Jakie są objawy przemijającego zapalenia stawu biodrowego u dzieci? Czy leczenie można prowadzić w warunkach domowych? Czy należy unieruchomić staw?

Przemijające zapalenie stawu biodrowego występuje stosunkowo często, szczególnie u dzieci w wieku 3–6 lat, częściej u chłopców. Zwykle ustępuje samoistnie w ciągu tygodnia, nie pozostawiając trwałych zmian w stawie.

Zapalenie ma zwykle nagły początek, ból okolicy pachwiny i utykanie pojawia się w godzinach porannych, po przebudzeniu, u dotąd zdrowego dziecka.

W wywiadzie objawy często poprzedza infekcja wirusowa układu oddechowego. Dziecko jest w stanie ogólnym dobrym, temperatura ciała jest prawidłowa, dziecko utyka na jedną kończynę, staw biodrowy ułożony jest zwykle w zgięciu i odwiedzeniu.

Stwierdza się łagodne ograniczenie ruchomości w stawie biodrowym z widocznym ograniczeniem rotacji wewnętrznej. Bardzo ważne jest przeprowadzenie pełnego badania przedmiotowego z oceną wszystkich narządów i układów, które nie powinno wykazać nieprawidłowości.

W wątpliwych przypadkach, w celu różnicowania z innymi przyczynami (septyczne zapalenie stawów), wskazane jest wykonanie morfologii krwi i oznaczenie wskaźników stanu zapalnego (OB i CRP). U dzieci z przemijającym zapaleniem stawu biodrowego wyniki tych badań są prawidłowe, pacjenci nie wymagają badań obrazowych ani dodatkowych konsultacji.

Natomiast w przypadku gorączki, nieprawidłowości w badaniach dodatkowych, nasilania się dolegliwości oraz niepewnego wywiadu w kierunku urazu należy rozważyć wykonanie RTG obu stawów biodrowych i USG, a także zlecić konsultację specjalistyczną lub nawet hospitalizację.

W typowych przypadkach leczenie prowadzi się w domu. Zaleca się spokój i odciążenie stawu, ale bez zakazu poruszania kończyną i unieruchomienia, a także krótkotrwałe stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Ponieważ choroba dotyczy małych dzieci, które zwykle wymagają podania leku w syropie, zaleca się ibuprofen w dawce 10 mg/kg mc. co 8 h, maksymalnie przez 7 dni.

W leczeniu nie wolno stosować unieruchomienia (w tym wyciągu), ponieważ w okresie zapalenia jest ono bezcelowe, powoduje dyskomfort dziecka oraz powikłania w postaci utrwalonej sztywności stawu, wymagającej długotrwałej rehabilitacji. Należy uspokoić rodziców i wyjaśnić im, kiedy powinni ponownie szukać pomocy medycznej. W przypadku nasilania dolegliwości, braku poprawy w przewidywanym terminie i wystąpienia dodatkowych objawów, rodzice powinni ponownie się zgłosić do pediatry lub lekarza rodzinnego, który skieruje dziecko na dalsze konsultacje, najczęściej w pierwszej kolejności do pediatry reumatologa.

Piśmiennictwo

1. Naaved A., Heinz P.: Joint pain in children. Paediatr. Child Health, 2013; 24: 45–50