Tabela 27.1-1. Zestawienie kompetencji prawnych lekarzy pracujących w POZ w zależności od spełniania przez nich kryteriów lekarza POZ, lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub innych (stan prawny na 9.01.2023 r.)

 

Rodzaj uprawnienia

Lekarz POZ

Lekarz UZ

Inny lekarz

Wydawanie zaświadczeń/orzeczeń do określonych w przepisach celów

orzeczenia związane z postępowaniem rekrutacyjnym do szkół publicznych (na podstawie przepisów Prawo Oświatowe, p. Jakie dodatkowe obowiązki zostały nałożone na lekarzy POZ zgodnie z aktualnie obowiązującym prawem oświatowym? – przyp. red.)

 

 

 

a) orzeczenie lekarskie o stanie zdrowia umożliwiającym podjęcie nauki w oddziale i szkole sportowej oraz oddziale i szkole mistrzostwa sportowegoa

+

b) orzeczenie lekarskie o bardzo dobrym stanie zdrowia umożliwiającym podjęcie nauki w liceum prowadzonym przez Ministra Obrony Narodowej albo oddziale przygotowania wojskowego w publicznej szkole ponadpodstawowejb

+

c) zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do podjęcia kształcenia w szkole lub placówce artystycznejc

+

d) zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia umożliwiającym podjęcie nauki w przedszkolu/szkole lub oddziale przedszkolnym/ szkolnym, placówce oświatowo-wychowawczej, do kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych lub odbycie kwalifikacyjnego kursu zawodowegod

+

orzeczenie lekarskie o stanie zdrowia umożliwiającym bezpieczne uczestnictwo we współzawodnictwie sportowym, orzeczenie o zdolności do uprawiania danego sportue (p. Badania sportowe w POZ – przyp. red.)

– u dzieci i młodzieży do ukończenia 19. rż. (na podstawie bilansu zdrowia oraz posiadanej dokumentacji medycznej) oraz
– u zawodników pomiędzy 19. a 23. rż. (na podstawie posiadanej dokumentacji medycznej)

lekarz UZ w ramach AOS (poradni medycyny sportowej)

lekarz posiadający kwalifikacje określone w przepisach rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 lipca 2016 r. w sprawie kwalifikacji lekarzy uprawnionych do wydawania zawodnikom orzeczeń lekarskich o stanie zdrowia oraz zakresu i częstotliwości wymaganych badań lekarskich niezbędnych do uzyskania tych orzeczeń (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r., poz. 812)

zaświadczenie o stanie zdrowia ucznia chorego przewlekle lub niesprawnego czasowo wymagającego dostosowania warunków/formy zdawania egzaminów – maturalnych, ósmoklasistyf

+

+

+

zaświadczenie lekarskie zawierające opis stanu zdrowia do postępowania w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, wniosku o świadczenie uzupełniająceg

+

+

lekarz, pod którego opieką znajduje się dziecko lub osoba, która ukończyła 16. rż.

zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do wykonywania funkcji ławnikah (p. Zaświadczenie dla kandydata do sprawowania pieczy zastępczej lub do przysposobienia dziecka. Prawne i faktyczne podstawy – przyp. red.)

+

zaświadczenie stwierdzające, że stan zdrowia osoby, która udzieliła pełnomocnictwa pocztowego do odbioru przesyłek w placówce pocztowej, uniemożliwia lub w znacznym stopniu utrudnia osobiste odebranie pisma w placówce pocztoweji

+

zaświadczenie o zdolności do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, pełnienia funkcji rodziny zastępczej oraz prowadzenia rodzinnego domu dzieckaj (p. Zaświadczenie dla kandydata do sprawowania pieczy zastępczej lub do przysposobienia dziecka. Prawne i faktyczne podstawy – przyp. red.)

+

zaświadczenie lekarskie o pozostawaniu przez kobietę pod opieką medyczną nie później niż od 10. tc. do porodu (dodatek z tytułu urodzenia dziecka)k

+

+

+

zaświadczenie lekarskie o ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniu albo nieuleczalnej chorobie zagrażającej życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu (jednorazowe świadczenie z tytułu urodzenia się żywego dziecka)l

lekarz UZ posiadający specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej

zaświadczenie lekarskie o ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniu albo nieuleczalnej chorobie zagrażającej życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu (korzystanie poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej/z aptek, dostęp bez skierowania do AOS, wyroby medyczne bez uwzględnienia okresów użytkowania)m (p. Który pacjent ma prawo do ulg wynikających z ustawy „Za życiem”? Czy dziecko, które w chwili wejścia ustawy jest w dobrym stanie ogólnym, prawidłowo się rozwija, jednak w wywiadzie ma powikłany okres okołoporodowy (zamartwica, ciężkie niedotlenienie, stan po reanimacji po urodzeniu), ma prawo do zniżek? Czy lekarz powinien wziąć pod uwagę rozpoznanie z kart informacyjnych noworodka sprzed lat („stan ogólny ciężki”)? – przyp. red.)

+

lekarz UZ posiadający specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii, neonatologii, pediatrii, neurologii dziecięcej, kardiologii dziecięcej lub chirurgii dziecięcej

zaświadczenie lekarskie o konieczności sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz niezamieszkującymi wspólnie matką, ojcem lub rodzeństwem (do wniosku o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej, np. dopłaty do leków, pomoc opiekunki w domach)n

+

+

orzeczenie o braku przeciwwskazań do wykonywania prac, w przypadku których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby (orzeczenie sanitarno-epidemiologiczne)o (p. Badania do celów sanitarno-epidemiologicznych. Praktyczny punkt widzenia – przyp. red.)

+

lekarze wykonujący zadania służby medycyny pracy

zaświadczenie lekarskie o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodziniep (p. Do kogo należy wykonywanie obdukcji lekarskich (dziecko pobite) – do lekarza POZ czy lekarza medycyny sądowej? – przyp. red.)

+

+

+

Wystawianie recept i innych dokumentów

Karta Diagnostyki i Leczenia Onkologicznego (DiLO)q

+

lekarz udzielający ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych, lekarz udzielający świadczeń szpitalnych albo świadczeń w ramach programów zdrowotnych

lekarz udzielający ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych, lekarz udzielający świadczeń szpitalnych albo świadczeń w ramach programów zdrowotnych

recepty na leki 75+ (S) (bezpłatne zaopatrzenie w leki)r

+

lekarz udzielający świadczeń opieki zdrowotnej w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu POZ, lekarz udzielający ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych, lekarz udzielający świadczeń szpitalnych – w związku z zakończeniem leczenia szpitalnego

lekarz posiadający prawo wykonywania zawodu, który zaprzestał wykonywania zawodu i wystawił receptę dla siebie albo dla małżonka, osoby pozostającej we wspólnym pożyciu oraz krewnych lub powinowatych w linii prostej, a w linii bocznej do stopnia pokrewieństwa między dziećmi rodzeństwa

recepty dla kobiet w ciąży (C) (bezpłatne zaopatrzenie w leki)s

na podstawie zaświadczenia wystawionego przez lekarza posiadającego tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii lub lekarza w trakcie odbywania specjalizacji w tej dziedzinie, lub położną POZ, lub położną AOS

na podstawie zaświadczenia wystawionego przez lekarza posiadającego tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii lub lekarza w trakcie specjalizacji w tej dziedzinie, lub położną POZ, lub położną AOS

lekarz posiadający tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii lub lekarz w trakcie specjalizacji w tej dziedzinie

zlecenie na zaopatrzenie w refundowane wyroby medycznet

tylko niektóre rodzaje wyrobów i zgodnie z kryteriami przyznawania – na podstawie wykazu zawartego w załączniku do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz.U. z 2021 r., poz. 704 z późn. zm.)

w zależności od rodzaju wyrobu i zgodnie z kryteriami przyznawania – lekarz spełniający wymagania do wykonywania świadczeń gwarantowanych, wystawiający zlecenie w zakresie wykonywania tych świadczeń, posiadający jedną ze specjalizacji lub w trakcie specjalizacji w dziedzinie wymienionej w załączniku do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz.U. z 2021 r., poz. 704 z późn. zm.)

osoba uprawniona do wystawiania zleceń na zaopatrzenie w wyroby medyczne – posiadająca jedną ze specjalizacji lub w trakcie specjalizacji w dziedzinie wymienionej w załączniku do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz.U. z 2021 r., poz. 704 z późn. zm.)

skierowanie do AOS finansowanej ze środków publicznychu

+

+

skierowanie do świadczeń szpitalnych finansowanych ze środków publicznychv

+

+

+

a Art. 137 ust. 1 pkt 1), art. 150 ust. 2 pkt 4 lit. h ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r., poz. 1082 z późn. zm.); § 12 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 marca 2017 r. w sprawie oddziałów i szkół sportowych oraz oddziałów i szkół mistrzostwa sportowego (Dz.U. z 2017 r., poz. 671 z późn. zm.).
b Art. 143 ust. 1 pkt 2), art. 150 ust. 2 pkt 4 lit. h ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r., poz. 1082 z późn. zm.).
c Art. 142 ust. 2, art. 150 ust. 2 pkt 4 lit. h ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r., poz. 1082 z późn. zm.).
d Art. 150 ust. 2. pkt 4 lit. h w zw. z art. 149 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r., poz. 1082 z późn. zm.).
e Art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 1599); § 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 lipca 2016 r. w sprawie kwalifikacji lekarzy uprawnionych do wydawania zawodnikom orzeczeń lekarskich o stanie zdrowia oraz zakresu i częstotliwości wymaganych badań lekarskich niezbędnych do uzyskania tych orzeczeń (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz. 812); § 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 kwietnia 2011 r. w sprawie trybu orzekania o zdolności do uprawiania danego sportu przez dzieci i młodzież do ukończenia 21. roku życia oraz przez zawodników pomiędzy 21. a 23. rokiem życia (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz. 817).
f Art. 44zzr ust. 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 2230 z późn. zm.); § 9 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 2 sierpnia 2022 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty (Dz.U. z 2022 r., poz. 1636); § 17 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z dnia 1 sierpnia 2022 r. w sprawie egzaminu maturalnego (Dz.U. z 2022 r., poz. 1644).
g Art. 7 ust. 1 pkt 1) ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 1006 z późn. zm.), § 2 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy (Dz.U. z 2004 r., Nr 273, poz. 2711 z późn. zm.).
h Art. 162 § 2 pkt 4 Ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz. 2072 z późn. zm.).
i Art. 133 § 2b ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 1375 z późn. zm.); rozporządzenie z dnia 4 października 2019 r. w sprawie zaświadczenia o stanie zdrowia osoby, która udzieliła pełnomocnictwa pocztowego do odbioru przesyłek pocztowych w placówce pocztowej (Dz.U. z 2019 r., poz. 1893).
j Art. 42 ust. 1 pkt 5) ppkt a), art. 46 ust. 3, art. 161 ust. 2 pkt 10) ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. z 2022 r., poz. 447 z późn. zm.).
k Art. 9 ust. 7 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2020 r., poz. 111 ze zm.); rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 września 2010 r. w sprawie formy opieki medycznej nad kobietą w ciąży, uprawniającej do dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz wzoru zaświadczenia potwierdzającego pozostawanie pod tą opieką (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r., poz. 199). Zaświadczenie mogą wydać także położne udzielające świadczeń zdrowotnych w związku z ciążą w ramach: podstawowej opieki zdrowotnej, ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych oraz leczenia szpitalnego.
l Art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz. 1329).
m Art. 47 ust. 1a, art. 47c ust. 1 pkt 2), art. 57 ust. 2 pkt 14) ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 2561).
n Art. 42 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r., poz. 2268 z późn. zm.).
o Art. 7 ust. 1 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 5) i ust. 2a ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 1657 z późn. zm.).
p Art. 3 ust. 1 pkt 5) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. z 2020 r., poz. 218); rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 października 2010 r. w sprawie wzoru zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 1759).
q Art. 32a ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 2561).
r Art. 43a ust. 1 i 1a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 2561).
s Art. 43b ust. 3 i 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 2561).
t Art. 38 ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 14) ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 2555 z późn. zm.); rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz.U. z 2021 r., poz. 704 z późn. zm.).
u Art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 2561).
v Art. 58 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 2561).

AOS – ambulatoryjna opieka specjalistyczna, UZ – ubezpieczenie zdrowotne