Które związki żelaza najlepiej się wchłaniają?

12-05-2022
prof. dr hab. n. med. Michał Matysiak
Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Jednym z warunków utrzymania prawidłowego stężenia żelaza w organizmie, poza podawaniem preparatów żelaza osobom, które tego potrzebują, jest właściwa dieta.

W spożywanych produktach żelazo występuje w postaci hemowej (w mięsie i rybach) oraz niehemowej (w jajkach i produktach roślinnych). Żelaza hemowego wchłania się 5–6 razy więcej niż żelaza niehemowego (którego przyswajalność to jedynie 5% zawartości w produktach). Wchłanianie żelaza zwiększa się w obecności witaminy C, dlatego produkty zawierające żelazo niehemowe (fasola, groch, natka pietruszki, płatki owsiane, kasza gryczana, buraki, jajka) warto łączyć z produktami bogatymi w tę witaminę, takimi jak papryka, zielone warzywa liściowe, brokuły, pomidory i owoce cytrusowe. Aby nie osłabiać wchłaniania żelaza, w czasie posiłków lub leczenia preparatami żelaza nie należy pić kawy, herbaty, toniku, coli i napojów bogatych w wapń. W czasie leczenia preparatami żelaza należy ograniczyć spożycie mleka i przetworów mlecznych, a także produktów mącznych i kasz.

Przy wyborze leków trzeba pamiętać, że preparaty zawierające Fe3+ wchłaniają się gorzej z przewodu pokarmowego niż Fe2+. Preparaty zawierające Fe2+ różnią się jednak między sobą zawartością żelaza (fumaran żelaza II – 33%, siarczan żelaza II – 20%, glukonian żelaza II – 12%), a ich wchłanianie również zależy od diety. Aby zachować optymalne wchłanianie preparatów Fe2+, preparaty żelaza i wszystkie produkty zmniejszające jego wchłanianie należy spożywać w odstępnie 2 h. Dobrą opcją zwiększenia wchłaniania żelaza jest jego przyjmowanie na czczo.

Doustne preparaty żelaza w postaci kompleksu wodorotlenku żelaza III z polimaltozą nie wchodzą w interakcje z pokarmem ani z jednocześnie przyjmowanymi lekami (tetracykliny, leki zobojętniające sok żołądkowy), dlatego można je podawać niezależnie od posiłku.

Piśmiennictwo

  1. Matysiak M.: Choroby krwi. Warszawa, PZWL, 2010
  2. Ochocka M., Matysiak M.: Niedokrwistości wieku dziecięcego. Warszawa, PZWL, 2000
  3. Skotnicki A., Nowak W.S.: Podstawy hematologii. Kraków, Medycyna Praktyczna, 1998
  4. Lanzkowsky Ph., Lipton J.M., Fish J.D.: Manual of pediatric hematology and oncology. Elsevier, 2016 

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej