Tabela. Grupy ryzyka niedoboru witaminy D, w których wskazane jest oznaczenie 25(OH)D

Grupa zaburzeń

Choroby i stany zwiększające ryzyko

układ kostny

krzywica, osteomalacja, osteoporoza, ból kostny, deformacje kostne, wady postawy, nawracające złamania niskoenergetyczne, jałowe martwice kości

gospodarka wapniowo–fosforanowa

zaburzenia kalcemii, fosfatemii, kalciuria, fosfaturia, hipofosfatazja, hiperfosfatazja

układ pokarmowy, zaburzenia odżywiania i wchłaniania

zaburzenia wchłaniania, długotrwałe diety eliminacyjne (np. w alergii na białko mleka krowiego), nietolerancja laktozy, całkowite żywienie pozajelitowe, zaburzenia odżywiania (np. jadłowstręt psychiczny), mukowiscydoza, przewlekłe zapalne choroby jelit

przewlekła niewydolność wątroby, cholestaza, stan po przeszczepieniu wątroby, niealkoholowe stłuszczenie wątroby

nerki

przewlekła niewydolność nerek w 3–5 stadium lub stan po przeszczepieniu nerki, kamica nerkowa, nefrokalcynoza, zespół nerczycowy

układ wewnątrzwydzielniczy, zaburzenia metaboliczne

nadczynność i niedoczynność przytarczyc, nadczynność i niedoczynność tarczycy, autoimmunologiczne zapalenie tarczycy (choroba Hashimoto), cukrzyca typu 1, somatotropinowa niedoczynność przysadki, autoimmunizacyjne zespoły wielogruczołowe, zaburzenia gospodarki lipidowej, zespół metaboliczny

zaburzenia somatyczne

niskorosłość, nadmierny wzrost, otyłość, wyniszczenie

układ nerwowy

opóźnienie rozwoju psychoruchowego, upośledzenie umysłowe

mózgowe porażenie dziecięce, stwardnienie rozsiane, autyzm, padaczka, drgawki o nieustalonej etiologii, miopatia, dystrofia mięśniowa

układ sercowo–naczyniowy

ciężkie nieskorygowane wrodzone wady serca, nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca

zapalne choroby tkanki łącznej

MIZS, RZS, toczeń rumieniowaty układowy, zapalenie skórno–mięśniowe, twardzina układowa

nowotwory

nowotwory złośliwe układu krwiotwórczego, chłonnego i innych narządów, stan po leczeniu nowotworów złośliwych

choroby alergiczne

astma, AZS

leki podawane przewlekle

przedłużona glikokortykosteroidoterapia (dawka prednizonu ≥7 mg/24 h)

leki przeciwpadaczkowe, ketokonazol, leki przeciwretrowirusowe

inne

niektóre pierwotne niedobory odporności, choroby ziarniniakowe (gruźlica, sarkoidoza), przewlekłe unieruchomienie

AZS – atopowe zapalenie skóry, MIZS – młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów, RZS – reumatoidalne zapalenie stawów