Czy kontakt domowy z noworodkiem jest przeciwwskazaniem do szczepienia przeciwko ospie?

22.08.2018
dr hab. n. med. Ernest Kuchar
Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

2-letnie dziecko oczekuje na podanie drugiej dawki szczepionki przeciwko ospie. Za kilka dni w domu pojawi się noworodek. Matka dzieci przechorowała w przeszłości ospę wietrzną. Czy podanie starszemu dziecku szczepionki przeciwko ospie wietrznej nie stanowi zagrożenia dla noworodka w domu? Kiedy najlepiej wykonać takie szczepienie u starszego dziecka?

Wirus szczepionkowy jest atenuowany, czyli osłabiony i bardzo rzadko przenosi się z osoby szczepionej na otoczenie, dlatego termin szczepienia domowników przeciwko ospie wietrznej nie ma znaczenia. Można je przeprowadzić w dowolnym czasie i dowolnym wieku, począwszy od ukończenia 9. miesiąca życia bez górnych ograniczeń wiekowych. Drugą dawkę szczepionki podaje się co najmniej 4 tygodnie po pierwszej dawce, optymalnie w odstępie od 6 tygodni do 3 miesięcy. Uważa się, że zaraźliwi dla zdrowych osób mogą być tylko pacjenci z pęcherzykową osutką, która wystąpiła po szczepieniu, a ich zaraźliwość dla otoczenia jest wprost proporcjonalna do nasilenia osutki (liczby wykwitów). Może to mieć większe znaczenie u pacjentów z zaburzoną odpornością – w piśmiennictwie opisano pojedyncze przypadki zakażeń. Natomiast w odwrotnej sytuacji, tzn. gdy u dziecka będącego w stanie immunosupresji po szczepieniu wystąpiła osutka ospowa, ryzyko przeniesienia wirusa szczepionkowego na zdrowe rodzeństwo wynosi do kilkunastu procent. Z tego powodu zaleca się izolowanie osób szczepionych, u których wystąpiła osutka. Chorzy z niedoborem odporności powinni unikać kontaktu z takimi osobami do czasu ustąpienia osutki (tj. pokrycia wszystkich pęcherzyków strupem).

Dodatkową przesłanką za brakiem realnego ryzyka dla noworodka są dane, że po drugiej dawce szczepionki niepożądane objawy poszczepienne, w tym osutka, występują znacznie rzadziej niż po jej pierwszej dawce. Obecność przeciwciał przekazanych przez matkę dodatkowo zmniejsza to minimalne ryzyko. Hipotetyczne ryzyko istnieje między 5. a 26. dniem po szczepieniu, zatem przed porodem nie zdążymy wykonać tego szczepienia.

Podsumowując, przeniesienie atenuowanych wirusów szczepionkowych z osób zaszczepionych na kontaktujących się z nimi domowników podatnych na zakażenie ospą wietrzną jest raczej teoretyczne, czyli zdarza się niezwykle rzadko. Prawdopodobieństwo transmisji zakażenia jest większe, gdy u osoby zaszczepionej wystąpiła osutka pęcherzykowa, którą wyjątkowo rzadko obserwuje się po podaniu drugiej dawki szczepionki. Odraczanie szczepienia jest zatem nieuzasadnione – dziecko należy zaszczepić w najbliższym możliwym terminie.

Piśmiennictwo:

1. Gershon A.A.: Varicella-zoster virus infections. Pediatr. Rev., 2008; 29: 5–11
2. Charakterystyka Produktu Leczniczego Varilrix
3. Kamboj M., Sepkowitz K.A.: Risk of transmission associated with live attenuated vaccines given to healthy persons caring for or residing with an immunocompromised patient. Infect. Control. Hosp. Epidemiol., 2007; 28: 702
4. Kappagoda C., Shaw P., Burgess M. i wsp.: Varicella vaccine in non-immune household contacts of children with cancer or leukaemia. J. Paediatr. Child Health, 1999; 35: 341
5. Brunell P.A., Argaw T.: Chickenpox attributable to a vaccine virus contracted from a vaccinee with zoster. Pediatrics, 2000; 106: e28
6. Feder H.M.Jr, La Russa P., Steinberg S., Gershon A.A.: Clinical varicella following varicella vaccination: don’t be fooled. Pediatrics, 1997; 99: 897–899
7. Huang W., Hussey M., Michel F.: Transmission of varicella to a gravida via close contacts immunized with varicella-zoster vaccine. A case report. J. Reprod. Med., 1999; 44: 905–907
8. Tsolia M., Gershon A.A., Steinberg S.P., Gelb L.: Live attenuated varicella vaccine: evidence that the virus is attenuated and the importance of skin lesions in transmission of varicella-zoster virus. J. Pediatr., 1990; 116: 184–189
9. Prevention of varicella. Recommendation of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm. Rep., 2007; 56: 1–40
10. Rubin L.G., Levin M.J., Ljungman P. i wsp.: 2013 IDSA Clinical Practice Guideline for vaccination of the immunocompromised host. Clin. Infect. Dis., 2014; 58: e44–e100 (www.mp.pl/szczepienia/artykuly)
Wybrane treści dla pacjenta
  • Autyzm
  • Wady zgryzu - informacje ogólne
  • Ból pleców u dziecka
  • Wady zgryzu u dzieci
  • Choroba afektywna dwubiegunowa u dzieci i młodzieży
  • Pokrzywka u dzieci
  • Wszawica u dzieci
  • Opryszczka u dzieci
  • Zapalenie płuc u dzieci
  • Zakażenia układu moczowego u dzieci

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań