Wątpliwości w ocenie odporności na ospę wietrzną

22-letniego pacjenta z autyzmem i upośledzeniem umysłowym umiarkowanego stopnia skierowano do poradni chorób zakaźnych w celu oznaczenia przeciwciał przeciwko wirusowi ospy wietrznej i półpaśca (VZV). W zależności od wyniku zostanie podjęta decyzja o szczepieniu przeciwko ospie wietrznej. Matka nie pamięta, aby syn chorował na ospę. 2-krotnie oznaczono poziom przeciwciał: IgM 0,94 (interpretacja: wynik ujemny <0,8, graniczny 0,8–1,1, dodatni >1,1), IgG 3,58 (wynik dodatni). Czy na tej podstawie można uznać, że pacjent jest uodporniony i nie wymaga szczepienia?

Tak, jest to wystarczający poziom. Dowolny dodatni wynik swoistych przeciwciał w klasie IgG upoważnia do uznania pacjenta za uodpornionego przeciwko ospie wietrznej. Przemawiają za tym następujące argumenty: brak innego wyjaśnienia dla obecności swoistych przeciwciał niż bezobjawowe albo skąpoobjawowe zakażenie VZV (z wywiadu nie wynika, aby pacjent otrzymał immunoglobuliny), epidemiologia ospy wietrznej w Polsce (jest mało prawdopodobne, że przy >200 000 zachorowań rocznie pacjent z problemami zdrowotnymi, który – jak się domyślam – często zgłasza się do placówek ochrony zdrowia, uniknął kontaktu z chorymi na ospę wietrzną), prawidłowa odporność pacjenta oraz dobra swoistość testu do oznaczania przeciwciał w klasie IgG, co w praktyce oznacza rzadkie wyniki fałszywie dodatnie. Kończąc odpowiedź, wspomnę o ważnej regule w odporności przeciwko ospie wietrznej i odrze: raz dodatnie swoiste przeciwciała = odporność na zawsze. Oznacza to, że w przyszłości nie trzeba powtarzać badań w kierunku swoistych przeciwciał, a pacjenta należy uznać za trwale uodpornionego, nawet jeśli w przyszłości miano się zmniejszy poniżej wartości uznawanej za wynik dodatni. W odległej przyszłości (>50–60. rż.) warto pamiętać o szczepieniu przeciwko półpaścowi.