Jakie jest znaczenie ferrytyny w diagnostyce młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów?

20-09-2021
dr n. med. Jacek Postępski
Klinika Chorób Płuc i Reumatologii Dziecięcej, Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Lublinie

Główną rolą biologiczną ferrytyny jest magazynowanie żelaza. Pełni ona także rolę białka ostrej fazy i ma właściwości oksydoredukcyjne. Stężenie ferrytyny zwiększa się w zakażeniach, po urazach i w ostrej fazie zapalenia. Na zwiększenie stężenia ferrytyny wpływają prozapalne cytokiny (IL-1, IL-6, TNFα i IL-18).

W reumatologii ferrytyna ma największe znaczenie w monitorowaniu uogólnionej postaci MIZS oraz w chorobie Stilla u dorosłych.

Zwiększenie stężenia ferrytyny, oprócz cytopenii w ≥2 liniach krwiotworzenia jest jednym z głównych laboratoryjnych objawów sugerujących rozwój zespołu aktywacji makrofagów (MAS), który może wikłać uogólnioną postać MIZS. W MAS może również wystąpić: hipertriglicerydemia, zwiększona aktywność aminotransferaz, hipofibrynogenemia, zaburzenia w układzie krzepnięcia, szybkie obniżanie się wartości wcześniej przyspieszonego OB u pacjenta w ciężkim stanie ogólnym.

U pacjenta gorączkującego z rozpoznaniem lub podejrzeniem uogólnionej postaci MIZS warunkiem koniecznym do rozpoznania MAS jest stwierdzenie (po wykluczeniu innych przyczyn odchyleń w wynikach badań laboratoryjnych) zwiększonego stężenia ferrytyny do wartości >684 µg/l oraz wystąpienie co najmniej 2 spośród 4 laboratoryjnych zaburzeń, takich jak:

  • liczba płytek ≤181 × 109/l

  • aktywność AST >48 U/l

  • stężenie triglicerydów >156 mg/dl

  • fibrynogen ≤360 mg/dl.

Piśmiennictwo

  1. Grom A.A.: Macrophage activation syndrome. (W:) Petty R.E., Laxer R.M., Lindsley C.B., Wedderburn L.R. (red.): Textbook of pediatric rheumatology. 7th ed., Elsevier Inc., 2016: 642–649
  2. Kosiorowska E., Hartleb M.: Ferrytyna – strategia diagnostyczna dla wysokich stężeń osoczowych. Gastroenterol. Prakt., 2016; 4 (33): 37–45
  3. Podolak-Dawidziak M., Solnica B.: Ferrytyna. (W:) Gajewski P. (red.): Interna Szczeklika. Kraków, Medycyna Praktyczna, 2018: 1691
  4. Postępski J., Smolewska E., Olesińska E., Tuszkiewicz-Misztal E.: Zespól aktywacji makrofagów w przebiegu MIZS. (W:) Zimmermann-Górska I. (red.): Terapia w chorobach reumatycznych. Warszawa, PZWL, 2018: 59–60
  5. Ravelli A., Minoia F., Davi S. i wsp.: A European League Against Rheumatism/American College of Rheumatology/Paediatric Rheumatology International Trials Organisation Collaborative Initiative. 2016 Classification Criteria for Macrophage Activation Syndrome Complicating Systemic Juvenile Idiopathic Arthritis. Arthritis Rheum., 2016; 68: 566–576
  6. Ravelli A., Minoia F., Davi S. i wsp.: Expert consensus on dynamics of laboratory tests for diagnosis of macrophage activation syndrome complicating systemic juvenile idiopathic arthritis. RMD Open, 2016; 2: e000161 

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej