Podróż do krajów rozwijających się – jak przygotować rodzinę z dziećmi?

Data utworzenia:  23.04.2009
Aktualizacja: 26.06.2012
Preparing families with children travelling to developing countries
John C. Christenson
Paediatric Annals, 2008; 37: 806–813

Podróżowanie do różnych krajów daje wiele przyjemności. Nie powinny jej zakłócać choroby, wizyty u lekarzy ani okresy upośledzonej sprawności. Zachorowaniu na zimnicę, żółtą gorączkę, biegunkę podróżnych oraz WZW typu A można zapobiec. Wykonując szczepienia, przepisując leki profilaktyczne oraz prowadząc edukację dotyczącą zapobiegania zakażeniom, lekarz może przynajmniej częściowo zagwarantować dzieciom i ich rodzicom przyjemną i dającą zadowolenie podróż.

Zapamiętaj!

  • Zimnica, biegunka, zapalenie wątroby czy żółta gorączka to częste problemy osób podróżujących do krajów rozwijających się, którym można zapobiec.
  • Przed podróżą należy poznać zagrożenia zdrowotne charakterystyczne dla danego obszaru i zawczasu zastosować odpowiednie metody zapobiegania zakażeniom (np. szczepienia).
  • Warunkiem wjazdu do niektórych państw jest udokumentowane certyfikatem szczepienie przeciw żółtej gorączce.
  • Podróż na tereny występowania zimnicy wymaga ścisłego przestrzegania profilaktyki farmakologicznej (zależnej od lokalnego szczepu zarodźca) oraz metod zapobiegania ukąszeniom przez owady.
  • Z powodu przeważającej etiologii bakteryjnej biegunka podróżnych często wymaga antybiotykoterapii. Podstawowym elementem jej leczenia jest nawadnianie doustne odpowiednim preparatem.
  • Wystąpienie po podróży objawów chorobowych zawsze wymaga uwzględnienia chorób tropikalnych w diagnostyce różnicowej.
  • Pełna treść artykułu jest dostępna w publikacji: Medycyna Praktyczna Pediatria 2009/3

    Komentarz

    W artykule poruszono bardzo ważny i aktualny problem przygotowania rodziny z małymi dziećmi do podróży. Światowa Agencja Turystyki szacuje, że w 2010 roku liczba osób podróżujących przekroczy miliard.[1] Coraz częściej wyjazdy wakacyjne to nie tylko wypoczynek w Polsce. Wielkim powodzeniem cieszą się wyjazdy w regiony egzotyczne, do krajów o klimacie tropikalnym, do stref malarycznych. Wyjazdy, zwłaszcza do krajów rozwijających się, w regionach tropikalnych wiążą się z niebezpieczeństwem zachorowania na chorobę zakaźną. Ryzyko zależy od regionu świata, charakteru podróży i czasu jej trwania. Egzotycznym podróżom nie zawsze towarzyszy świadomość zagrożeń, zwłaszcza dla małych dzieci.[2] O zagrożeniach zdrowotnych nie informują biura podróży. Rodzice również nie zawsze zdają sobie sprawę z ryzyka, jakie niosą ze sobą podróże. Nie zawsze też wiedzą, gdzie szukać takich informacji, i co za tym idzie, nie zawsze zwracają się do właściwych placówek ochrony zdrowia. Bywa, że jedynym źródłem informacji, często niewłaściwych, jest internet. Rzetelne informacje są zamieszczane na stronach internetowych WHO, Zakładu Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni i Głównego Inspektoratu Sanitarnego (GIS). Regulacje prawne dotyczące szczepień można znaleźć na stronie internetowej: http://www.cdc.gov/travel. Aktualizowana lista krajów endemicznego występowania żółtej gorączki jest publikowana na stronie internetowej WHO: http://www.who.int.[3] Za bardzo cenne uważam zamieszczenie w tekście informacji dotyczących generalnych zasad zachowania się w tropiku.

    Autor artykułu uważa, że informacji dotyczących szczepień ochronnych, profilaktyki zimnicy i biegunki podróżnych powinien udzielić pediatra lub lekarz rodzinny. Nie każdy lekarz w Polsce ma doświadczenie w medycynie podróży, ale zawsze może ocenić stan zdrowia rodziny planującej podróż, uzupełnić szczepienia obowiązkowe i zlecić wykonanie niektórych szczepień zalecanych (np. przeciwko odrze, WZW typu B). Obecnie w Polsce zwiększa się liczba osób podróżujących zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu A. Do krajów o dużym ryzyku zakażenia się wirusem wywołującym tę chorobę należą: Egipt, Indie, Chiny. CDC i WHO zalecają szczepienia przeciwko WZW typu A przede wszystkim turystom wyjeżdżającym do krajów o dużej zapadalności na WZW typu A.[4,5] GIS umieścił tę chorobę na liście najistotniejszych zagrożeń ze strony biologicznych czynników chorobotwórczych w sezonie letnim. Istotne są uwagi dotyczące innych szczepień ochronnych (przeciwko durowi brzusznemu, poliomyelitis czy meningokokom). Niewiedza lub lekceważenie (tzw. hazard zdrowotny) może się skończyć ciężką, zagrażającą życiu chorobą, a nawet zgonem. Planując podróż do krajów tropikalnych, należy skorzystać z porady specjalisty w poradni chorób tropikalnych. Z uwagi na narastającą lekooporność profilaktykę przeciwmalaryczną zawsze trzeba dobierać indywidualnie. Warto przypomnieć, że większość leków stosowanych w profilaktyce zimnicy nie jest zarejestrowana i sprowadza się je w ramach importu docelowego. Zarejestrowane i dostępne są: chlorochina, doksycyklina, pirymetamina i atowakwon z proguanilem. Ten ostatni preparat jest dostępny wyłącznie w postaci tabletek dla dorosłych, można je jednak dzielić.[6] Istotne są uwagi dotyczące profilaktyki ukąszeń owadów i biegunki podróżnych. Trudno nie zgodzić się z autorem, że każdy niepokojący objaw po powrocie z podróży wymaga natychmiastowej konsultacji medycznej. Nie warto lekceważyć zagrożeń związanych z podróżami. Nie wszystkie zagrożenia zdrowotne można przewidzieć, ale wielu można zapobiec, stosując podstawowe zasady higieny i szczepienia ochronne. Dzięki odpowiednio zaplanowanej, indywidualnie dopasowanej profilaktyce przed podróżą wakacje będą nie tylko przyjemne, ale i bezpieczne.

    dr med. Ewa Duszczyk
    Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego
    Warszawski Uniwersytet Medyczny

    Piśmiennictwo do komentarza

    1. Word Tourism Organization: Tourism highlights. http://www.worldtourism.org
    2. Mackell S.M.: Vaccinations for the pediatric travel. Clin. Infect. Dis., 2003; 37: 1508–1516
    3. CDC Health Information for International Travel 2008-02-17. http://www.cdc.gov/travel/yellowbook
    4. CDC. Update: Prevention of Hepatitis A After Exposure to Hepatitis A Virus and in International Travelers. Updated Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR, 2007; 56 (41): 1080–1084
    5. Duszczyk E., Talarek E.: Routine and Recommended Vaccinations for Travellers. Internat. Marit. Health, 2008, 59, 1–4
    6. Pawłowski Z. i Knap J. (red.): Profilaktyka, diagnostyka i leczenie malarii. Bielsko-Biała, alfa-medica Press, 2004

    Wybrane treści dla pacjenta
    • Zespół krótkiego jelita
    • Odma opłucnowa u dzieci
    • Malaria
    • Wady zgryzu u dzieci
    • Szczepienia przed wyjazdem do Afryki Północnej
    • Biegunka bakteryjna
    • Wady zgryzu - informacje ogólne
    • Badanie ostrości wzroku u dzieci
    • Infekcje dróg oddechowych u dzieci
    • Zespół ślepej pętli jelitowej

    Reklama

    Napisz do nas

    Zadaj pytanie ekspertowi, przyślij ciekawy przypadek, zgłoś absurd, zaproponuj temat dziennikarzom.
    Pomóż redagować portal.
    Pomóż usprawnić system ochrony zdrowia.

    Przegląd badań