Jak dokończyć szczepienie przeciwko WZW typu B?

Data utworzenia:  09.08.2017
Aktualizacja: 12.07.2017
dr hab. n. med. Ernest Kuchar
Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Jak kontynuować szczepienie u kobiety, która otrzymała drugą dawkę szczepionki HBVAXPRO jak w schemacie przyspieszonym zarejestrowanym dla szczepionki Engerix B, tj. 0, 7 dni?

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) szczepionki przeciwko WZW typu B są równoważne, co pozwala na wymienne stosowanie preparatów różnych producentów. Przyspieszony, 4-dawkowy schemat szczepień w układzie 0, 7, 21 dni z dawką uzupełniającą w 12. miesiącu życia zarejestrowano jednak tylko dla preparatu Engerix B 20 µg. W praktyce nie przynosi on zbyt dużych korzyści. U zdrowych osób w wieku >18 lat zaszczepionych w schemacie przyspieszonym odpowiedź poszczepienną, definiowaną jako stężenie przeciwciał anty-HBs wynoszące ≥10 mIU/ml, w 28. dniu po szczepieniu uzyskano u 65,2% zaszczepionych, natomiast w grupie szczepionej według klasycznego schematu (0, 1, 6 mies.) w drugim miesiącu po szczepieniu odpowiedź uzyskano u 55,8% badanych. Skuteczność schematu przyspieszonego oceniana 5 tygodni po podaniu trzeciej dawki wynosi około 76%, zatem po podaniu 3 dawek szczepionki w schemacie przyspieszonym uodpornionych zostaje około 3/4 zaszczepionych. Z tego powodu producent zaleca, aby schemat przyspieszony stosować jedynie w wyjątkowych sytuacjach. Co w takim razie zrobić w opisanym przypadku? Do wyboru mamy 2 możliwości: (1) można kontynuować szczepienie według schematu przyspieszonego z zastosowaniem zamiennej szczepionki, co jest niezgodne z Charakterystyką Produktu Leczniczego i wymaga weryfikacji poprzez oznaczenie stężenia przeciwciał anty-HBs, (2) lub przeprowadzić szczepienie w standardowym schemacie zarejestrowanym dla szczepionki HBVAXPRO, tj. 0, 1, 6 miesięcy, uznając dawkę podaną w 7. dniu za nieważną.

Podsumowując, w opisanym przypadku najprościej jest podać kolejną dawkę szczepionki HBVAXPRO miesiąc po podaniu pierwszej dawki. Pacjentka powinna wytworzyć odporność około 2 tygodnie po szczepieniu. W przypadku zaplanowanego zabiegu chirurgicznego wyjątkowo szczepienie można kontynuować według schematu przyspieszonego, najlepiej oznaczając też stężenie przeciwciał anty-HBs. Dodam jeszcze, że wykonania zabiegu medycznego nie można uzależniać od stanu uodpornienia wobec HBV ani zmuszać pacjenta do szczepienia. Na szpitalu spoczywa obowiązek przeprowadzania wszystkich zabiegów leczniczych w warunkach aseptyki, bez narażenia pacjentów na zakażenie HBV.

Piśmiennictwo:

1. Hepatitis B vaccines WHO position paper. www.who.int (cyt. 02.01.2017)
2. Polska Grupa Ekspertów HBV – Zespół ds. Szczepień: Szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B. Zakażenia, 2011; 6:154–157. www.choroby-zakazne.pl (cyt. 02.01.2017)
3. Teo E.K., Lok A.S.: Hepatitis B virus vaccination. (W:) Basow D.S. (red.): UpToDate. UpToDate, Waltham, MA, 2017
4. Załącznik do komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 31 marca 2016 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2017. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, poz. 35 (31 marca 2016 r.)
5. Ślusarczyk J.: Szczepionki i szczepienia zapobiegające wirusowym zapaleniom wątroby – sukcesy i niepowodzenia. Zakażenia, 2008: 6; www.zakazenia.org.pl/index.php (cyt. 02.01.2017)
6. Leuridan E., Van Damme P.: Hepatitis B and the need for a booster dose. Clin. Infect. Dis., 2011; 53: 68–75
7. McMahon B.J., Dentinger C.M., Bruden D. i wsp.: Antibody levels and protection after hepatitis B vaccine: results of a 22-year follow-up study and response to a booster dose. J. Infect. Dis., 2009; 200: 1390–1396
8. Charakterystyka Produktu Leczniczego Engerix B 20 ug
Wybrane treści dla pacjenta
  • Szczepienie przeciwko gruźlicy
  • Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Południowej
  • Szczepienia obowiązkowe dla podróżnych
  • Szczepienie przeciwko WZW typu B
  • Szczepienie przeciwko pałeczce hemofilnej typu b (Hib)
  • Szczepienie przeciwko meningokokom
  • Szczepienie przeciwko środkowoeuropejskiemu odkleszczowemu zapaleniu mózgu
  • Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Północnej
  • Szczepienie przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi
  • Szczepienie przeciwko odrze, śwince i różyczce

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań