Rok po przeszczepieniu szpiku kostnego pacjenta skierowano do POZ w celu zaszczepienia przeciwko WZW typu B. W jakim schemacie przeprowadzić to szczepienie i jaką dawką szczepionki – standardową czy podwójną?
Pacjenci po przeszczepieniu szpiku kostnego (HSCT) tracą nabytą odporność i wymagają powtórzenia wszystkich szczepień. Takie osoby należy zatem traktować jak nigdy nieszczepione, niezależnie od tego, jakie szczepienia otrzymały przed HSCT, oraz niezależnie od historii szczepień dawcy szpiku. W związku z chorobą podstawową i HSCT odpowiedź immunologiczna na szczepienia może być zmniejszona. Z tego powodu, poza odroczeniem szczepień na co najmniej 6 miesięcy po zabiegu (czas na regenerację układu odpornościowego), najwłaściwiej jest skontrolować odpowiedź poszczepienną. Jest to szczególnie łatwe w przepadku szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby (WZW) typu B i polega na ilościowym oznaczeniu swoistych przeciwciał anty-HBs. Pacjent po HSCT powinien otrzymać standardową dawkę szczepionki w schemacie 0, 1, 6 miesięcy. W Programie Szczepień Ochronnych na 2015 i 2016 rok jest wyraźne zalecenie: „Szczepionki należy stosować zgodnie ze wskazaniami producenta szczepionki określonymi w Charakterystyce Produktu Leczniczego”. W wytycznych Infectious Diseases Society of America (IDSA) dotyczących szczepień osób z niedoborem odporności nie ma zaleceń o stosowaniu podwójnej dawki u pacjentów po HSCT. W okresie 1–2 miesięcy po trzeciej dawce szczepionki należy oznaczyć stężenie anty-HBs. Stężenie przeciwciał przekraczające 10 IU/l dowodzi uodpornienia. W przypadku chorych na nowotwory układu krwiotwórczego staramy się utrzymać stężenie przeciwciał >100 IU/l. Jeżeli, co jest bardzo prawdopodobne, pacjent nadal wymaga procedur medycznych, należy co 6 miesięcy sprawdzać stężenie swoistych przeciwciał i w razie jego zmniejszenia poniżej 100 IU/l, podawać podwójną dawkę przypominającą. Jeżeli pomimo podawania kolejnych 1–3 dawek nie uda się uzyskać takiego stężenia, należy odstąpić od dalszej rewakcynacji i uznać pacjenta za podatnego na zakażenia HBV.
Piśmiennictwo:
1. Polska Grupa Ekspertów HBV – Zespół ds. Szczepień: Szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B. Zakażenia, 2011; 6: 154–157 www.choroby-zakazne.pl/uploads/Szczepienia%20HBV%20i%20HAV%20wg.%20PGE-HBV.pdf2. Teo E.-K., Lok A.S.: Hepatitis B virus vaccination. W: UpToDate, Basow, DS (red.), UpToDate, Waltham, MA, 2014
3. Program Szczepień Ochronnych na 2015 rok
4. Szczepienie pacjentów z niedoborem odporności – cz. II Na podstawie: 2013 IDSA Clinical Practice Guideline for vaccination of the immunocompromised host. Rubin L.G., Levin M.J., Ljungman P., Davies E.G., Avery R., Tomblyn M., Bousvaros A., Dhanireddy S., Sung L., Keyserling H., Kang I. Clinical Infectious Diseases, 2014; 58: e44–e100 www.mp.pl/szczepienia/artykuly/wytyczne/
5. Program Szczepień Ochronnych na 2016 rok www.dziennikmz.mz.gov.pl/DUM_MZ/2015/63/akt.pdf
