Tabela 5. Dawki początkowe opioidów stosowane u nieleczonych wcześniej dzieci w zależności od wieku wg zaleceń WHO z 2012 roku

Lek

Droga podania

Dawka początkowa

noworodki od urodzenia do 30. dnia życia

morfina

iniekcja i.v.a

25–50 µg/kg mc. co 6 h

iniekcja s.c.

infuzja i.v.

pierwszy bolusa 25–50 µg/kg mc., następnie wlew ciągły z prędkością 5–10 µg/kg mc./h

fentanylb

iniekcja i.v.c

1–2 µg/kg mc. co 2–4 h

infuzja i.v.

pierwszy bolusc 1–2 µg/kg mc., następnie wlew ciągły z prędkością 0,5–1 µg/kg mc./h

niemowlęta (od 1. mż. do ukończenia 12. mż.)

morfina

p.o. (preparat szybko działający)

80–200 µg/kg mc. co 4 h

iniekcja i.v.a

1.–6. mż.: 100 µg/kg mc. co 6 h

>6.–12. mż.: 100 µg/kg mc. co 4 h (maks. 2,5 mg/dawkę)

iniekcja s.c.

infuzja i.v.

1.–6. mż.: pierwszy bolusa 50 µg/kg mc., następnie wlew ciągły z prędkością 10–30 µg/kg mc./h

>6.–12. mż.: pierwszy bolusa 100–200 µg/kg, następnie wlew ciągły z prędkością 20–30 µg/kg mc./h

infuzja s.c.

1.–3. mż.: 10 µg/kg mc./h

>3.–12. mż.: 20 µg/kg mc./h

fentanylb

iniekcja i.v.c

1–2 µg/kg mc. co 2–4 h

infuzja i.v.

pierwszy bolusc 1–2 µg/kg mc., następnie wlew ciągły z prędkością 0,5–1 µg/kg mc./h

oksykodon

p.o. (preparat szybko działający)

50–125 µg/kg mc. co 4 h

dzieci >12. mż. do ukończenia 12. rż.

morfina

p.o. (preparat szybko działający)

1.–2. rż.: 200–400 µg/kg mc. co 4 h

3.–12. rż.: 200–500 µg/kg mc. co 4 h

p.o. (preparat o przedłużonym uwalnianiu)

200–800 µg/kg mc. co 12 h (lub co 8 hd)

iniekcja i.v.a

1.–2. rż.: 100 µg/kg mc. co 4 h

3.–12. rż.: 100–200 µg/kg mc. co 4 h

iniekcja s.c.

infuzja i.v.

pierwszy bolusa 100–200 µg/kg mc., następnie wlew ciągły z prędkością 20–30 µg/kg mc./h

infuzja s.c.

20 µg/kg mc./h

fentanylb

iniekcja i.v.c

1–2 µg/kg mc. co 30–60 min

infuzja i.v.

pierwszy bolusc 1–2 µg/kg mc., następnie wlew ciągły z prędkością 1 µg/kg mc./h

hydromorfone (niedostępny w Polsce)

p.o. (preparat szybko działający)

30–80 µg/kg mc. co 3–4 h (maks. 2 mg/dawkę)

iniekcja i.v.f lub s.c.

15 µg/kg mc. co 3–6 h

metadong

p.o. (preparat szybko działający)

100–200 µg/kg mc. co 4 h przez pierwsze 2–3 dawki, następnie co 6–12 h (maks. 5 mg/dawkę inicjującą)h; dawka nie zależy od drogi podania

iniekcja i.v.i lub s.c.

oksykodon

p.o. (preparat szybko działający)

125–200 µg/kg mc. co 4 h (maks. 5 mg/dawkę)

p.o. (preparat o przedłużonym uwalnianiu)

5 mg co 12 hj

a Morfinę i.v. podaje się powoli, co najmniej przez 5 min.

b Podane dawki fentanylu dla noworodków są zgodne z zasadami stosowania leku w bólu pooperacyjnym i w sedacji. U noworodków niewymagających respiratora należy zastosować mniejszą dawkę (konieczna jest konsultacja anestezjologa).

c Fentanyl i.v. podaje się powoli, co najmniej przez 3–5 min.

d U niektórych dzieci w wieku szkolnym konieczne jest skrócenie przerw między kolejnymi dawkami do 8 h (ból końca dawki), co wynika ze specyficznej farmakokinetyki morfiny w tym okresie życia.

e Hydromorfon należy do opioidów silnie działających o wysokim współczynniku zamiany dawki doustnej na dożylną, dlatego należy zachować szczególną ostrożność przy zmianie drogi podania leku, a przelicznik przy zamianie postaci podawanej parenteralnie na doustną może przekraczać wartość 5.

f Hydromorfon i.v. podaje się powoli, co najmniej przez 2–3 min.

g Osobnicza zmienność farmakokinetyki metadonu i skomplikowany metabolizm leku w organizmie powodują, że preparat należy podawać ostrożnie i tylko pod nadzorem doświadczonych osób.

h Dawkę metadonu należy zwiększać tak jak dawki innych opioidów podczas ich stosowania. Jednak w związku z niemożliwą do przewidzenia kumulacją leku (wybitna zmienność osobnicza farmakokinetyki substancji), już po 2–3 dniach stosowania konieczne może być zmniejszenie dawki początkowej metadonu nawet o 50%. U takich osób kolejne dawki leku zwiększa się w co najmniej tygodniowych odstępach i maks. o 50% w stosunku do zaplanowanej wcześniej (wyjściowo) wartości.

i Metadon i.v. podaje się powoli, co najmniej przez 3–5 min.

j U dzieci z masą ciała >30 kg i zdolnych do połykania tabletek.