Które związki żelaza najlepiej się wchłaniają?

Odpowiedział

prof. dr hab. n. med. Michał Matysiak
Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Jednym z warunków utrzymania prawidłowego stężenia żelaza w organizmie, poza podawaniem preparatów żelaza osobom, które tego potrzebują, jest właściwa dieta.

W spożywanych produktach żelazo występuje w postaci hemowej (w mięsie i rybach) oraz niehemowej (w jajkach i produktach roślinnych). Żelaza hemowego wchłania się 5–6 razy więcej niż żelaza niehemowego (którego przyswajalność to jedynie 5% zawartości w produktach). Wchłanianie żelaza zwiększa się w obecności witaminy C, dlatego produkty zawierające żelazo niehemowe (fasola, groch, natka pietruszki, płatki owsiane, kasza gryczana, buraki, jajka) warto łączyć z produktami bogatymi w tę witaminę, takimi jak papryka, zielone warzywa liściowe, brokuły, pomidory i owoce cytrusowe. Aby nie osłabiać wchłaniania żelaza, w czasie posiłków lub leczenia preparatami żelaza nie należy pić kawy, herbaty, toniku, coli i napojów bogatych w wapń. W czasie leczenia preparatami żelaza należy ograniczyć spożycie mleka i przetworów mlecznych, a także produktów mącznych i kasz.

Przy wyborze leków trzeba pamiętać, że preparaty zawierające Fe³⁺ wchłaniają się gorzej z przewodu pokarmowego niż Fe²⁺. Preparaty zawierające Fe²⁺ różnią się jednak między sobą zawartością żelaza (fumaran żelaza II – 33%, siarczan żelaza II – 20%, glukonian żelaza II – 12%), a ich wchłanianie również zależy od diety. Aby zachować optymalne wchłanianie preparatów Fe²⁺, preparaty żelaza i wszystkie produkty zmniejszające jego wchłanianie należy spożywać w odstępnie 2 h. Dobrą opcją zwiększenia wchłaniania żelaza jest jego przyjmowanie na czczo.

Doustne preparaty żelaza w postaci kompleksu wodorotlenku żelaza III z polimaltozą nie wchodzą w interakcje z pokarmem ani z jednocześnie przyjmowanymi lekami (tetracykliny, leki zobojętniające sok żołądkowy), dlatego można je podawać niezależnie od posiłku.