Tabela 1. Podsumowanie aktualnych zaleceń dotyczących spożycia omega-3 LCPUFA

Koletzko i wsp. 20061

Dyrektywa UE 20062

EFSA 20093/20104

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne 20105

Stanowisko Grupy Ekspertów 20106

ogólna populacja

EFSA 2010

1–2 porcje tłustych ryb tygodniowo

lub ok. 250 mg/24 h omega-3 LCPUFA

ciąża i laktacja

min. 200 mg/24 h DHA, np. spożywając tłuste ryby (1–2 porcje/tydz.)

nie obserwowano działań niepożądanych po spożyciu DHA w ilości 1 g/24 h oraz omega-3 LCPUFA w ilości 2,7 g/24 h

EFSA 2010

jak w ogólnej populacji, dodatkowo 100–200 mg/24 h DHA

DHA 500 mg/24 h (w przypadku spożycia małej ilości ryb i innych źródeł DHA)

w przypadku ryzyka porodu przedwczesnego: 1000 mg DHA /24 h; nie wykazano żadnych działań niepożądanych po spożyciu DHA w ilości ≥1000 mg/24 h

min. 200 mg/24 h DHA

w przypadku spożycia małej ilości ryb sugeruje się suplementację w 2–3 razy większej dawce

potwierdzono bezpieczeństwo znacznie większych dawek (do 1 g/24 h DHA i 2,7 g/24 h oleju rybiego)

niemowlęta karmione piersią

karmienie piersią pokrywa zapotrzebowanie na LCPUFA

nie zaleca się dodatkowej suplementacji DHA

mleko modyfikowane

jeżeli dodaje się LCPUFA, to:

omega-3 LCPUFA <1% całkowitej ilości

KT: n-6 LCPUFA <2% KT; EPA <DHA; DHA <n-6 LCPUFA

EFSA 2009

oświadczenie zdrowotne: DHA przyczynia się do prawidłowego rozwoju ostrości widzenia u niemowląt; DHA min. 0,3% całkowitej ilości KTa

taką ilość można łatwo pokryć, stosując dobrze zbilansowną dietę

zgodnie z dyrektywą UE

niemowlęta i małe dzieci

karmienie mlekiem modyfikowanym zawierającym DHA w ilości 0,2–0,5% całkowitej zawartości KT; AA – co najmniej tyle samo co DHA, EPA <DHA

po 6. mż. zaleca się podawanie pokarmów z LCPUFA (aktualnie nie można określić optymalnej ilości)

EFSA 2010

6.–24. mż.: DHA 100 mg/24 h

suplementacja DHA może być korzystna, gdy spożycie DHA z pokarmem jest niewystarczające

2.–18. rż.

EFSA 2010

1–2 porcje tłustych ryb tygodniowo

lub ok. 250 mg/24 h omega-3 LCPUFA

dzieci do 3. rż. 150–200 mg/24 h

u dzieci, które nie spożywają regularnie ryb, należy uwzględnić suplementację

hydrolizaty białka o znacznym stopniu hydrolizy

rozważyć podawanie odpowiedniej ilości DHA, jeśli go nie zawierają

wcześniaki

nie

a Dotyczy niemowląt urodzonych o czasie, karmionych sztucznie do 12. mż. oraz niemowląt karmionych piersią, a następnie sztucznie do 12. mż.

Piśmiennictwo

  1. Koletzko B., Lien E., Agostoni C. i wsp., World Association of Perinatal Medicine Dietary Guidelines Working Group: The roles of long-chain polyunsaturated fatty acids in pregnancy, lactation and infancy: review of current knowledge and consensus recommendations. J. Perinat. Med., 2008; 36 (1): 5–14
  2. Commission Directive 2006/141/EC of 22 December 2006 on infant formulae and follow-on formulae and amending Directive 1999/21/EC
  3. EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition, and Allergies (NDA). Lipil® and visual development – Scientific substantiation of a health claim related to Lipil® and visual development pursuant to Article14 of Regulation (EC) No 1924/2006[1]
  4. EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition, and Allergies (NDA). Scientific Opinion on Dietary Reference Values for fats, including saturated fatty acids, polyunsaturated fatty acids, monounsaturated fatty acids, trans fatty acids, and cholesterol
  5. Zespół Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego: Rekomendacje Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie stosowania kwasów omega-3 w położnictwie. Ginekol. Pol., 2010; 81: 467–469
  6. Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie suplementacji kwasu dokozaheksaenowego i innych kwasów tłuszczowych omega-3 w populacji kobiet ciężarnych, karmiących piersią oraz niemowląt i dzieci do lat 3. Pediatr. Pol., 2010; 85: 597–603