Jak uzupełnić szczepienie przeciwko WZW typu B u wcześniaka?

30.11.2015
dr hab. n. med. Ernest Kuchar
Katedra i Klinika Pediatrii i Chorób Infekcyjnych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym II WL Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Pytanie dotyczy wcześniaka z masą urodzeniową <2000 g, którego należy zaszczepić 4 dawkami szczepionki przeciwko WZW typu B. Pierwszą dawkę dziecko otrzymało w ciągu 24 h po urodzeniu, a kolejną po 3, zamiast po 4 tygodniach (jeszcze na oddziale noworodkowym). W jaki sposób podać mu kolejne 2 dawki? Czy dawkę podaną za wcześnie należy uznać za nieważną, odczekać 4 tygodnie i podać kolejne 3 dawki według schematu dla wcześniaków? W takim przypadku dziecko dostanie 5 dawek szczepionki. Czy skoro dziecko ma już 2 miesiące, to podać mu szczepionkę zgodnie ze standardowym schematem (0, 1, 6 miesięcy), odczekując tylko 4 tygodnie od tej nieprawidłowo podanej dawki?

Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych (PSO) na rok 2015, wcześniaki z masą ciała <2000 g powinny otrzymać 4 dawki szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby (WZW) typu B w schemacie 0, 1, 2, 12 miesięcy. Wcześniakom zaleca się schemat 4-dawkowy, gdyż – w porównaniu ze schematem 3-dawkowym – pozwala on uzyskać większy odsetek serokonwersji. Drugą dawkę szczepionki podano zbyt wcześnie i zgodnie z zaleceniami Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) bezpieczniej jest takiej dawki nie wliczać do schematu szczepienia, przez co rozumiem, że nie mamy pewności, czy podanie tej dawki będzie skuteczne. Cytując wytyczne: „dawkę dowolnej szczepionki podaną 5 lub więcej dni przed upływem minimalnego zalecanego odstępu czasu lub przed minimalnym wiekiem dla wykonania tego szczepienia należy uznać za nieważną i powtórzyć, gdy pacjent osiągnie odpowiedni wiek. Pomiędzy tą nieważną oraz powtórną dawką należy zachować minimalny zalecany odstęp.” Ponieważ bardzo dobrze wiemy, że podanie dodatkowych dawek szczepionki przeciwko WZW typu B jest bezpieczne i dobrze tolerowane (nie stwierdzono skutków ubocznych po podaniu dodatkowych, nadprogramowych dawek), najprostszym i najbezpieczniejszym rozwiązaniem będzie odczekanie 4 tygodni od tej „falstartowej” dawki, podanie kolejnej dawki szczepionki, a następnie za co najmniej 4 tygodnie kolejnej dawki. W 12. miesiącu życia dziecko otrzyma dawkę przypominającą. Jakie są zalety takiego postępowania? Opisane postępowanie zgodne z ogólnymi wytycznymi ACIP daje nam większą szansę na uzyskanie uodpornienia. Pacjent należy do grupy ryzyka, bo urodził się jako wcześniak z małą masą ciała. Postępujemy zgodnie z zaleceniami. Podanie łącznie 5 dawek szczepionki sprawi, że nie będzie wskazań do kontroli odporności poszczepiennej. Alternatywny schemat zaproponowany w pytaniu również powinien być skuteczny, bo szczepionka przeciwko WZW typu B jest wysoce immunogenna, a ogólnie zdrowe wcześniaki odpowiadają na szczepienie przeciwko WZW typu B po ukończeniu 1. miesiąca życia podobnie jak zdrowe niemowlęta. Z tego powodu podanie kolejnych 2 dawek szczepionki w schemacie 0, 1, 6 powinno być skuteczne. Takiego schematu nie zaleca się jednak u wcześniaków. W związku z tym być może w przyszłości konieczna będzie ocena odporności poprzez oznaczenie stężenia przeciwciał anty-HBs. Zaproponowany powyżej schemat 5-dawkowy pozwoli uniknąć wątpliwości co do skuteczności szczepienia.

Piśmiennictwo:

1. Kroger A.T., Sumaya C.V., Pickering L.K., Atkinson W.L., Centers for Disease Control and Prevention: General recommendations on immunization. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR, 2011; 60: 1–60
2. Advisory Committee on Immunization Practices recommended immunization schedules for persons aged 0 through 18 years. MMWR Morb. Mortal. Wkly Rep., 2015; 64: 93–94
3. Mast E.E., Margolis H.S., Fiore A.E. i wsp.: A comprehensive immunization strategy to eliminate transmission of hepatitis B virus infection in the United States: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) part 1: immunization of infants, children, and adolescents. MMWR Recomm. Rep., 2005; 54: 1–3
Wybrane treści dla pacjenta
  • Szczepienia obowiązkowe dla podróżnych
  • Szczepienie przeciwko odrze, śwince i różyczce
  • Szczepienie przeciwko środkowoeuropejskiemu odkleszczowemu zapaleniu mózgu
  • Szczepienie przeciwko meningokokom
  • Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Południowej
  • Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Północnej
  • Szczepienie przeciwko pałeczce hemofilnej typu b (Hib)
  • Szczepienie przeciwko WZW typu A
  • Szczepienia przed wyjazdem na Karaiby (Wyspy Karaibskie)
  • Szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań