Opracowały: Iwona Rywczak, Małgorzata Ściubisz
W badaniu obserwacyjnym z retrospektywnym zbieraniem danych oceniono wpływ szczepień dzieci przeciwko pneumokokom na częstość stosowania antybiotyków zalecanych w zapaleniu ucha środkowego (ZUŚ) i zakładania dreników tympanostomijnych. Ostre ZUŚ jest częstą przyczyną przepisywania antybiotyków u dzieci, a konsekwencją nawracającego ZUŚ może być konieczność wykonania drenażu wentylacyjnego uszu. W 2010 roku w Finlandii wprowadzono powszechne szczepienia dzieci przeciwko pneumokokom 10-walentną szczepionką według schematu 2+1. W 2012 roku wskaźnik wyszczepialności wyniósł 92%.
Populację badania stanowiły dzieci urodzone w okresie od 1 czerwca 2010 roku do 30 września 2014 roku uprawnione do powszechnych szczepień. Do porównania wybrano populację dzieci dopasowanych pod względem wieku, urodzonych przed wprowadzeniem programu szczepień (lata 2004–2008). Dane dotyczące częstości stosowania antybiotyków i zakładania dreników tympanostomijnych pozyskano z baz dokumentujących refundację leków przepisywanych przez lekarzy placówek pozaszpitalnych oraz refundację procedur wykonywanych w warunkach szpitalnych i ambulatoryjnych. W analizie uwzględniono antybiotyki zalecane w leczeniu ZUŚ – amoksycylinę, amoksycylinę z kwasem klawulanowym, cefuroksym, cefaklor, klarytromycynę i azytromycynę.
'Częstość stosowania antybiotyków w populacji dzieci objętych programem szczepień wyniosła 0,89/osoborok, a w populacji kontrolnej 1,09/osoborok – redukcja o 17,5% (95% CI: 17,0–18,1). Rzadsze przepisywanie antybiotyków było szczególnie widoczne w przypadkach nawracającego stosowania antybiotyków, dla przykładu częstość wykupywania antybiotyku po raz dziesiąty zmniejszyła się o 39% (95% CI: 36–41). Częstość zakładania dreników tympanostomijnych zmniejszyła się o 14,8% (95% CI: 13,1–16,5) – z 5,41/100 osobolat w grupie kontrolnej do 4,56/100 osobolat wśród dzieci objętych programem szczepień.
Autorzy badania wyciągnęli wniosek, że po wprowadzeniu szczepień dzieci przeciwko pneumokokom 10-walentą szczepionką odnotowano mniejsze zużycie antybiotyków i rzadsze zakładanie dreników tympanostomijnych. Choć uzyskane wartości redukcji są stosunkowo małe, z punktu widzenia zdrowia publicznego efekt bezwzględny jest istotny ze względu na częste przepisywanie antybiotyków i epidemiologię powikłań ZUŚ.
