Czy podczas leczenia sulfametoksazolem z trimetoprimem należy stosować probiotyk?

23-11-2021
dr n. med. Monika Wanke-Rytt
Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Lek stanowiący połączenie sulfametoksazolu i trimetoprimu wykazuje:

  • szeroki zakres działania wobec bakterii z rodziny Enterobacteriaceae, Bordetella pertussis, Haemophilus influenzae, Burkholderia cepacia, Xanthomonas (Stenotrophomonas) maltophilia, Staphylococcus (wrażliwość stwierdzano także wśród szczepów metycylinoopornych), NocardiaListeria, natomiast znacznie mniejszą aktywność wobec paciorkowców (w tym Streptococcus pneumoniae) i meningokoków, a także niewielką wobec Enterococcus

  • aktywność wobec pierwotniaków, takich jak PlasmodiumPneumocystis jiroveci (dawniej P. carinii).

Paciorkowce grupy A (podobnie jak Moraxella catarrhalis) nie są wrażliwe na trimetoprim, co wyklucza ten lek z terapii empirycznej zapalenia gardła lub migdałków.

W aktualnej sytuacji epidemiologicznej lek ten zaleca się przede wszystkim w niepowikłanych zakażeniach układu moczowego. Nie powinno się go natomiast stosować w leczeniu zakażeń dróg oddechowych ze względu na zbyt duże ryzyko niepowodzenia terapii z powodu oporności głównych patogenów, takich jak pneumokoki.

Probiotyki stosuje się m.in. w celu zapobiegania biegunce poantybiotykowej. Należy pamiętać, że właściwości probiotyków są szczepozależne, a zalecając ich stosowanie, trzeba się kierować wynikami najnowszych badań z randomizacją, wynikami metaanaliz lub zaleceniami towarzystw naukowych, takich jak European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition (ESPGHAN) czy Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (PTGHiŻD). Zgodnie z zaleceniami ESPGHAN (2016) w zapobieganiu biegunce poantybiotykowej można rozważyć zastosowanie probiotyku o udowodnionym działaniu (wybierając szczepy Lactobacillus rhamnosusSaccharomyces boulardii). Wbrew obiegowej opinii sulfametoksazol z trimetoprimem jest antybiotykiem, a nie „półantybiotykiem”, dlatego u pacjentów przyjmujących ten lek można rozważyć dodanie do terapii także probiotyku. Należy jednak pamiętać, że antybiotyk ten rzadko wywołuje biegunkę.

Piśmiennictwo

  1. Szajewska H., Canani R.B., Guarino A. i wsp.: Probiotics for the prevention of antibioticassociated diarrhea in children. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 2016; 62 (3): 495–506
  2. Charakterystyka Produktu Leczniczego Bactrim

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej