atherosclerosis Rep., 2006; 8: 466–471
3. EFSA, Scientific opinion on dietary reference values for fats, including saturated fatty acids, polyunsaturated fatty acids, monounsaturated fatty acids, trans fatty acids, and cholesterol. EFSA J., 2010; 8 (3): 1461
4. Legrand P., Beauchamp E., Catheline D. i wsp.: Short chain saturated fatty acids decrease circulating cholesterol and increase tissue PUFA content in the rat. Lipids, 2010; 45 (11): 975–986
5. Li Y., Hruby A., Bernstein A.M., Ley S. i wsp.: Saturated fats compared with unsaturated fats and sources of carbohydrates in relation to risk of coronary heart disease: a prospective cohort study. J. Am. Coll. Cardiol., 2015; 66 (14): 1538–1548
6. Okręglicka K., Mojska H., Jarosz A., Jarosz M.: Skład kwasów tłuszczowych, w tym izomerów trans nienasyconych kwasów tłuszczowych w wybranych tłuszczach spożywczych dostępnych w Polsce. Żywienie Człowieka i Metabolizm, 2017; XLIV (1): 5–17
7. Szajewska H., Socha P., Horvath A. i wsp.: Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Stand. Med. Pediatr., 2014; 11: 321–338