Czy alergia na białka mleka krowiego może być przyczyną odbarwionych stolców u niemowlęcia?

23-08-2022
dr hab. n. med. Andrea Horvath
Klinika Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Alergia na białka mleka krowiego w okresie niemowlęcym najczęściej przejawia się obecnością domieszki krwi lub śluzu w stolcu u poza tym zdrowego dziecka z prawidłowym przyrostem masy ciała (karmionego piersią lub mlekiem modyfikowanym dla niemowląt). Cięższe postaci mogą przebiegać z odmową jedzenia, biegunką, upośledzeniem lub zahamowaniem tempa wzrastania, zmianami skórnymi, a nawet alergicznymi reakcjami uogólnionymi. Nie obserwuje się natomiast odbarwionych stolców.

Jasne, wsiąkające w pieluszkę, kwaśne stolce mogą się pojawiać u dzieci karmionych piersią w wyniku przejściowej, fizjologicznej nietolerancji laktozy (przeciążenie przewodu pokarmowego noworodka laktozą z mleka matki przekraczające jego możliwości trawienne). Zazwyczaj nie wymagają one badań diagnostycznych ani interwencji dietetycznych.

Każdy przypadek zgłoszenia przez rodziców białego, odbarwionego stolca u najmłodszych dzieci musi być wnikliwie przeanalizowany przez lekarza. U niemowląt w pierwszej kolejności należy wykluczyć cholestazę (w tym: atrezję dróg żółciowych, idiopatyczne zapalenie wątroby noworodków, infekcyjne zapalenie wątroby, niedobór α1-antytrypsyny, niektóre choroby metaboliczne, zespół Alagille’a oraz zakażenie układu moczowego). U dziecka mogą wówczas wystąpić inne objawy uszkodzenia wątroby, takie jak żółtaczka z przewagą bilirubiny sprzężonej (z ciemnym kolorem moczu), zaburzenia krzepnięcia czy hipoproteinemia.

U niemowląt otrzymujących już pokarmy uzupełniające jasny kolor stolca (lub białe plamki na stolcu) może być wynikiem spożycia niektórych trudnych do strawienia pokarmów (bogatych w błonnik lub tłuszcz), takich jak: komosa ryżowa, orzechy, nasiona czy kukurydza. Takie potrawy nie ulegają pełnemu trawieniu, co może być przyczyną zmiany koloru stolca.

Kolor stolca mogą także zmienić niektóre leki lub środki medyczne (np. papka barytowa stosowana w badaniach kontrastowych przewodu pokarmowego, suplementy wapnia). U wcześniaków opisano przypadki laktobezoarów (niedrożność przewodu pokarmowego spowodowana białymi, „twarogowymi” czopami) powstałych na skutek karmienia preparatami mleka z większą niż zalecana zawartością białka i wapnia.

Białe, gliniaste stolce (tzw. stolce tłuszczowe) mogą być także wynikiem upośledzenia czynności trzustki (niewydolności zewnątrzwydzielniczej, np. w przebiegu mukowiscydozy) lub zespołu rozrostu bakteryjnego. Takie rozpoznanie u najmłodszych dzieci wymaga jednak dużej ostrożności, zwłaszcza jeśli poza jaśniejszym kolorem stolca dziecko nie prezentuje żadnych innych objawów.

Podsumowując, zdarza się, że u niemowlęcia pojawiają się przejściowo jaśniejsze stolce – w większości nie wymagają one interwencji. W każdym takim przypadku należy jednak zachować ostrożność i zawsze wykluczyć cholestazę (oznaczenie stężenia bilirubiny całkowitej i sprzężonej w surowicy).

Piśmiennictwo

  1. Heine R.G.: Food Allergy Prevention and Treatment by Targeted Nutrition. Ann. Nutr. Metab., 2018; 72 (Suppl. 3): 33–45
  2. Heine R.G., AlRefaee F., Bachina P. i wsp.: Lactose intolerance and gastrointestinal cow’s milk allergy in infants and children – common misconceptions revisited. World Allergy Organ. J., 2017; 10 (1): 41
  3. Fawaz R., Baumann U., Ekong U. i wsp.: Guideline for the Evaluation of Cholestatic Jaundice in Infants: Joint Recommendations of the North American Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition and the European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition. JPGN, 2017; 64: 154–168
  4. Ling D.X.H., Bolisetty S., Krishnan U.: Cholestatic jaundice in neonates: How common is biliary atresia? Experience at an Australian tertiary centre. J. Paediatr. Child Health, 2021; 57 (1): 87–95
  5. Longardt A.C., Loui A., Bührer C., Berns M.: Milk Curd Obstruction in Human Milk-Fed Preterm Infants. Neonatology, 2019; 115 (3): 211–216

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Placówki

Szukasz poradni, oddziału lub SOR w swoim województwie? Chętnie pomożemy. Skorzystaj z naszej wyszukiwarki placówek.

Doradca medyczny

Twój pacjent ma wątpliwości, kiedy powinien zgłosić się do lekarza? Potrzebuje adresu przychodni, szpitala, apteki? Poinformuj go o Doradcy Medycznym Medycyny Praktycznej