Czy i w jakim wieku można szczepić przeciwko rotawirusom wcześniaki? Czy kierować się wiekiem skorygowanym, czy też wiekiem kalendarzowym (metrykalnym)?
Noworodki urodzone przedwcześnie (urodzeniowa masa ciała <2500 g), w porównaniu z urodzonymi w fizjologicznym terminie, są obarczone 1,6–2,8 razy większym ryzykiem hospitalizacji z powodu biegunki rotawirusowej (RV) w 1. roku życia (nie stanowią jednak większości dzieci leczonych w szpitalu z powodu zakażenia RV).1,2 Są także narażone na ryzyko szpitalnej biegunki RV, bo częściej są hospitalizowane ze względu na inne choroby towarzyszące wcześniactwu. To podstawowe argumenty uzasadniające potrzebę profilaktyki zakażeń RV w tej grupie dzieci.
W związku z tym aktualnie niemal wszystkie wytyczne, w tym także opracowane przez Polskie Towarzystwo Wakcynologii (PTW) i poparte przez Polskie Towarzystwo Neonatologiczne (PTN), zalecają szczepienie wcześniaków przeciwko RV zgodnie z zasadami dla zdrowych niemowląt.3-9 Należy się kierować wiekiem kalendarzowym, a nie skorygowanym. Zgodnie z zaleceniami PTW, jeśli hospitalizowany wcześniak osiągnął odpowiedni, optymalny wiek do rozpoczęcia szczepienia przeciwko RV, a nadal przebywa na oddziale neonatologicznym, to należy rozpocząć szczepienie jeszcze w szpitalu, aby nie zostawiać go na ostatnią chwilę, co może skutkować przekroczeniem górnej granicy wieku na podanie pierwszej dawki (p. Jaki jest schemat podawania szczepionek przeciwko rotawirusom? – przyp. red.).9
W opublikowanych badaniach klinicznych z randomizacją szczepienie wcześniaków przeciwko RV było dobrze tolerowane, nie odnotowano zwiększonego ryzyka ciężkich i poważnych niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP), a skuteczność w profilaktyce ostrej biegunki RV o ciężkim przebiegu i hospitalizacji z tego powodu lub immunogenność były podobne jak u niemowląt urodzonych w fizjologicznym terminie.10,11 Podczas stosowania szczepionek w ramach powszechnych programów szczepień nie odnotowano również niepokojących sygnałów alarmowych dotyczących bezpieczeństwa u wcześniaków, jeśli przestrzegano zalecanego limitu wieku na podanie poszczególnych dawek (p. Jaki jest schemat podawania szczepionek przeciwko rotawirusom? – przyp. red.).9
Piśmiennictwo:
1. Newman R.D., Gruoo-Phelan J., Shaw D., Davis R.L.: Perinatal risk factors for hospitalization with viral gastroenteritis. Pediatrics, 1999; 103: e32. Dennehy P.H., Cortese M.M., Bégué R.E. i wsp.: A case-control study to determine risk factors for hospitalization for rotavirus gastroenteritis in U.S. children. Pediatr. Infect. Dis. J., 2006; 25 (12): 1123–1131
3. Vesikari T., Van Damme P., Giaquinto C. i wsp.: ESPID consensus recommendations for rotavirus vaccination in Europe. J. Pediatr. Infect. Dis., 2015; 34: 635–643
4. European Centre for Disease Prevention and Control: ECDC Expert opinion on rotavirus vaccination in infancy. Sztokholm, ECDC, 2017 (www.ecdc.europa.eu)
5. Rotavirus. (W:) Australian Technical Advisory Group on Immunisation (ATAGI). Australian Immunisation Handbook, Australian Government Department of Health, Canberra, 2018. https://immunisationhandbook.health.gov.au/vaccine-preventable-diseases/rotavirus (dostęp: 21.06.2021)
6. Cortese M.M., Parashar U.D.: Prevention of rotavirus gastroenteritis among infants and children. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Recomm. Rep., 2009; 58 (No. RR-02): 1–25
7. Rotavirus. (W:) Ramsay M. (red.): Immunisation against infectious disease (Green Book). https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/457263/Green_Book_Chapter_27b_v3_0.pdf (dostęp: 21.06.2021)
8. American Academy of Pediatrics, Committee on Infectious Diseases: Rotavirus infections. (W:) Kimberlin D. W. Brady M.T., Jackson M.A. (red.): The Red book 2018. Wyd. 31. 2018: 700–704. https://redbook.solutions.aap.org/redbook.aspx (dostęp: 21.06.2021)
9. Mrukowicz J., Sadowska-Krawczenko I., Czajka H. i wsp.: Szczepienie wcześniaków przeciwko rotawirusom w szpitalu. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Wakcynologii. Med. Prakt. Szczep. 2/2019, s. 25; www.mp.pl/szczepienia/artykuly/wytyczne/208336 (dostęp: 21.06.2021)
10. Goveia M.G., Rodriguez Z.M., Dallas M.J. i wsp.: Safety and efficacy of the pentavalent human–bovine (WC3) reassortant rotavirus vaccine in healthy premature infants. Pediatr. Infect. Dis. J., 2007; 26: 1099–1104 (p. Med. Prakt. Pediatr. 2/2008 – przyp. red.)
11. Omenaca F., Sarlangue J., Szenborn L. i wsp.: Safety, reactogenicity and immunogenicity of the human rotavirus vaccine in pre-term European infants: a randomized phase IIIb study. Pediatr. Infect. Dis. J., 2012; 31: 487–493
