Niespełna 60-letnia pracownica przychodni pamięta, że chorowała w dzieciństwie na odrę. W oznaczeniu stężenia przeciwciał przeciwko odrze uzyskano bardzo dużą wartość. Pacjentka twierdzi, że nie chorowała na świnkę i różyczkę, i chciałaby się zaszczepić. Czy w takim przypadku można jej podać szczepionkę MMR (jeśli tak, to 1 czy 2 dawki), czy lepiej oznaczyć przeciwciała przeciwko wirusom świnki i różyczki?
Duże stężenie swoistych przeciwciał przeciwko odrze daje pewność, że pacjentka jest skutecznie uodporniona – jak wynika z wywiadu – przez naturalne zachorowanie. Zgodnie z zaleceniami Centers for Disease Control and Prevention (CDC) w celu skutecznego uodpornienia przeciwko różyczce wystarczy przyjąć 1 dawkę szczepionki, jednak w tej chwili nie dysponujemy nieskojarzoną szczepionką przeciwko różyczce. W takiej sytuacji można zastosować szczepionkę trójskładnikową przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR), niezależnie od tego, czy pacjent był już szczepiony przeciwko odrze, czy chorował. Podobna sytuacja dotyczy świnki, tyle że do uodpornienia potrzebne są co najmniej 2 dawki szczepionki. Oznaczanie swoistych przeciwciał wiąże się z ryzykiem uzyskania wyników fałszywie ujemnych. Wynika to z tego, że po latach od zachorowania lub po szczepieniu, które jest zwykle mniej immunogenne niż naturalna choroba, miano swoistych przeciwciał może być mniejsze niż wykrywane przez komercyjne testy diagnostyczne, które są wyskalowane dla rozpoznawania ostrych zakażeń (aktualnych chorych), a nie potwierdzania zachorowania w przeszłości lub skuteczności szczepionki.
Piśmiennictwo:
1. Zaborowski P., Stefaniak J., Parczewski M.: Choroby zakaźne. Świnka. (W:) Gajewski P. (red.): Interna Szczeklika. Kraków, Medycyna Praktyczna, 20162. Zaborowski P., Stefaniak J., Parczewski M.: Choroby zakaźne. Różyczka. (W:) Gajewski P. (red.): Interna Szczeklika. Kraków, Medycyna Praktyczna, 2016
3. Rubin A.S., Plotkin A.S.: Mumps vaccine. (W:) Plotkin S.A., Orenstein W.A., Offit P.A. (red.): Vaccines. Wyd. 6., 2013: 420
4. Reef E. S. Plotkin A.S.: Rubella vaccine. (W:) Plotkin S.A., Orenstein W.A., Offit P.A. (red.): Vaccines. Wyd. 6., 2013
5. Lambert N., Strebel P., Orenstein W. i wsp.: Rubella. Lancet, 2015; 385: 2297–2307
6. Rubella vaccines: WHO position paper. Wkly Epidemiol. Rec., 2011; 86: 301–316