Czy przed podaniem "żywych" szczepionek powinno się oznaczyć morfologię krwi?

04.10.2017
dr hab. n. med. Ernest Kuchar
Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Czy przed podaniem „żywych” szczepionek (MMR, szczepionka przeciwko ospie wietrznej) należy rutynowo poszukiwać przeciwwskazań? Mam na myśli uzależnienie tych szczepień od wcześniejszego oznaczenia morfologii krwi i wykluczenia neutropenii oraz małopłytkowości. Jak długo takie badanie jest ważne? U wielu dzieci odracza się szczepienia z powodu braku aktualnego wyniku morfologii krwi.

Zgodnie z zaleceniami ekspertów i towarzystw naukowych (np. Advisory Committee on Immunization Practices [ACIP], Infectious Diseases Society of America [IDSA]), PSO na 2017 rok, a także zaleceniami producentów szczepionek zawartymi w Charakterystyce Produktu Leczniczego (ChPL) przed szczepieniem jakimikolwiek szczepionkami, w tym atenuowanymi przeciwko odrze, śwince i różyczce czy ospie wietrznej, nie trzeba wykonywać morfologii krwi ani innych badań laboratoryjnych. Zalecenie takie dotyczy jedynie chorych w głębokiej immunosupresji, przede wszystkim dzieci zakażonych HIV, u których zgodnie z wytycznymi ACIP oraz IDSA kwalifikacja do szczepienia zależy od liczby limfocytów CD4. Zgodnie z rekomendacjami IDSA dotyczącymi MMR: „zalecamy przeprowadzenie szczepienia MMR u HIV-dodatnich dzieci w wieku 1–13 lat, w stabilnym stanie klinicznym, bez ciężkiego niedoboru odporności (zalecenie silne, jakość danych średnia). Sugerujemy, aby zaszczepić MMR także osoby w wieku ≥14 lat uznane za nieuodpornione przeciwko odrze, jeżeli liczba limfocytów CD4 wynosi ≥200/mm3 (zalecenie słabe, jakość danych bardzo niska). Zalecamy, aby osób zakażonych HIV nie szczepić MMR, jeżeli odsetek/liczba limfocytów CD4 wynosi (zalecenie silne, jakość danych średnia): <15% u dzieci, <200/mm3 u dorosłych i młodzieży w wieku ≥14 lat.”

Według zaleceń IDSA, szczepienie przeciwko ospie wietrznej można przeprowadzić u pacjentów w stabilnym stanie klinicznym oraz z odsetkiem lub liczbą limfocytów CD4 ≥15% u dzieci w wieku 1–8 lat (zalecenie silne, jakość danych wysoka), ≥15% u dzieci w wieku 9–13 lat (zalecenie silne, jakość danych bardzo niska), ≥200/mm3 u dorosłych i młodzieży w wieku ≥14 lat (zalecenie silne, jakość danych bardzo niska).

Podsumowując, przed wykonaniem szczepienia lekarz powinien zebrać szczegółowy wywiad i przeanalizować dokumentację medyczną pacjenta, poszukując informacji sugerujących upośledzenie odporności, natomiast konieczność wykonania badań dodatkowych dotyczy wyłącznie dzieci z podejrzeniem głębokiej immunosupresji. Zdrowe dzieci nie wymagają przed szczepieniem żadnych badań laboratoryjnych.

Piśmiennictwo:

1. Rubin L.G., Levin M.J., Ljungman P. i wsp.: 2013 IDSA Clinical Practice Guideline for vaccination of the immunocompromised host. Clin. Infect. Dis., 2014; 58: e44–e100 (p. www.mp.pl/szczepienia/artykuly/wytyczne.html)
2. Kroger A.T., Sumaya C.V., Pickering L.K.: General recommendations on immunization. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm. Rep., 2011; 60 (RR-02): 1–60 (www.mp.pl/szczepienia/artykuly/wytyczne.html)
Wybrane treści dla pacjenta
  • Szczepienie przeciwko odrze, śwince i różyczce
  • Ospa wietrzna u dorosłych
  • Różyczka u dorosłych
  • Odra u dorosłych
  • Świnka u dorosłych

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań