medycyna praktyczna dla lekarzy
medycyna praktyczna dla lekarzy
|
Typ pokrzywki |
Przyczyna |
Zalecana diagnostyka |
|
pokrzywka spontaniczna ostra (<6 tyg.) |
zakażenia: wirusowe, bakteryjne, pasożytnicze |
niezalecana |
|
nadwrażliwość na pokarmy, leki, jad owadów, rzadziej alergeny inhalacyjne |
wskazana, jeśli wywiad silnie sugeruje podłoże zależne od IgE | |
|
pokrzywka spontaniczna przewlekła (>6 tyg.) |
zakażenia: wirusowe, bakteryjne, pasożytnicze |
badania rutynowe |
|
choroby autoimmunizacyjne: choroby tarczycy, celiakia, choroby tkanki łącznej |
badania rutynowe | |
|
inne: nadwrażliwość na pokarmy, dodatki do żywności, leki; choroby rozrostowe |
celowana na podstawie wywiadu | |
|
pokrzywki fizykalne |
bodziec mechaniczny |
prowokacja za pomocą wystandaryzowanego testu |
|
– objawowy dermografizm |
wywołanie dermografizmub | |
|
– pokrzywka opóźniona z ucisku |
próba uciskowa 0,2–1,5 kg/cm2 przez 10 i 20 min | |
|
– pokrzywka wibracyjna |
| |
|
bodziec termiczny |
| |
|
– pokrzywka cieplna |
prowokacja ciepłem i test progowy z ciepłą wodąc | |
|
– pokrzywka kontaktowa z zimna |
test z kostką lodud | |
|
– pokrzywka słoneczna |
światło widzialne i UV (wykluczyć inne dermatozy świetlne m.in. porfirię) | |
|
inne typy pokrzywek |
różne bodźce |
prowokacja za pomocą wystandaryzowanego testu |
|
– pokrzywka cholinergiczna |
prowokacja wysiłkiemc i gorącą kąpielą | |
|
– pokrzywka wodna |
mokre okłady o temp. ciała przykładane na 20 min | |
|
– pokrzywka/anafilaksja wywołana wysiłkiem |
test wysiłkowyc | |
|
– pokrzywka/anafilaksja po spożyciu określonego pokarmu wywołana wysiłkiem |
test wysiłkowyc | |
|
pokrzywka kontaktowa |
| |
|
– immunologiczna (alergiczna) |
punktowe testy skórne, testy płatkowe | |
|
– nieimmunologiczna (niealergiczna) |
| |
|
a na podstawie: Maurer M., Bindslev-Jensen C., Gimenez-Arnau A. i wsp.: GA2LEN Taskforce on unmet needs in urticaria. Chronic idiopathic urticaria (CIU) is no longer idiopathic: time for an update. Br. J. Dermatol., 2013; 168: 455–456 Pite H., Wedi B., Borrego L.M. i wsp.: Management of childhood urticarial: current knowledge and practical recommendations. Acta Derm. Venereol., 2013; 93: 500–508 Grattan C.: The urticarias: pathophysiology and management. Clin. Med., 2012; 12: 164–167 b dodatkowo CRP, OB, diagnostyka kriopirynopatii c ustalić próg tolerancji, w przypadku anafilaksji zalecana szczególna ostrożność d dodatkowo CRP, OB | ||