Czy należy odroczyć szczepienie, jeśli kilka godzin po podaniu szczepionki DTP (pierwsza dawka w 6. tż.) u niemowlęcia wystąpiły objawy porażenia splotu barkowego? Czy szczepionkę należy zamienić na preparat z bezkomórkowym komponentem krztuśca? Czy porażenie splotu barkowego ma związek z samym szczepieniem, czy z techniką szczepienia?
Objawy porażenia splotu barkowego teoretycznie mogą mieć związek ze szczepieniem przeciwko tężcowi i błonicy (DTP). W piśmiennictwie opisano niewiele takich przypadków i najczęściej dotyczą one dorosłych, którzy wcześniej otrzymali wiele dawek szczepionki albo w zbyt krótkich odstępach. Z pytania wynika, że objawy pojawiły się kilka godzin po szczepieniu, co nie pasuje do opisanych przypadków, w których objawy porażenia splotu barkowego wystąpiły kilkanaście dni po szczepieniu.
W zaistniałej sytuacji są wskazania do czasowego odroczenia szczepienia i podjęcia prób wyjaśnienia przyczyny objawów. Należy także uwzględnić możliwość nierozpoznania wcześniej istniejącej patologii, na przykład noworodkowego porażenia splotu barkowego (neonatal brachial plexus palsy – NBBP), której objawy nasiliły się po szczepieniu albo miały nawet związek z bezpośrednią manipulacją, jeśli dziecku podano szczepionkę w ramię.
Zamiana szczepionki na preparat z bezkomórkowym komponentem krztuśca ma sens, ale nie w odniesieniu do zmniejszenia ryzyka powtórzenia się takiego powikłania.
Patologiczne zmiany histologiczne obserwowane w uszkodzeniu splotu ramiennego zależą od przyczyn, wśród których wymienia się narażenie na ucisk, przecięcie, niedokrwienie, stany zapalne, zaburzenia metaboliczne, choroby nowotworowe lub radioterapię. Diagnostykę należy przeprowadzić na specjalistycznym oddziale neurologicznym.
Wśród przypadków, w których pośredniczą immunologiczne mechanizmy włókien nerwowych, wymienia się różne zakażenia wirusowe i rzadziej bakteryjne. Zwraca się także uwagę na rolę szczepień jako rzadkiego czynnika etiologicznego. Pomimo niejasnej patogenezy tego powikłania, jego występowanie po podaniu toksoidu tężcowego dobrze udokumentowano w piśmiennictwie. Poprawa siły mięśniowej następuje stopniowo i powoli, w ciągu kilku miesięcy, a nawet lat.
Piśmiennictwo:
1. Baust W., Meyer D., Wachsmuth W.: Peripheral neuropathy after administration of tetanus toxoid. J. Neurol., 1979; 222: 131–1332. Kiwit J.C.: Neuralgic amyotrophy after administration of tetanus toxoid. J. Neurol., Neurosurg. Psychiatry, 1984; 47: 320
3. Reinstein L., Pargament J.M., Goodman J.S.: Peripheral neuropathy after multiple tetanus toxoid injections. Arch. Phys. Med. Rehabil., 1982; 63: 332–334
4. Debeer P., De Munter P., Bruyninckx F., Devlieger R.: Brachial plexus neuritis following HPV vaccination. Vaccine, 2008; 26: 4417–4419
5. Miller J.D., Pruitt S., McDonald T.J.: Acute brachial plexus neuritis: an uncommon cause of shoulder pain. Am. Fam. Physician, 2000; 62: 2067–2072