Opracowały: lek. Iwona Rywczak, mgr Małgorzata Ściubisz
W amerykańskim badaniu obserwacyjnym (metoda case-cohort, rodzaj badania kohortowego) oceniono, czy szczepienie przeciwko grypie sezonowej zmniejsza ryzyko zgonu z powodu grypy u dzieci i nastolatków.
Grupę przypadków stanowiły dzieci w wieku od 6 miesięcy do 17 lat, które w okresie 4 kolejnych sezonów epidemicznych grypy (od lipca 2010 r. do lipca 2014 r.) zmarły z powodu grypy potwierdzonej laboratoryjnie (w trakcie trwania choroby lub w badaniu pośmiertnym na podstawie izolacji wirusa w hodowli, obecności antygenu lub kwasu nukleinowego wirusa grypy). Poziom wyszczepialności przeciwko grypie w grupie przypadków porównano z szacunkowym poziomem wyszczepialności w ogólnej populacji amerykańskich dzieci. Za zaszczepione lub częściowo zaszczepione (1 dawka szczepionki przy wymaganych 2 dawkach) uznano dzieci, które otrzymały ≥1 dawkę szczepienia ≥14 dni przed wystąpieniem objawów choroby. Dane do badania uzyskano z krajowego systemu nadzoru nad umieralnością z powodu grypy wśród dzieci oraz z baz danych medycznych zbierających informacje o statusie szczepienia dzieci i nastolatków w Stanach Zjednoczonych.
Ostatecznie do badania zakwalifikowano 358 dzieci, które zmarły z powodu grypy w ciągu analizowanych 4 lat. Status szczepienia był znany w przypadku 291 dzieci (81%), z których 75 (26%) uznano za zaszczepione przeciwko grypie. Informację o rodzaju zastosowanej szczepionki posiadano w odniesieniu do 62 zmarłych dzieci – 12 otrzymało „żywą” szczepionkę przeciwko grypie (LAIV), a pozostałych 50 dzieci szczepionkę inaktywowaną (IIV). Natomiast w populacji ogólnej średni poziom wyszczepialności wyniósł 48%.
W badaniu wykazano, że szczepienie przeciwko grypie sezonowej zmniejszało ryzyko zgonu z powodu grypy u dzieci i nastolatków ogółem o 65% (95% CI: 54–74). W analizie uwzględniającej wiek dzieci (od 6 miesięcy do 4 lat, 5–12 lat oraz 13–17 lat) skuteczność szczepienia wyniosła odpowiednio: 61% (95% CI: 40–76), 76% (95% CI: 63–75) i 40% (95% CI: 0–67). Szczepionka charakteryzowała się podobną skutecznością w zależności od typu wirusa grypy i wyniosła 66% (95% CI: 53–76) wobec zgonu związanego z zakażeniem wirusem grypy typu A oraz 62% (95% CI: 42–75) wobec grypy wywołanej wirusem grypy typu B. Skuteczność szczepienia różniła się pomiędzy sezonami epidemicznymi (2010/2011, 2011/2012, 2012/2013, 2013/2014) i wyniosła odpowiednio: 54% (95% CI: 22–74), 80% (95% CI: 41–95), 64% (95% CI: 46–77) i 71% (95% CI: 52–83).
U ponad połowy dzieci włączonych do badania stwierdzono obecność ≥1 czynnika ryzyka zgonu z powodu grypy, m.in.: chorób układu nerwowego (26%), przewlekłych chorób płuc, w tym astmy (25%), oraz chorób serca (10%). Oszacowano, że szczepienie przeciwko grypie sezonowej zmniejszało o 51% (95% CI: 31–67) ryzyko zgonu z powodu grypy u dzieci z czynnikami ryzyka oraz o 65% (95% CI: 47–78) u dzieci, u których takich czynników nie stwierdzono.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że szczepienie przeciwko grypie sezonowej istotnie zmniejsza ryzyko zgonu z powodu grypy u dzieci i nastolatków. Wyniki wskazują na korzyści ze szczepienia dzieci przeciwko grypie i stanowią potwierdzenie dla obowiązujących zaleceń, zwłaszcza dotyczących szczepienia dzieci z grup ryzyka ciężkiego przebiegu grypy.
