Kto najczęściej w Polsce ulega wypadkom?

01.04.2021
NIZP-PZH

Według Ankietowego Badania Zdrowia (EHIS) przeprowadzonego przez GUS w roku 2014, co 20. osoba powyżej 15. roku życia doznała wypadku wymagającego udzielenia pomocy medycznej w ciągu ostatnich 12 miesięcy. W poprzedniej edycji badania EHIS z roku 2009 częstość raportowanych wypadków była na podobnym poziomie.

Fot. Iwona Burdzanowska / Agencja Gazeta

W roku 2017 przeprowadzono w ramach NPZ badanie terenowe na reprezentatywnej próbie 3000 mieszkańców w wieku powyżej 20 lat. Jeszcze większy odsetek osób niż w badaniu EHIS zadeklarowało w nim konieczność skorzystania z opieki zdrowotnej z powodu wypadku. W badaniu 12,6% respondentów wskazywało na konieczność skorzystania z interwencji medycznej z powodu wypadku w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Częstość wypadków zgłaszanych przez mężczyzn w badaniu NPZ była większa od częstości raportowanej przez kobiety (13,8% vs 11,5%).

Wypadkowość rosła również wraz z wiekiem, a grupą szczególnego ryzyka, jeżeli chodzi o urazy doznane w wypadkach, są kobiety w wieku powyżej 60. roku życia. Wyjątkowo duża liczba wypadków w tej grupie należy interpretować przede wszystkim dużą częstością upadków powikłanych urazami.

Miejscem, w którym najczęściej dochodzi do wypadków według badania NPZ jest środowisko domowe, w którym zdarzyło się 41% raportowanych w badaniu wypadków. Drugim miejscem, w którym najczęściej dochodziło do urazów były środki transportu oraz drogi i ulice, na których wydarzyło się 36% omawianych zdarzeń wśród wszystkich poszkodowanych. Wśród seniorów powyżej 60. roku życia dom i jego otoczenie było wyraźnie częstszym środowiskiem, w którym doszło do wypadku. 52% poszkodowanych w tej grupie wiekowej doznało urazu w omawianych okolicznościach.

Od roku 2000 w Polsce utrzymywał się systematyczny spadek liczby zgonów z powodu wypadków. Spadek ten jednak wyhamował i ustabilizował się na tym samym poziomie w latach 2016-2018. Według obliczeń EUROSTAT zagrożenie życia z powodu wypadków w Polsce w roku 2016 było o 9,7% wyższe niż przeciętnie w całej UE (oszacowany przez EUROSTAT współczynnik standaryzowany w Polsce zgonów 35 vs 31,8 na 100 000 ludności w UE).

Cechą charakterystyczną dla Polski jest utrzymujące się od wielu lat duże zagrożenie życia mężczyzn z powodu wypadków na terenach wiejskich (standaryzowany współczynnik umieralności na wsi 50,3 vs 37,3 na 100 000 ludności w mieście w roku 2018). Wśród kobiet omawiana różnica już nie jest tak silnie zaznaczona (12,6 vs 10,9 na 100 000 ludności).

Zagrożenia życia z powodu wypadków jest też silnie zróżnicowane pomiędzy województwami. Od wielu lat najwyższe standaryzowane współczynniki umieralności są charakterystyczne dla województwa podlaskiego (przeciętnie 33,7 na 100 000 ludności w latach 2016-2018). Najkorzystniejsza sytuacja pod tym względem jest obserwowana w woj. podkarpackim (20,2 na 100 000 ludności).