Jaka była skuteczność szczepienia przeciwko śwince w zapobieganiu jej powikłaniom?

14.09.2016
Protective effect of vaccination against mumps complications, Czech Republic, 2007–2012
Orlíková H. i wsp.
BMC Public Health, 2016; 16: 293

Opracowały: lek. Iwona Rywczak, mgr Małgorzata Ściubisz

W czeskim badaniu obserwacyjnym, w którym wykorzystano rutynowo zbierane dane dotyczące szczepień, zachorowań na świnkę oraz jej powikłań, oceniono skuteczność rzeczywistą szczepienia przeciwko śwince w zapobieganiu powikłaniom tej choroby oraz zachorowaniom wymagającym hospitalizacji.

Szczepienie przeciwko śwince wprowadzono do powszechnego programu szczepień w Czechach w 1987 roku (szczepionka skojarzona przeciwko odrze i śwince lub szczepionka przeciwko śwince). Skojarzoną szczepionkę przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR) zawierającą atenuowane wirusy świnki (szczep Jeryl Lynn) stosowano od 1995 roku. W 2008 roku rozpoczęto szczepienia preparatem MMR zawierającym szczep RIT 4385 (Priorix) lub – jako alternatywę (płatną) – szczepionką skojarzoną przeciwko odrze, śwince, różyczce i ospie wietrznej (MMRV). W ramach powszechnego programu szczepień dzieci otrzymywały 2 dawki szczepienia – pierwszą w 15. miesiącu życia, a drugą co najmniej 6–10 miesięcy później.

W latach 2007–2012 odsetek dzieci, które otrzymały 2 dawki szczepionki przeciwko śwince, mieścił się w zakresie 97,76–98,51%. Odnotowano wówczas 9663 zachorowania na świnkę (każde zachorowanie zgłoszone do systemu nadzoru z rozpoznaniem w klasyfikacji ICD-10 zgodnym z kodem B26), w tym 5600 (58%) wśród mężczyzn. Średni wiek w momencie wystąpienia objawów wynosił 17,3 lat (mediana 16 lat, zakres od 0–90 lat). Najczęściej występującym powikłaniem świnki było zapalenie jąder u mężczyzn, które rozwinęło się u 659 (11,6%) chorych. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych rozpoznano u 155 (1,6%) osób, zapalenie trzustki u 62 (0,6%), a encefalopatię u 15 (0,2%). Spośród wszystkich chorych hospitalizacji wymagały 1192 osoby (12,3%). Dwie dawki szczepienia przeciwko śwince otrzymało 81,8% osób, u których, w porównaniu z osobami nieszczepionymi, odnotowano o 68% (95% CI: 61–75) mniejsze ryzyko wystąpienia jakichkolwiek powikłań świnki, o 64% (95% CI: 46–79) mniejsze ryzyko rozwinięcia zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, o 93% mniejsze ryzyko (95% CI: 66–98) encefalopatii oraz o 72% (95% CI: 64–78) mniejsze ryzyko wystąpienia zapalenia jąder (u mężczyzn). Szczepienie skutecznie zapobiegało również zachorowaniom na świnkę wymagającym hospitalizacji – 2 dawki szczepienia w 71% (95% CI: 65–76), a jedna dawka w 68% (95% CI: 24–87). Najwięcej przypadków zapalenia jąder jako powikłania świnki odnotowano w trzech grupach wiekowych: 25–34 lat (38,2%), 35–44 lat (26,5%) oraz 20–24 lat (18,7%). Przeprowadzona analiza wykazała również, że skuteczność 2 dawek szczepienia przeciwko śwince w zapobieganiu zapaleniu jąder zmniejszała się wraz ze zwiększeniem wieku chorego i w grupach wiekowych 10–14 lat, 15–19 lat oraz 20–24 lat wynosiła odpowiednio: 81, 74 oraz 56%. U mężczyzn w wieku 25–34 lat skuteczność ta była nieco większa i wyniosła 61%.

Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że 2 dawki szczepionki przeciwko śwince są skuteczne w zapobieganiu jej powikłaniom oraz zachorowaniom wymagającym hospitalizacji. Zaznaczają jednak, że skuteczność ta może się zmniejszać wraz z czasem, jaki upłynął od podania drugiej dawki szczepionki. Populacją najbardziej narażoną na wystąpienie powikłań świnki są nastolatki i młodzi dorośli.

Reklama

Napisz do nas

Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
Pomóż redagować portal.
Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

Przegląd badań