Jak kontynuować szczepienia u 6-letniej dziewczynki, która otrzymała czwartą dawkę DTPa dopiero w 6. roku życia?

07.12.2016
dr hab. n. med. Ernest Kuchar
Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Jak kontynuować szczepienia u 6-letniej dziewczynki, która otrzymała czwartą dawkę DTPa dopiero w 6. roku życia? Czy pominąć piątą dawkę i dopiero w 14. roku życia podać dTpa, czy może podać dTpa 3 lata po czwartej dawce DTPa?

Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych (PSO) czwartą dawkę szczepionki przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTP) należy podać w 16.–18. miesiącu życia, jednak jej opóźnienie nie osłabia odpowiedzi immunologicznej. Czwarta dawka DTP jest dawką uzupełniającą. Podaje się ją w celu zapewnienia długotrwałej odporności, dlatego nie należy przyspieszać jej podania. Co do zasady, liczba dawek szczepionki DTP konieczna do ukończenia schematu podstawowego zależy od wieku dziecka w chwili rozpoczęcia szczepienia – jeżeli pierwszą dawkę podano <12. miesiąca życia, to zaleca się podanie 4 dawek, a jeżeli ≥12. miesiąca życia, to do ukończenia szczepienia podstawowego wystarczą 3 dawki. Dziewczynkę zaczęto szczepić w 1. roku życia. Łącznie otrzymała 4 dawki szczepionki DTP (całokomórkowej [DTPw] i lub bezkomórkowej [DTPa]), czyli pełne szczepienie podstawowe przeciwko tężcowi. Takie szczepienie zachowuje ważność bezterminowo, należy jednak okresowo podawać dawki przypominające. Jeżeli czwartą dawkę DTP (DTPa, DTPw lub DT) podano przed 4. urodzinami (w pierwszych 3 latach życia), to zaleca się podanie piątej dawki w wieku 4–6 lat. Jeżeli natomiast, tak jak w opisanej sytuacji, czwartą dawkę podano po 4. urodzinach, to piąta dawka nie jest już potrzebna. Kolejną dawkę przypominającą (jako szczepionkę o zmniejszonej dawce bezkomórkowych komponentów krztuśca i toksoidu błonicy [dTpa]) będzie można podać zgodnie z PSO w 14. roku życia.

Dodam, że PSO na rok 2016 oraz grupa polskich ekspertów zaleca stosowanie dTpa u dzieci >7. roku życia, w 14. roku życia lub w 19. roku życia. Zalecenia te wynikają z danych epidemiologicznych dotyczących występowania krztuśca w Polsce, według których największą zapadalność obserwuje się w grupie wiekowej 15–25 lat. Podanie kolejnej dawki przypominającej w 14. roku życia jest zatem uzasadnione.

Podsumowując, w przypadku opisanej dziewczynki każdy termin podania dawki przypominającej jest dobry, a piąta dawka DTP jest zbędna. Zgodnie z PSO 2016, pacjentka powinna otrzymać dTpa w 14. roku życia, a następnie szczepionkę przeciwko tężcowi i błonicy (Td) w 19. roku życia. Kolejne dawki przypominające dTpa należy podawać co około 10 lat. Zgodnie z informacjami zawartymi w PSO na rok 2016, Charakterystyką Produktu Leczniczego (ChPL) oraz wytycznymi Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP), osoby dorosłe powinny otrzymywać dawki przypominające co 10 lat.

Piśmiennictwo:

1. Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 16 października 2015 r. w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2016
2. Kroger A.T., Sumaya C.V., Pickering L.K., Atkinson W.L., Centers for Disease Control and Prevention: General recommendations on immunization. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR, 2011; 60: 1–60
3. Charakterystyka Produktów Leczniczych: Adacel, Tripacel, Boostrix
4. Zalecenia Polskiej Grupy Ekspertów ds. Szczepień przeciwko krztuścowi dotyczące wskazań do stosowania skojarzonych szczepionek przeciwkrztuścowych (dTpa) u starszych dzieci, młodzieży i dorosłych (marzec 2010). Med. Prakt. Pediatr. WS 1/2010
5. Diphtheria, tetanus, and pertussis: recommendations for vaccine use and other preventive measures. Recommendations of the Immunization Practices Advisory committee (ACIP). MMWR Recomm. Rep., 1991; 40 (RR 10): 1–28
Wybrane treści dla pacjenta
  • Szczepienia przed wyjazdem na Karaiby (Wyspy Karaibskie)
  • Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Południowej

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań