Szczepienia a mononukleoza zakaźna

13.11.2017
dr hab. n. med. Ernest Kuchar
Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

U 9-letniej dziewczynki miesiąc temu rozpoznano mononukleozę, której towarzyszyło duże stężenie aminotransferaz. Obecnie stężenie ALT i AST mieści się w granicach 120–130 U/l. Dziewczynka ma wszczepione dwa implanty ślimakowe. Do tej pory była szczepiona zgodnie z programem szczepień ochronnych (PSO), w tym przeciwko ospie wietrznej i pneumokokom. Kiedy można jej podać szczepionki zalecane przeciwko meningokokom grupy B, A, C, Y i W-135, a także przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby (WZW) typu A oraz przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR) zgodnie z PSO?

Na mononukleozę zakaźną choruje dużo dzieci i nastolatków. Powrót do zdrowia zwykle trwa 3–4 tygodni od ustalenia rozpoznania. Po tym okresie większość dzieci chodzi już do szkoły i wraca do uprawiania ćwiczeń na lekcjach wychowania fizycznego. Jeżeli u dziewczynki ustąpiły już objawy, takie jak gorączka i złe samopoczucie, to można ją zaszczepić. Zbędne odwlekanie planowanych szczepień ochronnych naraża dziewczynkę na ryzyko zakażeń, którym można zapobiec, zwłaszcza że implanty ślimakowe zwiększają ryzyko ciężkich zakażeń inwazyjnych, takich jak ropne pneumokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Miernie zwiększona aktywność aminotransferaz, która jest typową cechą mononukleozy i ustępuje samoistnie, nie stanowi przeciwwskazania do szczepień. Co istotne, wirus Epsteina i Barr (EBV) ma charakter latentny – pozostanie w organizmie dziewczynki już na stałe, zatem czemu miałoby służyć odwlekanie szczepień? Ponadto szczepionki „nieżywe” są bezpieczne nawet dla osób w immunosupresji. Z wymienionych szczepień najważniejsze i najpilniejsze wydaje się podanie polisacharydowej szczepionki przeciwko pneumokokom (PPSV-23), którą należy podać co najmniej 8 tygodni po szczepionce skoniugowanej, jeżeli będzie jeszcze dostępna w sprzedaży. W dalszej kolejności – szczepienia przeciwko meningokokom, chyba że dziecko wyjeżdża na tereny endemiczne WZW typu A. Jeżeli chodzi o szczepionki „żywe”, przeciwko ospie wietrznej i MMR, będą to drugie dawki szczepionek, dlatego prawdopodobnie będą dobrze tolerowane (zakładam, że po podaniu pierwszych dawek nie obserwowano objawów niepożądanych). Jeżeli rodzicom czy opiekunom na tym zależy i łatwiej to zaakceptują, szczepienia można realizować po kolei. Korzystając z okazji, wspomnę o zaraźliwości mononukleozy zakaźnej – po jej przechorowaniu ozdrowieniec pozostaje najbardziej zaraźliwy przez kilka do kilkunastu miesięcy, po czym do końca życia okresowo wydala EBV w ślinie, dlatego osób po przechorowaniu mononukleozy nie da sie odizolować. Zaleca się zachowanie podstawowej higieny, czyli mycie rąk i unikanie wspólnego używania wszystkich przedmiotów, które mogły mieć styczność ze śliną chorego i ozdrowieńca (np. dzielenie się pożywieniem lub używanie wspólnych naczyń i sztućców).

Piśmiennictwo:

1. Medical Disability Advisor. www.mdguidelines.com
2. Centers for Disease Control and Prevention. Epstein-Barr virus and infectious mononucleosis. www.cdc.gov
3. Fafi-Kremer S., Morand P., Brion J.P. i wsp.: Long-term shedding of infectious Epstein-Barr virus after infectious mononucleosis. J. Infect. Dis., 2005; 191: 985–989
4. Uptodate. Patient education: Infectious mononucleosis (mono) in adults and adolescents (Beyond the Basics). www.uptodate.com
5. Kobayashi M., Bennett N.M., Gierke R. i wsp.: Intervals between PCV13 and PPSV23 vaccines: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR Morb. Mortal Wkly Rep., 2015; 64: 944–947
Wybrane treści dla pacjenta
  • Autyzm
  • Szczepienie przeciwko środkowoeuropejskiemu odkleszczowemu zapaleniu mózgu
  • Szczepienie przeciwko meningokokom
  • Mononukleoza zakaźna u dorosłych
  • Szczepienia przed wyjazdem na Karaiby (Wyspy Karaibskie)
  • Zapalenie płuc u dzieci
  • Atopowe zapalenie skóry (AZS) u dzieci
  • Wszawica u dzieci
  • Obrzęk naczynioruchowy u dziecka
  • Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Południowej

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań