medycyna praktyczna dla lekarzy
medycyna praktyczna dla lekarzy
|
Postać kliniczna |
Wiek (lata) |
Leczenie z wyboru |
Leczenie drugiego wyboru |
Leczenie alternatywne |
|
rumień wędrujący i inne postacie boreliozy bez zajęcia narządów (np. rumień rozsiany, rzekomy chłoniak limfocytowy skóry, nieswoiste objawy grypopodobne po ukłuciu przez kleszcza)a |
<9 |
amoksycylina <33 kg mc.: 30 mg/kg mc. co 8 h p.o. przez 21 dni ≥33 kg mc.: 1000 mg co 8 h p.o. przez 21 dni |
azytromycyna <50 kg mc.: 10 mg/kg mc. co 24 h p.o. przez 17 dni ≥50 kg mc.: 500 mg co 24 h p.o. przez 17 dni |
– |
|
9–12 |
doksycyklinab <45 kg mc.: w 1. dniu 2,5 mg/kg mc. co 12 h p.o., następnie 2,5 mg/kg mc. co 24 h (lub 1,25 mg/kg mc. co 12 h) p.o. łącznie przez 21 dni (w cięższych przypadkach 5 mg/kg mc./24 h przez 21 dni) ≥45 kg mc.: 100 mg co 12 h lub 200 mg co 24 h p.o. przez 21 dni |
amoksycylina <33 kg mc.: 30 mg/kg mc. co 8 h p.o. przez 21 dni ≥33 kg mc.: 1000 mg co 8 h p.o. przez 21 dni |
azytromycyna <50 kg mc.: 10 mg/kg co 24 h p.o. przez 17 dni ≥50 kg mc.: 500 mg co 24 h p.o. przez 17 dni |
|
|
>12 lat |
doksycyklina 100 mg co 12 h lub 200 mg co 24 h p.o. przez 21 dni |
amoksycylina 1000 mg co 8 h p.o. przez 21 dni |
azytromycyna 500 mg co 24 h p.o. przez 17 dni |
|
|
borelioza z zajęciem nerwów czaszkowych lub obwodowego układu nerwowego (zapalenie, niedowład, porażenie)c |
<9 |
amoksycylina <33 kg mc.: 30 mg/kg mc. co 8 h p.o. przez 21 dni ≥33 kg mc.: 1000 mg co 8 h p.o. przez 21 dni |
– |
– |
|
9–12 |
doksycyklinab <45 kg mc.: w 1. dniu 2,5 mg/kg mc. co 12 h p.o., następnie 2,5 mg/kg mc. co 24 h (lub 1,25 mg/kg mc. co 12 h) p.o. łącznie przez 21 dni (w cięższych przypadkach 5 mg/kg mc./24 h przez 21 dni) ≥45 kg mc.: 100 mg co 12 h lub 200 mg co 24 h p.o. przez 21 dni |
amoksycylina <33 kg mc.: 30 mg/kg mc. co 8 h p.o. przez 21 dni ≥33 kg mc.: 1000 mg co 8 h p.o. przez 21 dni |
– |
|
|
>12 |
doksycyklina 100 mg co 12 h lub 200 mg co 24 h p.o. przez 21 dni |
amoksycylina 1000 mg co 8 h p.o. przez 21 dni |
– |
|
|
borelioza z zajęciem OUN |
<9 |
ceftriakson 80 mg/kg mc. co 24 h (maks. 4,0 g/24 h) i.v. przez 21 dni |
– |
– |
|
9–12 |
ceftriakson 80 mg/kg mc. co 24 h (maks. 4,0 g/24 h) i.v. przez 21 dni |
doksycyklinab <45 kg mc.: w 1. dniu 2,5 mg/kg mc. co 12 h p.o., następnie 2,5 mg/kg mc. co 24 h (lub 1,25 mg/kg mc. co 12 h) p.o. łącznie przez 21 dni (w cięższych przypadkach 5 mg/kg mc./24 h przez 21 dni) ≥45 kg mc.: 100 mg co 12 h lub 200 mg co 24 h p.o. przez 21 dni |
– |
|
|
>12 |
ceftriaksond 2 g co 12 h lub 4 g co 24 h i.v. przez 21 dni |
doksycyklina 100 mg co 12 h lub 200 mg co 24 h p.o. przez 21 dni |
|
|
|
boreliozowe zapalenie stawów przewlekłe zanikowe zapalenie skórye |
<9 |
amoksycylinaf <33 kg mc.: 30 mg/kg mc. co 8 h p.o. przez 28 dni ≥33 kg mc.: 1000 mg co 8 h p.o. przez 28 dni |
ceftriakson 80 mg/kg mc. co 24 h (maks. 2,0 g/24 h) i.v. przez 28 dni |
|
|
9–12 |
doksycyklinab <45 kg mc.: w 1. dniu 2,5 mg/kg mc. co 12 h p.o., następnie 2,5 mg/kg mc. co 24 h (lub 1,25 mg/kg mc. co 12 h) p.o. łącznie przez 28 dni (w cięższych przypadkach 5 mg/kg mc./24 h przez 28 dni) ≥45 kg mc.: 100 mg co 12 h lub 200 mg co 24 h p.o. przez 28 dni |
amoksycylinaf <33 kg mc.: 30 mg/kg mc. co 8 h p.o. przez 28 dni ≥33 kg mc.: 1000 mg co 8 h p.o. przez 28 dni |
ceftriakson 80 mg/kg mc. co 24 h (maks. 2,0 g/24 h) i.v. przez 28 dni |
|
|
>12 |
doksycyklina 100 mg co 12 h lub 200 mg co 24 h p.o. przez 28 dni |
amoksycylinaf 1000 mg co 8 h p.o. przez 28 dni |
ceftriakson 80 mg/kg mc. co 24 h (maks. 2,0 g/24 h) i.v. przez 28 dni |
|
|
boreliozowe zapalenie mięśnia sercowegog |
<9 |
ceftriakson 80 mg/kg mc. co 24 h (maks. 2,0 g/24 h) i.v. przez 21 dni |
– |
– |
|
9–12 |
doksycyklinab <45 kg mc.: w 1. dniu 2,5 mg/kg mc. co 12 h p.o., następnie 2,5 mg/kg mc. co 24 h (lub 1,25 mg/kg mc. co 12 h) p.o. łącznie przez 21 dni (w cięższych przypadkach 5 mg/kg mc./24 h przez 21 dni) ≥45 kg mc.: 100 mg co 12 h lub 200 mg co 24 h p.o. przez 21 dni |
ceftriakson 80 mg/kg mc. co 24 h (maks. 2,0 g/24 h) i.v. przez 21 dni |
– |
|
|
>12 |
doksycyklina 100 mg co 12 h lub 200 mg co 24 h p.o. przez 21 dni |
ceftriakson 2,0 g co 24 h i.v. przez 21 dni |
– |
|
|
boreliozowe zapalenie mięśnia sercowego i stan chorego hemodynamicznie niestabilny |
<9 |
j.w. |
– |
– |
|
9–12 |
ceftriakson 80 mg/kg mc. co 24 h (maks. 2,0 g/24 h) i.v. przez 21 dni |
– |
– |
|
|
>12 |
ceftriaksond 2,0 g co 24 h i.v. przez 21 dni |
– |
– |
|
|
a Wg wytycznych Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych (PTELChZ) z 2018 r. za lek pierwszego wyboru w leczeniu tych postaci uznano – obok doksycykliny i amoksycyliny – także aksetyl cefuroksymu w dawce 15 mg/kg mc. p.o. co 12 h (maks. 500 mg co 12 h). b Zastosowanie doksycykliny w leczeniu boreliozy u dzieci ≥9. rż. jest bezpieczną i uznaną praktyką we wskazaniach, w których jest ona leczeniem pierwszego wyboru u dorosłych, pomimo braku w Polsce formalnej rejestracji leku w tej grupie wiekowej (w Stanach Zjednoczonych doksycyklina jest zarejestrowana >8. rż.). c Wg wytycznych PTELChZ z 2018 r. za lek pierwszego wyboru w leczeniu tych wczesnych postaci neuroboreliozy uznano ceftriakson (dawka jak w postaci z zajęciem OUN), a doksycyklinę wymieniono dodatkowo tylko w przypadku zajęcia nerwów czaszkowych i bólu korzeniowego. PTELChZ w takich przypadkach nie zaleca natomiast amoksycyliny. d Po uzyskaniu poprawy można rozważyć, aby leczenie rozpoczęte ceftriaksonem i.v. dokończyć doksycykliną p.o. e Praktycznie nie występuje u dzieci. W wytycznych PTELChZ z 2018 r. wśród leków skutecznych w leczeniu tej późnej postaci boreliozy wymieniono dodatkowo (tzn. oprócz uwzględnionych powyżej) także aksetyl cefuroksymu (500 mg p.o. co 12 h). f Wytyczne PTELChZ z 2018 r. nie wymieniają amoksycyliny jako leku pierwszego wyboru w leczeniu zapalenia stawów, a zalecają ceftriakson lub doksycyklinę. g W zapaleniu mięśnia sercowego (lub boreliozy u chorego z inną chorobą serca) nie należy stosować azytromycyny z uwagi na wydłużenie odstępu QT i ryzyko ciężkich zaburzeń rytmu serca. Opracowano na podstawie: 1) National Institute for Health and Care Excellence: NICE guideline: Lyme disease (2018). nice.org.uk/guidance/ng95; 2) Pancewicz S.A., Moniuszko-Malinowska A., Garlicki A.M. i wsp.: Diagnostyka i leczenie boreliozy z Lyme. Standardy Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, 2018: www.pteilchz.org.pl/wp-content/uploads/2018/11/borelioza_z_lyme_2018.pdf i.v. – dożylnie, p.o. – doustnie, OUN – ośrodkowy układ nerwowy |
||||