U pacjentki z potwierdzonym zespołem antyfosfolipidowym i świeżą proksymalną zakrzepicą żył głębokich postępowaniem o najlepiej udokumentowanej skuteczności jest:
Prawidłowa odpowiedź: zastosowanie terapeutycznych dawek heparyny drobnocząsteczkowej oraz doustnie preparatu antagonisty witaminy K przez ≥5 dni po czym odstawienie heparyny po uzyskaniu INR>2,0 przez dwa kolejne dni.
Komentarz
Leczenie początkowe zakrzepicy żylnej u chorych z zespołem antyfosfolipidowym nie odbiega od terapii stosowanej w przypadku chorych bez tego zespołu: podaje się heparynę drobnocząsteczkową, zwykle jednocześnie z doustnym lekiem z grupy antywitaminy K. Leczenie należy kontynuować przynajmniej od 4 do 5 dni, aż do chwili osiągnięcia terapeutycznego zakresu INR 2,0-3,0 przez dwa kolejne dni.
W szczególnych sytuacjach zaleca się podawanie heparyny niefrakcjonowanej, zwłaszcza w przypadku konieczności szybkiego, pełnego odwrócenia działania heparyny za pomocą siarczanu protaminy.
Takie leczenie zakrzepicy stosuje się u kobiet z zespołem antyfosfolipidowym podczas ciąży, należy jednak pamiętać o szkodliwości podawania antywitaminy K w tym okresie (zwłaszcza we wczesnej ciąży).
Obecnie trwają badania oceniające skuteczność DA non-VKA - które jednak nie są zalecane u chorych z zespołem antyfosfolipidowym. U tych chorych opisywane są nawet przypadki nawrotów zakrzepicy po zastosowaniu DA non-VKA1,2.
Piśmiennictwo:
1. Cohen H., Doré C.J., Clawson S. et al.: Rivaroxaban in antiphospholipid syndrome (RAPS) protocol: a prospective, randomized controlled phase II/III clinical trial of rivaroxaban versus warfarin in patients with thrombotic antiphospholipid syndrome, with or without SLE. Lupus 2015; 24 (10): 1087-1094.
2. Win K., Rodgers G.M.: New oral anticoagulants may not be effective to prevent venous thromboembolism in patients with antiphospholipid syndrome. Am. J. Hematol. 2014; 89 (10): 1017. Epub 2014 Sep 2.