Czy pacjenta leczonego etanerceptem z powodu reumatoidalnego zapalenia stawów można zaszczepić przeciwko durowi brzusznemu? Jaką szczepionką i w jakim schemacie, aby uzyskać dobrą odporność?
Osoby z autoimmunologicznymi zapalnymi chorobami reumatycznymi (AZChR) wybierające się w podróż zagraniczną należy szczepić zgodnie z ogólnymi zasadami, z wyjątkiem podawania im szczepionek „żywych”. Doustna, „żywa” szczepionka przeciwko durowi brzusznemu nie jest zarejestrowana w Polsce. Szczepionki „nieżywe” (inaktywowane) są bezpieczne u osób z AZChR leczonych lekami immunomodulującymi, jednak odpowiedź na szczepienie może być suboptymalna.
W Polsce dostępna jest pełnokomórkowa szczepionka przeciwko durowi oraz szczepionka polisacharydowa. Różnice między szczepionką polisacharydową przeciwko durowi brzusznemu a szczepionką pełnokomórkową dotyczą m.in. schematu szczepienia oraz częstości występowania niepożądanych odczynów poszczepiennych (zob. Szczepionki przeciwko durowi brzusznemu - czym się różnią?).
Stosowanie etanerceptu nie stanowi przeciwwskazania do uodpornienia za pomocą jednej z powyższych szczepionek, natomiast skuteczność i bezpieczeństwo szczepień przeciwko durowi brzusznemu nie były przedmiotem oceny w opublikowanych dotąd badaniach dotyczących immunoprofilaktyki u osób leczonych etanerceptem.
W niektórych badaniach u osób leczonych inhibitorami TNF-α obserwowano upośledzenie odpowiedzi na polisacharydową szczepionkę przeciwko pneumokokom (PPSV), przy czym istnieją także doniesienia, zgodnie z którymi PPSV wydaje się wywoływać wystarczającą odpowiedź poszczepienną u dorosłych leczonych etanerceptem. Charakter odpowiedzi immunologicznej wywoływanej przez szczepionki polisacharydowe jest podobny, jednak wspomniane wyniki badań dotyczących szczepień przeciwko pneumokokom nie pozwalają wiarygodnie ocenić skuteczności szczepień przeciwko durowi brzusznemu u osoby leczonej etanerceptem. Nie ma danych sugerujących potrzebę modyfikacji schematu szczepienia w takiej sytuacji.
Piśmiennictwo:
1. van Assen S., Agmon-Levin N., Elkayam O. i wsp.: EULAR recommendations for vaccination in adult patients with autoimmune inflammatory rheumatic diseases. Ann. Rheum. Dis., 2011; 70: 414–422 (p. Szczepienie dorosłych chorych na autoimmunologiczne zapalne choroby reumatyczne. Zalecenia European League Against Rheumatism (EULAR))2. Keystone J.S., Kozarsky P.E., Freedman D.O. i wsp. (red.): Travel medicine. 3th ed., Philadelphia, Mosby Elsevier, 2013
3. Rubin L.G., Levin M.J., Ljungman P. i wsp.: 2013 IDSA Clinical Practice Guideline for vaccination of the immunocompromised host. Clin. Infect. Dis., 2014; 58: e44–e100 (p. Szczepienie pacjentów z niedoborem odporności – cz. I, Szczepienie pacjentów z niedoborem odporności – cz. II)
4. Charakterystyka produktów leczniczych Ty – szczepionka durowa i Typhim Vi.
5. Kapetanovic M.C., Saxne T., Sjöholm A. i wsp.: Influence of methotrexate, TNF blockers and prednisolone on antibody responses to pneumococcal polysaccharide vaccine in patients with rheumatoid arthritis. Rheumatology (Oxford), 2006; 45: 106–111