Mykofenolan sodu (opis profesjonalny)

Działanie - Mykofenolan sodu

Mechanizm działania
Mykofenolan mofetylu jest estrem 2-morfolinoetylowym kwasu mykofenolowego (MPA) o działaniu cytostatycznym na limfocyty T i B. Kwas mykofenolowy hamuje wybiórczo i odwracalnie dehydrogenazę monofosforanu inozyny, biorącą udział w syntezie nukleozydów guanozynowych niezbędnych do budowy DNA. Nie wpływa na syntezę cytokin. Zmniejsza liczbę limfocytów i monocytów w ognisku zapalnym, nie zmniejsza aktywności neutrofili.

Farmakokinetyka
Mykofenolan mofetylu szybko i prawie całkowicie wchłania się po podaniu p.o., pokarm może zmniejszyć cmax o ok. 40%, nie wpływa jednak na AUC MPA. Dostępność biologiczna mykofenolanu mofetylu podanego p.o. wynosi 94%. W przypadku stosowania p.o. kwasu mykofenolowego jego wchłanianie z przewodu pokarmowego wynosi 93%, a dostępność biologiczna – 72%. Mykofenolan mofetylu metabolizowany jest szybko i całkowicie do czynnego metabolitu MPA, a następnie do nieaktywnego glukuronianu (MPAG). W wyniku krążenia jelitowo-wątrobowego ok. 6–12 h po podaniu mykofenolanu mofetylu oraz 6–8 h po podaniu kwasu mykofenolowego dochodzi do powtórnego zwiększenia stężenia leku w osoczu. MPA łączy się w 97% z białkami osocza. Metabolizm zachodzi głównie z udziałem glukuronylotransferazy do nieaktywnego fenylowego glukuronidu (MPAG). t1/2 mykofenolanu mofetylu wynosi ok. 18 h, natomiast kwasu mykofenolowego – 12 h. Wydalanie: w 93% przez nerki w większości w postaci MPAG, a w 6% z kałem. We wczesnym okresie po przeszczepieniu (do 40 dni) średnie AUC i cmax dla MPA są odpowiednio o ok. 30% i 40% mniejsze od tych wartości w późnym okresie po przeszczepieniu (po upływie 3–6 mies.). Niewydolność nerek powoduje znaczne zwiększenie stężenia MPAG. Choroby wątroby (np. pierwotna marskość żółciowa) mogą zaburzać jego metabolizm. Hemodializa nie usuwa istotnych ilości leku z osocza.

Wskazania do stosowania - Mykofenolan sodu

Zapobieganie odrzucaniu przeszczepów

Mykofenolan mofetylu
Zapobieganie ostremu odrzucaniu przeszczepów narządów (nerka, serce, wątroba) w skojarzeniu z cyklosporyną i kortykosteroidami u biorców przeszczepów alogenicznych.

Kwas mykofenolowy
Zapobieganie ostremu odrzucaniu przeszczepów nerek w skojarzeniu z cyklosporyną i kortykosteroidami u biorców przeszczepów alogenicznych.

Przeciwwskazania stosowania - Mykofenolan sodu

Nadwrażliwość na mykofenolan mofetylu, kwas mykofenolowy lub którykolwiek składnik preparatu; okres karmienia piersią. Stosowanie leków immunosupresyjnych, w tym mykofenolanu mofetylu lub kwasu mykofenolowego, zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworów (chłoniaki, nowotwory skóry – zaleca się unikanie narażenia na promieniowanie UV) i zakażeń (w tym oportunistycznych i zagrażających życiu).

Stężenie immunoglobulin w surowicy
U osób, u których występują nawracające zakażenia należy mierzyć stężenie immunoglobulin w surowicy, a w przypadku utrzymującej się, klinicznie istotnej hipogammaglobulinemii rozważyć wdrożenie odpowiedniego postępowania klinicznego.

Objawy ze strony płuc
W przypadku wystąpienia u pacjenta uporczywych objawów ze strony płuc (m.in. kaszel, duszność) należy niezwłocznie przeprowadzić odpowiednie badania mając na uwadze możliwość wystąpienia rozstrzeni oskrzeli.

Objawy neurologiczne
W razie wystąpienia objawów neurologicznych u chorego lekarz powinien przeprowadzić diagnostykę postępującej wieloogniskowej leukoencefalopatii (PML) i rozważyć konieczność zmniejszenia dawki łącznej immunosupresji.

Liczba neutrofilów
Podczas leczenia należy kontrolować liczbę neutrofilów (w 1. mies. po zabiegu – 1 ×/tydz., w 2. i 3. mies. – 1 ×/2 tyg., następnie 1 ×/mies. przez 9 mies.); w razie zmniejszenia ich liczby <1300/µl należy rozważyć czasowe lub całkowite zaprzestanie podawania leku.

Niedobory enzymatyczne
Należy unikać stosowania u osób z wrodzonym niedoborem transferazy hipoksantynowo-guaninowo-fosoforylobozylowej.

Dzieci
Ze względu na brak odpowiednich danych nie zaleca się stosowania u dzieci po przeszczepieniu wątroby lub serca i u dzieci do 2. rż. po przeszczepieniu nerek.

Czynna ciężka choroba przewodu pokarmowego
Ze względu na możliwość wystąpienia owrzodzeń, krwotoków lub perforacji przewodu pokarmowego należy zachować ostrożność w przypadku stosowania kwasu mykofenolowego u chorych z czynną ciężką chorobą układu pokarmowego.

Azatiopryna
Nie stosować równolegle z azatiopryną.

Leki wpływające na krążenie wątrobowo-jelitowe
Należy zachować ostrożność przy jednoczesnym stosowaniu z lekami, które mają wpływ na krążenie jelitowo-wątrobowe (cholestyramina).

Sposób podawania
Preparatu do stosowania i.v. nigdy nie podawać w szybkim wstrzyknięciu ani bolusie.

Interakcje - Mykofenolan sodu

Leki podlegające wydzielaniu kanalikowemu
Lek wydzielany przez kanaliki nerkowe; podany wspólnie z acyklowirem, probenecydem lub innymi lekami podlegającymi wydzielaniu kanalikowemu może zwiększać ich stężenie w surowicy, szczególnie u osób z niewydolnością nerek.

Leki zobojetniające sok żołądkowy
Leki zobojętniające sok żołądkowy zawierające tlenek magnezu lub glinu powodują zmniejszanie wchłaniania leku.

Cholestyramina
Cholestyramina i leki o podobnym mechanizmie działania mogą istotnie zmniejszać wartości AUC kwasu mykofenolowego; należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania. Stosować ostrożnie w skojarzeniu z lekami wpływającymi na krążenie jelitowo-wątrobowe.

Cyklosporyna, kortykosteroidy, muromonab, gancyklowir
Stosowanie z cyklosporyną, kortykosteroidami, muromonabem, gancyklowirem nie wpływa istotnie na farmakokinetykę tych leków; cyklosporyna zmniejsza AUC MPA o ok. 30%, jednak nie powoduje to konieczności modyfikacji dawkowania.

Azatiopryna
Nie zaleca się stosowania równolegle z azatiopryną.

Takrolimus, sirolimus
Podczas stosowania mykofenolanu mofetylu z takrolimusem u chorych po przeszczepieniu wątroby wartości AUC i cmax dla MPA nie zostały istotnie zmienione, natomiast AUC dla takrolimusu zwiększyło się o 20%; u chorych po przeszczepieniu nerki nie odnotowano natomiast zmian w AUC dla takrolimusu. Nie określono stosunku ryzyka do korzyści skojarzonego stosowania mykofenolanu mofetylu z sirolimusem i takrolimusem. U osób po przeszczepieniu serca stosowanie mykofenolanu mofetylu równolegle z sirolimusem może zwiększać ryzyko wystąpienia ostrej reakcji odrzucania.

Doustne środki antykoncepcyjne
Lek nie wpływa na farmakokinetykę i farmakodynamikę doustnych środków antykoncepcyjnych.

Ryfampicyna
Podczas stosowania z ryfampicyną zmniejsza się narażenie na MPA o 18–70%, konieczne jest monitorowanie ekspozycji na MPA i dostosowanie dawki mykofenolanu mofetylu.

Trimetoprim z sulfametoksazolem
Trimetoprim z sulfametoksazolem nie wpływa na dostępność biologiczną MPA.

Norfloksacyna z metronidazolem
Norfloksacyna w skojarzeniu z metronidazolem zmniejsza narażenie na MPA o ok. 30% po podaniu pojedynczej dawki mykofenolanu mofetylu.

Szczepionki
Podczas stosowania leków immunosupresyjnych, w tym mykofenolanu mofetylu, może być zmniejszona skuteczność szczepień; podczas leczenia nie stosować żywych szczepionek.

Sewelamer
Podczas podawania z sewelamerem zaobserwowano zmniejszenie cmax i AUC dla MPA odpowiednio o 30 i 25%, bez następstw klinicznych. Zaleca się jednak przyjmowanie mykofenolanu mofetylu w odstępie 1 h przed sewelamerem lub 3 h po nim.

Inne leki wiążące fosforany
Brak danych dotyczących stosowania z innymi lekami wiążącymi fosforany.

Działania niepożądane - Mykofenolan sodu

Bardzo często: posocznica, kandydoza przewodu pokarmowego, zakażenie dróg moczowych, zakażenie wirusem opryszczki zwykłej, półpasiec, leukopenia, małopłytkowość, niedokrwistość, wymioty, ból brzucha, biegunka, nudności.

Często: zapalenie płuc, grypa, zakażenie dróg oddechowych, moniliaza układu oddechowego, zakażenie przewodu pokarmowego, zapalenie przewodu pokarmowego, infekcja, zapalenie oskrzeli, zapalenie gardła, zapalenie zatok, grzybicze zakażenie skóry, kandydoza skóry, kandydoza pochwy, zapalenie błony śluzowej nosa, rak skóry, łagodne nowotwory skóry, pancytopenia, leukocytoza, kwasica, hiperkaliemia, hipokaliemia, hiperglikemia, hipomagnezemia, hipokalcemia, hipercholesterolemia, hiperlipidemia, hipofosfatemia, hiperurykemia, dna mocznowa, jadłowstręt, pobudzenie, stan splątania, depresja, lęk, zaburzenia myślenia, bezsenność, drgawki, wzmożone napięcie mięśni, drżenie, senność, bóle głowy, parestezje, tachykardia, niedociśnienie i nadciśnienie tętnicze, rozszerzenie naczyń, wysięk opłucnowy, duszność, kaszel, krwawienie z przewodu pokarmowego, zapalenie otrzewnej, niedrożność, zapalenie okrężnicy, wrzód żołądka, wrzód dwunastnicy, zapalenie żołądka, zapalenie przełyku, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, zaparcie, dyspepsja, wzdęcie, zapalenie wątroby, hiperbilirubinemia, wysypka, trądzik, łysienie, bóle stawów, niewydolność nerek, obrzęk, gorączka, dreszcze, ból, złe samopoczucie, osłabienie, zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych, zwiększenie stężenia kreatyniny we krwi, zwiększenie aktywności dehydrogenazy mleczanowej we krwi, zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej we krwi, zmniejszenie masy ciała. Po podaniu i.v. zapalenie żyły, zakrzepica. Podczas stosowania leczenia immunosupresyjnego zwiększa się ryzyko występowania chłoniaków i innych nowotworów, szczególnie skóry, oraz zakażeń oportunistycznych.

Po wprowadzeniu na rynek zgłaszano przypadki postępującej wieloogniskowej leukoencefalopatii (PML), przeważnie u chorych z istniejącymi czynnikami ryzyka, jak leczenie immunosupresyjne lub zaburzenia immunologiczne. Po wprowadzeniu leku na rynek stwierdzano także zapalenie okrężnicy (w tym wywołane przez CMV), zapalenie trzustki, atrofię kosmków jelitowych, ciężkie zagrażające życiu zakażenia (m.in. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, infekcyjne zapalenie wsierdzia, gruźlicę, zakażenia Mycobacterium), agranulocytozę, neutropenię, reakcje nadwrażliwości. Zgłaszano również przypadki wybiórczej aplazji układu czerwonokrwinkowego u osób otrzymujących mykofenolan mofetylu w skojarzeniu z innymi lekami (w tym lekami immunosupresyjnymi); w niektórych przypadkach zmniejszenie dawki lub odstawienie preparatu prowadziło do ustąpienia objawów; należy rozważyć zmniejszenie dawki lub odstawienie leku u osób, u których wystąpi wybiórcza aplazja układu czerwonokrwinkowego; działania te należy podejmować pod specjalistycznym nadzorem. U osób leczonych mykofenolanem mofetylu w skojarzeniu z innymi lekami immunosupresyjnymi stwierdzano także hipogammaglobulinemię powiązaną z nawracającymi zakażeniami oraz rozstrzenie oskrzeli. U dzieci biegunka, posocznica, leukopenia, niedokrwistość i zakażenia występują częściej niż u dorosłych. U osób w podeszłym wieku zwiększona jest częstość występowania zakażeń (w tym CMV), krwawień z przewodu pokarmowego i obrzęku płuc.

Przedawkowanie
W przypadku przedawkowania można zastosować cholestyraminę w celu zmniejszenia ekspozycji na MPA.

Ciąża i laktacja - Mykofenolan sodu

Kategoria D. Stosowanie leku wiąże się ze zwiększonym ryzykiem poronienia lub wad wrodzonych. Przed zastosowaniem leku wykluczyć ciążę; przed rozpoczęciem stosowania leku, podczas leczenia i przez 6 tyg. po jego zakończeniu należy stosować skuteczną metodę antykoncepcji. W ciąży stosować wyłącznie w przypadku, gdy nie ma możliwości prowadzenia innej terapii, a korzyści z leczenia przewyższają potencjalne ryzyko.

Seksualnie aktywni mężczyźni lub ich partnerki powinni stosować skuteczną antykoncepcję podczas leczenia mężczyzny i przez co najmniej 90 dni po zakończeniu przyjmowania leku.

Lek może przenikać do pokarmu kobiecego; nie stosować w okresie karmienia piersią.

Dawkowanie - Mykofenolan sodu

Mykofenolan mofetylu
P.o., na czczo. I.v. we wlewie trwającym co najmniej 2 h przez okres do 14 dni; podawanie i.v. jest alternatywnym sposobem dla stosowania leku p.o. Pierwszą dawkę należy podać w ciągu 24 h po przeszczepieniu.
Przeszczepienie nerki. Dorośli. P.o. 2 g/d w 2 daw. podz.; podawanie leku należy rozpocząć do 72 h po przeszczepieniu narządu; i.v. lek stosuje się w tej samej dawce. Dzieci >2. rż. P.o. 600 mg/m2 pc. 2 ×/d (maks. 2 g/d).
Przeszczepienie serca. Dorośli. P.o. 3 g/d w 2 daw. podz.; podawanie leku należy rozpocząć do 5 dni po zabiegu.
Przeszczepienie wątroby. Dorośli. I.v. 2 g/d w 2 daw. podz. przez 4 dni po przeszczepieniu, następnie, gdy tylko jest to możliwe, p.o. 3 g/d w 2 daw. podz.
Modyfikacja dawkowania
Nie ma konieczności modyfikacji dawki u osób w podeszłym wieku. U chorych z pooperacyjną niewydolnością nerki przeszczepionej z bezmoczem oraz w przewlekłej niewydolności tej nerki (klirens kreatyniny <25 ml/min) nie należy stosować dawek >2 g/d. Brak danych na temat stosowania u chorych z ciężką przewlekłą niewydolnością nerek po przeszczepieniu serca lub wątroby. Nie ma konieczności modyfikacji dawkowania u chorych po przeszczepieniu nerki z ciężkim uszkodzeniem miąższu wątroby. Nie ma konieczności modyfikacji dawkowania podczas epizodu ostrego odrzucania przeszczepu.

Mykofenolan sodu
Dorośli i chorzy w podeszłym wieku. P.o. w trakcie posiłku lub na czczo. Możliwy jest wybór jednej z tych opcji, ważne jednak, aby chorzy przestrzegali jednego przyjętego sposobu. Nie kruszyć ani nie rozgryzać tabletek. 1440 mg/d w 2 daw. podz. Podawanie leku należy rozpocząć do 72 h po przeszczepieniu nerki.

Uwagi dla Mykofenolan sodu

Sposób podawania i przygotowania roztworu
Roztwór do wlewu przygotowywać z zachowaniem zasad aseptyki. Przygotowany do podania roztwór jest trwały przez 3 h w temp. 15–30°C.

Przeczytaj też artykuły

Preparaty na rynku polskim zawierające mykofenolan sodu

Marelim (tabletki dojelitowe)
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta